شهر سوال ـ روح مؤمن اجازه مىیابد و به دیدار خانوادهاش مىآید تا از حال و روزگار آنان با خبر گردد، اما آن چه براى او محبوب و مسرت آمیز باشد، مشاهده مىكند و آن چه براى او مكروه و نفرت آمیز باشد، مشاهده نخواهد كرد. روح كافر نیز به دیدار خانوادهاش موفق مىشود، اما آن چه براى او مكروه و نفرت آمیز باشد، مشاهده مىكند و آن چه براى او محبوب و مسرت بخش باشد، مشاهده نخواهد كرد. ابو عبد اللَّه صادق گفت: برخى فقط روزهاى جمعه به دیدار خانواده خود نائل مىشوند و برخى به تناسب اعمال صالحه و مقام و منزلتشان بیشتر و یا كمتر به زیارت خاندان خود مىآیند.
کلام و عقاید
چه کسانی و به چه دلیل برای همیشه در جهنم می مانند؟
شهر سوال ـ چنین کسانی اگر تا ابد هم عمر کنند باز هم به روش خود ادامه خواهند داد؛ چون جوهره انسانی وجودشان را نابود کرده اند و راه بازگشت را به روی خودشان بسته اند اینها مانند کسی هسند که با اختیار خود از بالای یک آسمان خراش می پرد چنین کسی حتی اگر در وسط راه پشیمان هم شود راه بازگشت ندارد. خودش هم از اول می دانست که که اگر به این کار اقدام کند راه بازگشت نخواهد داشت:
چرا اسلام اجازه برده داری را داد؟
شهر سوال ـ امكانات حكومت تازه تأسیس آن زمان، به گونهاى نبود كه بتواند اسیران جنگى را در اماكن خاصى مثل زندانها، نگهدارى كند. بدین جهت اسیران در میان جنگاوران تقسیم مىشدند. آنان بردگان را به خانههاى خود مىبردند تا هم امنیت جانىشان تضمین شود و هم پراكنده شده و امكان اجتماع و شورش نداشته باشند.
خداوند قبل از این كه زمان را بیافریند چه میكرد؟
شهر سوال ـ البته توجه به حقیقت زمان، می تواند ما را به وجه صحیحی از سوال برساند. اگر به این دقت کنیم که زمان چیزی جز تغییر تدریجی نیست، سوال به این شکل خود را نشان می دهد که قبل از خلق عالم ماده، که دارای تغییرات تدریجی است، خداوند چه می کرده است؟
آیا در بهشت زمان وجود دارد؟
شهر سوال ـ جابر (جعفى) از امام باقر از پدرش از جدّش علیهم السّلام روایت كند كه رسول خدا (ص) فرمود: چون روز قیامت شود، و اهل بهشت در بهشت، و اهل دوزخ در دوزخ جاى گیرند، بندهاى هفتاد خریف- كه هر خریف هفتاد سال است- در آتش بماند، سپس از خدا- عزّ و جلّ- درخواست كند و خدا را بخواند و گوید: پروردگارا! بحقّ محمّد و اهل بیتش از تو مىخواهم كه مرا رحم كنى. خدا- جلّ جلاله- به جبرئیل وحى كند كه بسوى بندهام فرود رو، و او رااز آتش بیرون آور.[۷]
از منظر حکمت متعالیه، جدایی روح از جسم، چگونه تبیین می شود.
شهر سوال ـ طبق مبنای فیلسوفان حکمت متعالیه ، انسان مرکّب از دو جزء روح و جسم نیست بلکه یک وجود دارای مراتب است که پایین ترین مرتبه وجود او بدن مادّی و مرتبه متوسّط او بدن مثالی و عالی ترین مرتبه وجودی او روح است. و بین مرتبه بالا و پایین رابطه تدبیری وجود دارد.
منظور از تکوینی بودن عذاب جهنم چیست؟
شهر سوال ـ یا نتایج و پیامدهای تکوینی اند یا نتایج و پیامدهای قراردادی. برای مثال وقتی راننده ای سبقت غیر مجاز می گیرد یا از چراغ قرمز رد می شود ، ممکن است با اتومبیل دیگری تصادف نماید. همچنین ممکن است توسط پلیس جریمه شود. جریمه شدن توسط پلیس مجازات قراردادی این عمل خلاف است؛ امّا تصادف نمودن نتیجه تکوینی این فعل خلاف است؛ یعنی در جایی که سبقت غیر مجاز یا رد شدن از چراغ قرمز منجر به تصادف شده است، بین تصادف و آن عمل رابطه علّی و معلولی برقرار است.
چرا چهارده معصوم داریم و چرا بیشتر یا کمتر نیستند؟
شهر سوال ـ عصمت صفتی راسخ در وجود انسان است که او را از خطا و اشتباه باز می دارد. که در مراتب مختلفی تحقق می یابد. در یک مرتبه، عصمت، مانع و جلوگیر از ارتکاب گناه است و در مرتبه دیگری که به ۱۴ معصوم اختصاص دارد، دایره ای بسیار وسیع تر داشته و مقوله هایی چون تببین دین، طهارت آباء و اجداد، منزه بودن از هر صفت منزجر کننده و ... را برای تمام عمر شامل می شود.
چرا زندگی اجبار است؟ شاید كسي دوست نداشته باشد زندگي كند؟
شهر سوال ـ حضرت على (ع) به شخصی که درباره مشیت، سخن می گفت، فرمود: اى بنده خدا، خدا تو را از براى آنچه خود خواسته آفرید یا از براى آنچه تو میخواهى آن مرد عرض كرد كه از براى آنچه خود خواسته حضرت فرمود كی تو را بیمار میكند هر وقت كه خود خواسته باشد یا هر وقت كه تو خواسته باشى عرض كرد كه هر وقت كه خود خواسته باشد فرمود كی تو را شفاء میدهد در هر وقت كه خود خواهد یا هر وقت كه تو خواهى عرض كرد كه هر وقت كه خود میخواهد.
تکلیف کودکان و دیوانگان در آخرت چیست؟
شهر سوال ـ گنگها و لالهاى مادر زاد، هر كدام از این طوائف با خداوند عزّ و جلّ احتجاج نماید، فرمود: آنگاه خداوند عزّ و جلّ فرستادهاى بسوى آنان گسیل دارد و آتشى براى امتحان ایشان
برافروزد پس بآنان فرمان دهد و گوید: پروردگار شما امر فرموده كه خود را در این آتش افكنید، پس هر كس در آتش جست آن آتش بر وى سرد و سلامت شود، و هر كس نافرمانى نمود بسوى آتش دوزخ رهسپارش كنند.
