دلیل بیماری های مادرزادی ما در این دنیا چیست؟
مطابق آیات قرآن، خلقت انسان به بهترین شکل ممکن بوده است.
لَقَد خَلَقنا الانسانَ فی اَحْسَنِ تَقویم؛[تین/۴] ما انسان را به بهترین شکل آفریدیم.
هم چنین می فرماید: الّذی اَحسَنَ کُلّ شَیء خَلَقه؛[سجده/۷] او هر چیزی را به نیکوترین گونه آفریده است.
این احسن بودن خلقت انسان، زمانی برای ما روشن تر می شود که نگاه جامعی به زندگی انسان داشته باشیم. طبیعتا کسی که باور به معاد و زندگی پس از مرگ، در معادلاتش جای ندارد، در حل بسیاری از مسائل دچار اشتباه و انحراف می شود. و با درک این مساله که دنیا، تنها گذرگاه و میدان امتحان است، برایمان روشن می شود که نباید از دنیا توقع عالمی نظیر بهشت را داشته باشیم. که همه چیز بر وفق مرادمان باشد. بلکه انواع مسائل و ابتلائات را، بخشی از نظام امتحان الهی می بینیم.
و اگر نتوانیم مساله معاد را در معادلات خود جای دهیم، و نگاهمان تنها ناظر به دنیا باشد، نیز باید بگوییم که:
خلق نظام طبیعت، لوازم و ضوابطی دارد. نمی توانیم بگوییم که خدا عالم ماده را خلق کند و قوانین و ضوابط عالم فرشتگان را در آن جاری کند. نظام مادی، ضوابط و معیارهای خود را دارد که بدون آن ضوابط، نمی توانیم آن را عالم ماده بنامیم.
موثر بودن ماده و قوانین آن نیز سبب به وجود آمدن بعضی از این نقائص می شود. خداوند با لطف خویش، بهترین نوع ممکن از خلقت را برای انسان مقدر کرده است. اما تاثیر گذاری ماده و اختیار انسان ها، سبب بعضی از نواقص می شود.
ما أَصابَکَ مِن حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّه وَما أصابَکَ مِن سَیِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِکْ.[نساء/۷۹] هر احسان ونیکی که به تو می رسد، از جانب خداست وهر بدی وزشتی که به تو می رسد، از تو وعمل توست.
پس اصل در آفرینش انسان، بی عیب ونقص بودن است واگر انسانی از کمالاتی محروم است، وجود او، استثنایی است که بر قانون آفرینش وارد شده است. و بدی ها، پلیدی ها، نقص ها وصفات زشت وناهنجاری ها از جانب ماده و اختیار انسان است.
به عنوان نمونه و براساس روایات اسلامی ، بخش مهمی از این کاستی ها به ناآگاهی والدین از وظایف خود درباره ی همسران، شیوه ی آمیزش، روش پرورش فرزندان وتغذیه ی مادران هنگام بارداری، مصرف الکل، مواد مخدر وسیگار، آمیزش های حرام ووراثت، مربوط می شود.
مثال جزئی تر اینکه سوء تغذیه مایه ی پیدایش کمبودها و نقص هایی است . و به همین دلیل اسلام توصیه هایی برای رفع این مشکلات دارد:
رسول خداصلَّی الله علیه وآله وسلَّم فرمود: أطعِموا نساءَکم اَلحَوامِلَ اللُّبان فَاَنَّهُ یَزید فی عقلِ الصبی؛[۱] به همسران باردار خود «کندر» بدهید؛ زیرا کندر در افزایش خرد بچه مؤثر است. و ...
علوم روز نیز به طور گسترده بر این مسأله تأکید دارد که سوءتغذیه به بیماری ونقص کودک می انجامد.
یکی از پزشکان اروپا، آمار جامعی از نطفه هایی منتشر کرده است که در اول سال مسیحی منعقد می شود. این پزشک اروپایی می نویسد:
به طور کلی ۰۸% اشخاص ناقص الخلقه ومعلول، محصول شب اول ژانویه است؛ زیرا در این شب، مسیحیان عید بزرگی دارند که در آن، به عیش ونوش می پردازند وبیش از حدّ متعارف، مشروب خواری می کنند، به گونه ای که بیمار می شوند.؛[۲]
سوء تغذیه سبب کم هوشی می شود. کاهش عمومی هوش و نیروی عقل، از مصرف الکل و غذای اعتیاد آور ریشه می گیرد. براساس یک آمار رسمی، ۰۸% از کودکان ناقص الخلقه ی جهان و کودکانی که به نقصان رشد مغزی، عصبی و جسمی دچار هستند، در دوران بارداری مادران شان، درست تغذیه نشده اند.[۳]
پس با نگاه دنیایی نیز اگر به صورت یک بُعدی به این حوادث خاص، نگاه نکنیم، بلکه آن را در کنار مجموعه ی نظام هستی قرار دهیم، داوری ما دگرگون خواهد شد. و می یابیم که ریشه این مشکلات در رفتار غلط ما، یا نقص عالم ماده است.
به این نکته نیز توجه کنید که اگر چه ممکن است والدین با مسائلی نظیر ازدواج فامیلی و یا ... در نقص ها و معلولیت ها نقش داشته باشند، اما نمی توان همیشه آن ها را مقصر دانست یا اینکه تمام تقصیر را به گردن آن ها انداخت. چون ممکن است حتی در نقص های ژنتیکی، عامل در چندین نسل قبل بوده و والدین از آن بی خبر بوده باشند. یا والدین با توجه به موارد زیاد بی خطر بودن ازدواج فامیلی، به این کار اقدام کرده اند و نمی دانستند که مورد آن ها، مشکلاتی در پی خواهد داشت.
و به فرض که مقصر بودن والدین نیز صد در صد و حتمی باشد نیز نباید فراموش کنیم که همین نیز یک صحنه امتحان الهی است. تا احترام به والدین از جانب ما سنجیده شود. که آیا لطف اکثری والدین را می بینیم یا تقصیر و کوتاهی اندک آن ها را (نسبت به محبت و لطف اکثری)
به هر حال عالم ما، پر از اسرار است و باید به این جهت توجه کنیم.
داستان حضرت خضر و موسی علیه السَّلام از داستان های بسیار پرمعنای قرآن است که اهداف بی شماری را پی گیری می کند. این داستان با بحث، هم آهنگی دارد. می توان گفت یکی از هدف های اصلی طرح آن، همین مطلب است که اگر کاری از فرد حکیمی سرزد، نباید به ظاهر آن بسنده کنیم. چه بسا در نخستین نگاه، ظاهری زننده داشته باشد، بلکه باید بکوشیم اسرار ژرف آن را دریابیم.
حوادث رخ داده میان موسی و خضر را بنگرید: خضر، کشتی گروهی از مستضعفان را سوراخ می کند، در حالی که این کشتی تنها وسیله ی زندگی محدود آنان را تشکیل می داد. هم چنین نوجوانی را می کشد که در ظاهر جرم و خیانتی از او دیده نشده است. دیواری را که در آستانه ی نابودی است، بازسازی می کند. هر یک از این رفتارها با اعتراض موسی روبه رو می شد. با این حال، هنگامی که آن مرد دانا و بزرگ (خضر) از اسرار کار خویش، پرده برداشت، موسی بر داوری شتاب آلود خود تأسف خورد؛ زیرا دانست که در پشت این چهره ی ظاهری زننده، اسراری مالامال از عواطف انسانی و مصالح مستضعفان نهفته است.[کهف/۱۷-۷۷]
می توانیم از این بیان قرآنی به صورت یک قانون کلّی بهره گیریم تا بدانیم در پشت ناهنجاری های ظاهری جهان، چه اسراری نهفته است.
[۱]. سفینةالبحار، ج ۷، باب اللّام، ص ۰۷۵.
[۲]. اعجاز خوراکی ها، دکتر غیاث الدین جزایری، تهران، انتشارات کتاب های پرستو، ۵۴۳۱ش، ص ۴۱۲.
[۳]. مسؤولیت تربیت، محمد دشتی، قم، نشر امام علی علیه السَّلام، ۸۶۳۱ ش، چ ۶، ص ۷۸، به نقل از: بهداشت جسمی و روانی کودک، ص ۲۶.
نظرات