شهر سوال ـ بیان معنى موت طبیعى بنا بر مشرب صدر المحققین ...، از باب آن كه قواى جسمانى از حیث تأثیر و تأثّر و فعل و انفعالات، تناهى پذیرند، ناچار فنا بر بدن حاكم است و ابدان به تدریج رو به ضعف رفته بالأخره نفاد حرارت طبیعى و غریزى یا زیادتى رطوبات و یا از ناحیه تأثیرات الكواكب به حسب حظوظها عند طالع المولود و یا امورى از این قبیل كه از اسباب و علل طبیعى محسوب مى شوند، ابدان از قبول افاعیل نفس و از مظهر بودن جهت آثار روح، نكول نموده، ناچار نفس كه از عالم تجرّد و ملكوت است به باطن خود رجوع نموده و موت عارض مىشود.
کلام و عقاید
آیا ولی فقیه می تواند فرا قانونی عمل كند؟
شهر سوال ـ و از آنجا كه فقیه، ولایت خود را از ناحیه ى شارع به دست آورده، ناگزیر است در چارچوب ضوابطى كه شارع در زمینه هاى گوناگون ارایه كرده، عمل كند. اگر آنچه نسبت به آن مى خواهد اعمال ولایت نماید از مباحات شرعى باشد یعنى از امورى كه نه واجب است و نه حرام، هر چند مستحب یا مكروه باشد میزان براى اعمال ولایت «وجود مصلحت» خواهد بود...
آیا اگر به جای امام خدا پیامبران جدید می فرستاد، تفرقه و اختلاف از بین نمی رفت؟
شهر سوال ـ اشکال اصلی این تصور از این جا نشات می گیرد که رمز اصلی اختلافات را مد نظر قرار نداده است. گویی عده ای تصور می کنند که دلیل اصلی اختلافات انسان ها اینجاست که حقیقت را به خوبی نفهمیده اند و به همین دلیل دچار اختلاف و تفرقه شده اند. و اگر راهی وجود داشت که حقیقت را کامل تبیین کند، تفرقه ها از بین می رفت.
ریشه تناسخ به کجا بر میگردد؟
شهر سوال ـ در جهان اسلام نیز پاره از حكما و متكلمان پیرو این عقیده شدهاند بگونهاى دیگر، از جمله فرقه قدریه كه پیرو احمد بن حائطاند و پیرو مذهب معتزلى و قائل به امامت نظاماند.[۴] قائلین به تناسخ بر ۵ دستهاند.[۵]
اعتراض کردن به جزای مقدر شده در آخرت
شهر سوال ـ در آن روز، اعتراض و درگیری، نه علیه حکم عادلانه یا مهربانانه صادر شده از محضر خدا، بلکه جنگ و درگیری بین اصحاب جهنم است. و همین دشمنی آنها با یکدیگر، خود یکی از عذاب های جهنمی است.
حضرت آدم مگر معصوم نبود، پس چرا گناه كرد و از بهشت رانده شد؟
شهر سوال ـ باید بدانیم بهشتی كه حضرت آدم (ع) از درخت ممنوعه خورد، بهشت برزخی بود نه بهشت دنیوی، در بهشتی كه آدم(ع) حضور داشت تكلیف نبود فلذا امر و نهی در این بهشت تكلیف آور نیست، امر و نهی به دو نوع تقسیم می شود: مولوی و ارشادی. امر مولوی الزام آور است فلذا اطاعت از آن واجب و سرپیچی از آن معصیت است، اما امر ارشادی الزام آور نیست. مثل اینكه كسی به دوستش بگوید: از این مسیر به خانه نرو! چنین امری الزام آور نیست می تواند اطاعت كند و می تواند اطاعت نكند. ( اما اعتناء نکردن به این توصیه ممکن است تبعاتی داشته باشد.)
چرا در بعضی موارد در سجده اسم ائمه برده می شود؟ آیا این سجده برای ائمه محسوب نمی شود؟
شهر سوال ـ در تفسیر نمونه در این باره می نویسد: سجده به معنى پرستش و عبادت مخصوص خدا است، و براى هیچكس در هیچ مذهبى پرستش جایز نیست، و توحید عبادت كه بخش مهمى از مساله توحید است كه همه پیامبران به آن دعوت نمودند، مفهومش همین است. بنا بر این، نه یوسف كه پیامبر خدا بود، اجازه مىداد كه براى او سجده و عبادت كنند و نه پیامبر بزرگى همچون یعقوب اقدام به چنین كارى مىكرد، و نه قرآن به عنوان یك عمل شایسته یا حد اقل مجاز از آن یاد مىنمود. (تفسیر نمونه، ج۱۰، ص: ۸۲)
چرا فردی که لیاقت نداشته، از من جایگاه بهتری کسب کرده، آیا این نشانه بی عدالتی خدا نیست؟
شهر سوال ـ در دیدگاه کلان و گسترده، ما با نظامی در عالم مادی مواجه هستیم که انواع و اقسام تفاوت ها و تبعیض ها در آن دیده می شود. این تفاوت ها از جهتی برای نظام مادی ضروری است. مثلا اگر همه افراد هوش و علاقه یکسانی داشته باشند، بسیاری از شغل های مورد نیاز جامعه متروک خواهد ماند و جامعه با مشکل مواجه می شود. پس لازم است افراد از جهت زمینه ها با یکدیگر متفاوت باشند تا تمام نیازهای جامعه تامین شود. و این تفاوت ها در خلقت نظام مادی یک حسن و مزیت شمرده می شود.
توضیح اجمالی در مورد عصمت مي‌خواستم؟
شهر سوال ـ امام باقر علیهم السلام فرمود پدرم علیه السّلام مىفرمود: هر گاه زناكار مشغول عمل شود روح ایمان از او مفارقت كند، گوید: پرسیدم: آیا از ایمان اندكى در قلب او می‌ماند یا اینكه جملگى از او كناره مىجوید؟ فرمود: نه بلكه علاقهاش باقى است چون برخیزد- یا توبه كند- باز خواهد گشت.
هر كاری خداوند متعال انجام میدهد خوب است ؟ یا خوب آن است كه خدا انجام میدهد ؟
شهر سوال ـ این مساله در مباحث کلامی سابقه بسیاری دارد. و بحث از آن منحصر به اسلام نیز نیست. بلکه مثلا در مسیحیت نیز مباحث بسیاری در این باره وجود دارد. و معمولا نیز در بحث ها دو گروه به وجود آمده است. یک گروه برای اینکه خدای تعالی را به گمان خود محدود نکنند، مدعی شده اند که خوب همان است که خدا انجام می دهد. یعنی ما فهم مستقلی از خوب و بد نداریم.
