شهر سوال ـ درک کننده یکی بیشتر نیست که همان نفس انسان است. چون حقیقت انسان، روح اوست که این روح افعال متعدد و متنوعی انجام می دهد و نمی توانیم به دلیل تعدد و تنوع افعال، آن ها را برای چند امر مختلف بدانیم. دقت کنید: شما می گویید دیدم، گفتم، شنیدم، رفتم، خوابیدم، خوردم و ... در همه این ها آخر کلمه "م" می آورید که نشان دهنده فاعل کار است. و فاعل غیر نفس واحد و بسیط شما نیست.
انسان شناسی
انسان چند نفس دارد و چگونه می توانیم آن ها را ببینیم؟
شهر سوال ـ شکلی که برای روح به واسطه انتخاب ها و اعمالش ایجاد شده در دنیا نیز قابل دیدن هست. ولی برای کسانی که دچار حجاب نباشند و بتواند مرتبه دیگری از هستی را ببینند. و اینکه در قیامت شکل روح برای همه مشهود است، به این دلیل است که در آن دنیا همه پرده ها کنار می رود و تمام مراتب مکشوف می شود
آیا هر سختی و مصیبتی در دنیا عقوبت گناهی است؟
شهر سوال ـ أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمَّا یَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْساءُ وَ الضَّرَّاءُ وَ زُلْزِلُوا حَتَّى یَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى نَصْرُ اللَّهِ؛[۲] مىپندارید كه به بهشت خواهید رفت؟ و هنوز آنچه بر سر پیشینیان شما آمده، بر سر شما نیامده؟ به ایشان سختى و رنج رسید و متزلزل شدند، تا آنجا كه پیامبر و مؤمنانى كه با او بودند، گفتند: پس یارى خدا كى خواهد رسید.
با اینکه خدا بی نیاز است چرا جهان را خلق کرده است؟
شهر سوال ـ بی نیازی خدا به این معنا است که کارهایش، برای منفعت و یا تکامل خود او نیست. (بر خلاف ما انسان ها که نیازمندیم و کارهایمان را برای رفع نیازهای خود انجام می دهیم) و این به معنای بی هدفی خدا نیست. و خدای عز و جل در افعالش هدف دارد و حکیمانه آن ها را انجام می دهد. و از آن جا که هدف او به خودش باز نمی گردد، تا نیازی از او را برطرف کند، پس باید فایده و منفعت افعال خدا، متوجه باقی خلق باشد. پس نکته اساسی این است که ما بین بی نیازی، با بی هدف بودن فرق بگذاریم. که غالبا این فرق مورد غفلت ما واقع می شود.
روح انسان وحدت دارد یا کثیر است؟
شهر سوال ـ در بیان تکثر در عین وحدت به زبان ساده تر می توان گفت: تمایلات مادی و پست همزمان با تمایل به معنویات دو جنبه مختلف یک وجود هستند. و یک وجود است که به دلیل شئون مختلفش، این گرایشات را دارد. وقتی روح به جنبه تدبیر بدن مادی مشغول است، گرایشات مادی و پست دارد و هنگامی که به اصل و حقیقت خود نزدیک تر می شود، تمایلات معنوی دارد. البته نفس با تربیت و سلوکی که پیدا می کند، می تواند در یک جنبه قوی تر شده و جنبه های دیگر در آن ضعیف شوند. روح می تواند در مراتب طولی از نفس اماره دور شده و به نفس مطمئنه برسد و می تواند هم زمان با نفس اماره، سرزنش ها و کشش های نفس لوامه را نیز تجربه کند.
حضرت حوا چگونه خلق شد؟ و در کجا هبوط کرد؟
شهر سوال ـ تـعـبـیر به (ثم جعل منها زوجها) در واقع اشاره به این است که خدا آدم را آفرید سپس همسرش را از باقیمانده گل او خلق کرد. روى ایـن حـسـاب آفـریـنـش (حـوا) بـعـد از آفـریـنـش (آدم ) بـوده اسـت و قبل از آفرینش فرزندان آدم . و آفرینش همسر آدم از اجزاى وجود خود آدم نبوده بـلکـه از بـاقـیـمـانـده گـل او صـورت گـرفـته است...
منظور از تکریم و فضیلت انسان در قرآن چیست؟
شهر سوال ـ «وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَنِی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی اَلْبَرِّ وَ اَلْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ اَلطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى كَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضِیل؛[اسراء/۷۰] ما فرزندان آدم را كرامت بخشیدیم و بر دریا و خشكى سوار كردیم و از چیزهاى پاك و پاكیزه روزى دادیم و بر بسیارى از مخلوقات خویش برتریشان نهادیم»
چرا اول آدم سپس حوا آفریده شد؟
شهر سوال ـ بر خلاف بعضی از ادیان و مذاهب، اسلام در بحث خلقت زن و مرد، یکی را بر دیگری برتری نداده است. تا مثلا حوا از دنده آدم خلق شده باشد یا او از مایه ای پست تر به وجود آمده باشد. قرآن كریم با كمال صراحت در آیات متعددی میفرماید كه زنان و مردان از یک جنس و یک سرشت آفریده شده اند، و هر دو از یك گوهرند و برای یكدیگر آفریده شدهاند:«هُنّ لباسٌ لكم و انتم لباس لهنّ؛ [بقره/۱۸۷] زنان زینت و پوشش شما هستند و شما نیز زینت و پوشش آنها هستید»
آیا جمله «انسان اشرف مخلوقات است» ریشه دینی(قرآنی و یا حدیثی) دارد؟
شهر سوال ـ در آیات متعددى از قرآن به اشرف بودن انسان اشاره شده است: «وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَنِی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی اَلْبَرِّ وَ اَلْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ اَلطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى كَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضِیلاً؛[اسراء/۱۷] ما فرزندان آدم را كرامت بخشیدیم و بر دریا و خشكى سوار كردیم و از چیزهاى پاك و پاكیزه روزى دادیم و بر بسیارى از مخلوقات خویش برتریشان نهادیم»
آیا قبل از این كه ما آفریده شویم، زندگی میكردیم؟
شهر سوال ـ زندگی قبل از آفرینش قابل تصور نیست، انسان از لحظه ای كه آفریده شد موجود شد و قبل از آفرینش وجودی نداشت تا بخواهد در دنیا زندگی كند. پس زندگی مخصوص بعد از آفرینش است و قبل آن انسان در حدی نبوده که قابل توجه باشد