برای ترک گناهی که به آن عادت کرده ایم چکار کنیم؟

دين مبين اسلام همانند ساير اديان الهي توصيه هايي جهت رشد انسان در مسير تعالي و تكامل دارد كه قسمتي از آن ها دستوراتي مبني بر ترك اعمالي است كه گناه ناميده مي شوند و مشخص هم هستند و در اين ميان بزرگان دين و آموزه هاي اسلامي نيز توصيه هايي را در مورد روش هاي ترك گناه بيان كرده اند كه در اينجا به مواردي از آن اشاره مي كنيم:

۱- توجه به قبح و زشتى آن عادات(به گناه) از نظر عقل.
۲- در نظر گرفتن كيفرى كه از نظر شرع بر آن مترتب گرديده است.(محاكمه كردن نفس و توجه دادن آن به عقوبت گناه و سلب توفيقات و دور شدن از رحمت الهي)
۳- داشتن اراده‏اى محكم در جهت رفع آن عادات كه نشانه همت بالا و بلند انسان در روى آوردن به فضايل و دورى از رذايل است.
۴- استمداد از خداوند متعال با دعا و نيايش و توسل به ائمّه اطهار(عليهم السّلام)

خداوند متعال در قرآن كريم مي فرمايد:
وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَى مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَكِنَّ اللَّهَ يزَكِّي مَنْ يشَاءُ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(نور/۲۱)
و اگر فضل و رحمت الهي بر شما نبود، هرگز احدي از شما پاک نمي‌شد؛ ولي خداوند هر که را بخواهد تزکيه مي‌کند، و خدا شنوا و داناست!

و همچنين مي فرمايد:
َلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيطَانَ إِلَّا قَلِيلًا(نساء/۸۳)
و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، جز عده کمي، همگي از شيطان پيروي مي‌کرديد (و گمراه مي‌شديد).
بنابراين بايد توجه داشته باشيم كه خداوند متعال كه دستور بر ترك گناه داده است، خود نيز انسان را در اين امر ياري مي كند.

۵- جايگزين سازى اعمال و عادات نيكو؛ مانند: شركت دائمى در نماز جماعت، خواندن نماز شب، زيارت اهل قبور، دعا.
براى آگاهى بيشتر ر . ك : «چهل حديث امام» و «معراجالسعاده».
۶- هرگاه نفسش او را وسوسه نمود بلافاصله از جا برخيزد و خود را چنان سرگرم عمل مثبتى نمايد كه انديشه عمل زشت را از ياد ببرد. مثلا به ورزش با دوستان خود بپردازد به مسجد و نماز جماعت يا دعا برود به ديدار دوستان يا نزديكان خوب خود بشتابد به كارهاى عادى زندگى؛ مانند: خريد مايحتاج و ... بپردازد.
۷- مطالعات خود را پيرامون معاد عذاب گناه و... افزون سازد.
۸- از شركت در محيط هاى آلوده كننده و همنشينى با دوستان ناباب بپرهيزد.
۹- عوامل تحريك كننده پيرامون خود را حتى‏الامكان از بين ببرد.
۱۰- سعى كند هيچ گاه در تنهايى نماند.
۱۱- همه روزه با خداى خود مشارطه كند كه مرتكب گناه نشود و هم از او مدد جويد و شبانگاه به محاسبه اعمال خود بپردازد. پس اگر ترك گناه كرد خدا را سپاس گويد و باز مدد جويد و اگر خداى نخواسته خلاف كرد استغفار كند و تصميم بگيرد كه مجددا ترك كند.
۱۲- عادات خوب را مانند شركت دائمى در نماز جماعت و ... تقويت كند. چه با نفى عادات زشت راه كسب اعمال شايسته باز شده و در شعاع تكرار و تلقين و ميل شديد به آنها عادات خوب در نفس ظهور فعلى پيدا خواهد كرد. اميرالمومنين(ع) فرموده است: «غيروا العادات تسهل عليكم الطاعات؛ عادات [زشت] را تغيير دهيد پيروى از ]فرمان‏هاى] خدا بر شما آسان مى‏شود»، (شرح غرر، ج ۴، ص ۳۸۱) و «بغلبه العادات الوصول الى شرف المقامات؛ با غلبه و چيره شدن بر عادت‏هاى [زشت [رسيدن به مقامات بلند آسان مى ‏شود»، (شرح غرر، ج ۳، ص ۲۲۹).