شهر سوال ـ شناخت خدای متعال حداقلی دارد که بسیار واضح و روشن است و هیچ کس نمی تواند در آن سطح، ادعای نفهمیدن کند. و حداکثری دارد که فهم و درک هیچ مخلوقی بدان مرتبه نمی رسد. همانند اینکه در روز، هیچ کس نمی تواند منکر وجود خورشید باشد، اما از سویی نیز کسی توانایی نگاه کردن مستقیم به خورشید را ندارد.
اسماء و صفات خداوند
آیا خدا عده ای را از هدایت محروم و گمراه می کند؟
شهر سوال ـ البته باید توجه داشت که سخن فوق بدان معنا نیست که خداوند چیزی بعنوان ضلالت به او می دهد، چون ضلالت امری عدمی است. اضلال، یعنی خداوند لطف خود را از او می گیرد و او را به حال خود وا می گذارد. آنگاه این شخص با شهوت و خشم خود تنها می ماند و به هر سو که این دو بکشانند، پیش می رود و به آسانی به گناه روی می آورد.
مراتب توحید را به طور کامل شرح وبسط دهید؟
شهر سوال ـ پیش از آن كه توحید عملی را شرح دهیم لازم است نكتهای را دربارهی توحید نظری تذكر دهیم. آیا توحید نظری یعنی نشاختن خدا به یگانگی ذات و یگانگی ذات و صفات و یگانگی در فاعلیّت، ممكن است یا غیر ممكن؟ و به فرض امكان، آیا این شناختنها در سعادت بشر تأثیری دارد یا هیچ ضرورت و لزومی ندارد و در میان مراتب توحید آنچه مفید است توحید عملی است و بس؟
خدا كجاست؟
شهر سوال ـ این گونه سوالات بیشتر به این دلیل پیش می آیند که انسان همه چیز را با خود مقایسه می کند و چون خود او نیازمند مکان است، فکر می کند همه چیز باید مکان داشته باشد. باید برای فاصله گرفتن از این گونه عادات ذهنی می توانیم در وجود خودمان بیندیشیم، هنگامی که خواب هستیم و به عالم رویا فرو می رویم، آیا مکانی را اشغال می کنیم؟
چرا خدا ما را دچار مصیبت ها و سختی ها می کند؟
شهر سوال ـ فرض کنید دو نفر در جایی مشغول به فعالیت هستند، رئیس آن مرکز یکی را ده بار به ماموریت می فرستد، و دیگری را دو بار به ماموریت می فرستد. ایا شما با دیدن این تفاوت ، نتیجه می گیرید که بی عدالتی رخ داده است؟ یا اگر حقوق هر کدام متناسب با فعالیتشان باشد، می پذیرید که عدالت به صورت کامل اجرا شده است؟
چرا همه چیز به خالق نیاز دارند اما خود خدا به خالق و علت نیاز ندارد؟
شهر سوال ـ توضیح عقلانی مساله در برهان امکان و وجوب به روشنی پیدا می شود. و در آن برهان به خوبی روشن می شود که ما باید یک علتی داشته باشیم که معلول نباشد. چونکه دور و تسلسل باطل است و وقتی که یک علت، معلول نبود، یعنی وجودش از خود اوست. پس نیازی ندارد که وجودش را از جای دیگری به دست آورده باشد.
در مورد اسما حسنی توضیح داده و هرکدام رو شرح دهید؟
شهر سوال ـ منظور از اسماء حسنی صفات مختلف پروردگار است که همگی نیک و همه حسنی هستند بنابراین همة اسماء خداوند اسماءحسنی هستند.
اگر خداوند عادل است چرا بعضی از بنده هایش را ناقص الخلقه آفریده است؟
شهر سوال ـ رابطه علت و معلول داراى مكانیسم و ارگانیسم معین است و هر چیزی به هر چیزی منجر نمی شود. به تعبیر دیگر هر علت معینى معلول معینى دارد. مثلا از بالا رفتن کوه، ساعت تولید نمی شود و به دلیل آب نوشیدن، دیوار خانه رنگ نمی شود (اصل سنخیت علت و معلول).
چرا خداوند عدهای را ناقص الخلقه آفریده؟
شهر سوال ـ بسیاری از این گونه سوالات، به دلیل جهان بینی غلط است. اکثر انسان ها، به معاد و زندگی پس از مرگ باور ندارند. (اگر چه آن را بدانند) به همین دلیل، تصور می کنند که باید در این دنیا همه چیز بر وفق مرادشان باشد و هیچ چیز با آسایش آن ها منافات نداشته باشد. در حالی که با نگاه به زندگی پس از مرگ، این دنیا را صرفا محلی برای آزمایش و کوتاه مدت و گذرا می بینیم.
ایا خداوند می تواند خدایی مانند خود بیافریند؟
شهر سوال ـ خدای متعال موجودی است که هیچ نقص و نیازی ندارد تا فرض شود که موجود دیگری، نقص و نیاز او را برطرف کند. پس اگر موجودی که شما فرض کرده اید، بخواهد مثل خدا باشد، نباید مخلوق باشد. در حالی که شما می خواهید هم مخلوق باشد و هم بی نیاز! و این یعنی تناقض، که هرگز امکان ندارد.