چگونه توبه کنیم که خدا ما را ببخشد؟

توبه ندامت و پشيماني واقعي از گناهان گذشته است و اين ندامت , ندامت قلبي است , ولي اظهار آن به اين نحوه است : استغفراللّه ربى و أتوب اليه .تكرار اين لفظ همراه با ندامت قلبي بسيار مطلوب است . البته توبه‌ واقعي آن است كه علاوه بر اعتراف به جهل و ندامت و تنفّر قلبي، با عمل نيكو و صالح ، كاستي ها يي را كه دارد ، جبران كند.

قرآن مي فرمايد :
پروردگارت نسبت به آنان كه از روي جهل اعمال بد انجام داده اند ، سپس توبه كردند و در مقام جبران بر آمدند ، آمرزنده و مهربان است. طبق اين آيه توبه به توبه قلبي و ندامت دروني محدود نمي شود ، بلكه روي اثر عملي آن تأكيد شده و اصلاح و جبران ، مكمّل توبه شمرده شده ،تا اين فكر غلط را از مغز خود بيرون كنيم كه هزاران گناه را با جمله « استغفرالله » مي توان جبران كرد.
بنابراين بايد عملاً خطاها جبران گردد . قسمت هايي كه از روح انسان و يا جامعه بر اثر گناه آسيب يافته، اصلاح و مرمّت شود.

البته توبه كردن از گناهان , بستگي به گناهي دارد كه انجام شده است .گناهاني را كه از انسان سر مي زند ، از دو حالت يا دو دسته‌ زيرخارج نيست :

يك دسته حق الله است:
مثل ترك نماز و روزه، راه جبرانش اين است كه قضاي آن را به جا آوريد. اگر از عهده قضاي همه آن برنمي‌آييد، هر مقداري كه مي‌توانيد، انجام بدهيد.

دسته دوم حق الناس است:
جبران حق الناس آن است كه رضايت قلبي صاحبان حق را به هر صورتي شد، به دست آوريد. اگر مالي را از مردم تصرّف كرده يا ضايع نموده يا ضربه‌اي بر بدن آنان وارد كرده‌ايد كه ديه يا قصاص دارد، بايد يا رضايت آنان را جلب كنيد و يا مال و ديه را به آنان بدهيد.

اگر با زبان يا عمل تان، روح آنان را آزرده‌ايد و آبرو و حيثيت آنان را برده‌ايد، در صورت امكان از آنان رضايت بگيريد اما اگر ممكن نيست، براي آنان دعا كنيد.
اگر برخي افراد را نمي‌شناسيد يا مرده‌اند يا دسترسي به آنان نداريد، در امور مالي، مال را به فرزندان يا وارثان آنان بپردازيد. اگر دسترسي به آنان هم ممكن نباشد، در راه خدا براي شان صدقه بدهيد.
در غير امول مالي، در حق آنان دعا و استغفار كنيد و صدقه و خيراتي هديه نماييد.

توبه حقيقي شرايط و لوازم و آثار عملي دارد . مهم‏ترين آن، عبارت است ازاين که تصميم بگيريد که :
۱ـ ديگر هيچ گناهي را انجام ندهيد. اگر به دليل ندانستن مسئله و جهل يا غفلت و فراموشي يا هر دليل ديگر، دوباره گناهي را مرتكب شديد، بلا فاصله توبه كنيد و با اشك و گريه، از خداوند بخواهيد كه شما را بيمارزد.
۲ـ خود را به احكام و دستورهاي دين مقيد و پايبند كنيد و گناهان گذشته خود را جبران نماييد.

آداب توبه:
توبه آداب خاصي دارد که بايد آن را از مستحبات توبه دانست که عبارتند از:
۱- سه روز روزه گرفتن
۲- غسل توبه
۳- خواندن دو يا چهار رکعت نماز
۴- دعاهاي توبه
۵- خود را مقيد به نماز اوّل وقت كردن.
۶- با دوستان مؤمن رفت و آمد كنيد و از رفاقت با افراد بدنام و فاسد پرهيز نماييد.
۸-دعاهاي توبه‏اي را که از ائمه معصومين وارد شده‏است، به ويژه دعاهاي صحيفه سجاديه، مخصوصاً دعاي ۳۱ و يا مناجات خمسْ عشر، به‏ خصوص مناجات تائبين را بخوانيد.
۹- هر روز صبح بعد از نماز و هر شب هنگام خوابيدن، پس از خواندن دو ركعت نماز از خدا بخواهيد كه شما را در پيمان توبه موفق بدارد،
۱۰- از توسل به چهارده معصوم عليهم السلام به خصوص توسل به امام زمان عليه السلام غافل نشويد.