انسان شناسی

شهر سوال ـ از نظر مذهب شیعه که قائل به اختیار است و جبر و تفویض را محال می داند انسان ـــ تا آنجایی که مربوط به اراده و اختیار او می شود ـــ حاکم بر وضع آینده خود است. وضع آینده یک انسان شبیه یک ورقه امتحانی است و نمره ای که به آن داده می شود تعیین کننده سعادت یا شقاوت اوست. در این ورقه امتحانی هیچ جوابی نگاشته نشده است و تنها چیز موجود در آن سؤالات و توضیحاتی در مورد سؤالات است بخشی از این سؤالات را خدا طراحی کرده است واز دست ما خارج است؛ این سؤالات بر دو گونه اند برخی تکوینی هستند و برخی تشریعی.

شهر سوال ـ حضرت على (ع) به شخصی که درباره مشیت، سخن می گفت، فرمود: اى بنده خدا، خدا تو را از براى آنچه خود خواسته آفرید یا از براى آنچه تو میخواهى آن مرد عرض كرد كه از براى آنچه خود خواسته حضرت فرمود كی تو را بیمار میكند هر وقت كه خود خواسته باشد یا هر وقت كه تو خواسته باشى عرض كرد كه هر وقت كه خود خواسته باشد فرمود كی تو را شفاء میدهد در هر وقت كه خود خواهد یا هر وقت كه تو خواهى عرض كرد كه هر وقت كه خود میخواهد.

شهر سوال ـ خداوند فیاض و بخشنده مطلق است؛ یعنی هر آن چه كه قابلیت موجود شدن را داشته باشد، از طرف خدای منّان به آن وجود عنایت می‌‌‌‌‌‌‌ شود، زیرا هیچ گونه بخلی برای ذات اقدس احدیت تصور ندارد، بلكه فیاضیتش اقتضا می‌‌‌‌‌‌‌ كند به چیزی كه قابلیت اخذ نعمت وجود دارد، وجود ببخشد. قرآن می‌‌‌‌‌‌‌ فرماید: "وَ رَبُّكَ الْغَنىِ‏ُّ ذُو الرَّحْمَه؛[۵] پروردگارت بی نیاز و صاحب رحمت است". و ۱۱۴ مرتبه می‌‌‌ فرماید : " بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ؛ به نام خداوند بخشنده بخشایشگر".

شهر سوال ـ عالم خلقت با همه وسعتی كه دارد, تمامی اجزائش با هم مرتبط اند و همانند زنجیری هستند كه حلقه هایش به هم پیوسته است، پس خلقت شیطان طبیعتا درون این سیستم، حتمی است و نمی توان آن را حذف کرد. و همچنین شیطنت ابلیس نیز، با توجه به ذات متکبر او، حتمی بوده است.