حساسيت و دل نگراني در مورد اعمالي كه ناشايست و خطا بوده، بشارت دهنده وجود روح تقوا و خداترسي است. اين گونه نگراني ها و اندوه ها نسبت به خطاها و سستي ها به ويژه در يك جوان، بيانگر لطف خداوند و عنايت اوست و حسرت بر اعمال بد و نادرست گذشته و اندوهگين بودن به خاطر آن، امري مطلوب و پسنديده است؛ ولي به شرط آن كه از حد و اندازه معمول تجاوز نكند و به صورت احساس افراطي گناه كه مانع شيطاني بر سر راه تكامل انسان است، در نيايد.
شرایط توبه
چگونه توبه کنیم که خدا ما را ببخشد؟
توبه ندامت و پشيماني واقعي از گناهان گذشته است و اين ندامت , ندامت قلبي است , ولي اظهار آن به اين نحوه است : استغفراللّه ربى و أتوب اليه .تكرار اين لفظ همراه با ندامت قلبي بسيار مطلوب است . البته توبه واقعي آن است كه علاوه بر اعتراف به جهل و ندامت و تنفّر قلبي، با عمل نيكو و صالح ، كاستي ها يي را كه دارد ، جبران كند.
می خواهم زندگی ام رنگ و بوی خدایی داشته باشد و آثار گناهانم محو شود، چکار کنم؟
بهترين کار، توبه است. با توبه واقعي در حقيقت انسان دو مرتبه خدايي مي شود و به سمت خدا باز مي گردد. توبه حقيقي نه تنها باعث آمرزيده شدن گناه مي شود که آثار گناه را نيز از بين مي برد.
توبه از گناهان کبیره چه شرایطی دارد و چگونه باید انجام شود؟
گناهاني را كه از انسان سر مي زند ، از دو حالت يا دو دسته زيرخارج نيست : يك دسته حق الله است، مثل ترك نماز و روزه، راه جبرانش اين است كه قضاي آن را به جا آوريد. دسته دوم حق الناس است. جبران حق الناس آن است كه رضايت قلبي صاحبان حق را به هر صورتي شد، به دست آوريد. اگر مالي را از مردم تصرّف كرده يا ضايع نموده يا ضربه‌اي بر بدن آنان وارد كرده‌ايد كه ديه يا قصاص دارد، بايد يا رضايت آنان را جلب كنيد و يا مال و ديه را به آنان بدهيد.
آیا با توبه، گناه به طور کامل از نامه اعمال گنهکار پاک می شود؟
امام صادق (ع) می فرماید: وقتی بنده ای توبه نصوح کند، خداوند او را دوست دارد و در دنیا و آخرت برای او پرده پوشی کند. و هر چه از گناهان که دو فرشته موکل بر او نوشته اند، از یادشان ببرد. به جوارح او وحی فرماید که گناهان او را پنهان کنید. به قطعه های زمین وحی فرماید: پنهان دار گناهانی را که روی تو انجام داده است. در این صورت آن شخص خدا را ملاقات می کند در حالی که چیزی به ضررش گواهی نمی دهد. کافی؛ ج ۴، ص ۱۶۴
برای ترک گناهی که به آن عادت کرده ایم چکار کنیم؟
همه روزه با خداى خود مشارطه كند كه مرتكب گناه نشود و هم از او مدد جويد و شبانگاه به محاسبه اعمال خود بپردازد. پس اگر ترك گناه كرد خدا را سپاس گويد و باز مدد جويد و اگر خداى نخواسته خلاف كرد استغفار كند و تصميم بگيرد كه مجددا ترك كند.
آیا ممکن است توبه کنیم ولی خداوند گناهان ما را نبخشد؟
زماني که هر انساني، مرتکب هر گناهي، به هر بزرگي شود؛ خداي متعال دوست دارد آن انسان، هيچ وقت از عفو و بخشش او نااميد نشود. زيرا اين نااميدي، يک وسوسه شيطاني است، تا دوباره زمينه تکرار آن گناه و گناهان ديگر را فراهم کند. از همين باب خداي متعال فرمود: «بگو: «اى بندگان من كه بر خود اسراف و ستم كرده ايد! از رحمت خداوند نوميد نشويد كه خدا همه گناهان را مىآمرزد، زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است.»
آیا کسی که مرتکب گناهان متعدد کبیره شده است، راهی برای نجات دارد؟
خداوند متعال راه توبه و برگشت را به روی انسان‌ها گشوده است و آنان می‌توانند با توبه و استغفار، گناهان گذشته خود را جبران کنند و پس از توبه و انابه به درگاه خدا دیگر بار راه تقوا و عبادت را پیش گیرند. به این جهت قرآن مجید و روایات اهل بیت(ع) مردم را به توبه دعوت و تشویق نموده‌اند.
