در نخستین اربعین شهادت امام حسین(ع) جابر بن عبداله انصاری و عطیه عوفی موفق به زیارت تربت و قبر سید الشهداء(ع) شدند، نیز بنا، به برخی نقلها در اربعین، كاروان اسرای اهل بیت(ع) در بازگشت از شام وارد كربلا شدند و برای شهدای كربلا گریه و عزا داری نمودند بنابر این اولین عزا داری برای سید الشهدا در اربعین شهادت حضرت صورت گرفت. شیعیان نیز برای شركت در عزاداری حضرت زینب و اسرای كربلا و احیای خاطرة غمبار عاشورا و تداوم شور حسینی همه ساله در اربعین عزاداری میكنند.
تاریخ
چرا مراسم عزاداری امام حسین (ع) پیش از شهادت ایشان برگزار می شود؟
نقش عزادارى در حفظ فرهنگ عاشورا مهم است و آثار و برکات خوبى براى بشر داشته و خواهد داشت. افزون بر این، کاروان امام حسین روز دوم محرّم سال ۶۱ هجرى وارد کربلا شد، پس از آن سپاه کوفیان به تدریج وارد شدند و عزا و مصیبت خاندان اهل بیت(ع) از همان زمان آغاز شد.
تاسوعا و عاشورا به چه معنا است و آیا قبل از شهادت امام حسین (ع) تاسوعا و عاشورا وجود داشت؟
روز نهم محرّم، تاسوعای سال ۶۱ هجری امام حسین و یارانش در محاصره نیروهای دشمن بودند. در این روز دشمن آب را به روی اهل بیت امام حسین(ع) و یاران او بسته بود. این روز به دلیل این که بر اهل بیت سخت گذشت و شاید یکی از روزهای بسیار سخت و مصیبتبار برای خاندان پیامبر بود،به عنوان تاسوعای حسینی، مورد توجه شیعیان قرار گرفت.
مرقد مطهر سیدالشهداء (ع) در طول تاریخ چند مرتبه تخریب و بازسازی شده است؟
موقعیت مناسبی که مرقد امام در روزگار نخست حکومت عباسیان به دست آورده بود، پس از تثبیت حاکمیت آنان تغییر کرد و شیوه آنان در برخورد با علویان دگرگون گشت. بنا به برخی از گزارش های تاریخی هارون در دوران حکومتش (۱۷۰ ۱۹۳ق) گاهی خادمان حرم امام حسین(ع) را فرا می خواند واز آنان بازجویی می کرد و زائران مرقد امام حسین(ع)، به دستور وی در تنگنا قرار می گرفتند! به دستور او درخت سدری که بر مرقد سایه افکنده بود، از ریشه کنده شد، بنای قبر تخریب گردید و زمین آن شخم زده شد.
چرا باید برای شهادت امام حسین (ع) و یارانش عزاداری و گریه کنیم؟ مگر شهادت آرزوی آنان برای قرب به پرودگار نبود؟
زنده داشتن نهضت عاشورا موجب زنده نگه داشتن و ترویج دائمی مکتب قیام و انقلاب در برابر طاغوتها و تربیت کننده و پرورش دهنده روح حماسه و ایثار است.گریه بر مصائب سالار شهیدان باعث زنده نگه داشتن نهضت حسینی است. چنان که به اسارت رفتن خاندان امام باعث پایمال نشدن خون شهیدان کربلا شد.
چرا امام حسین در روز عرفه حج را رها نمود و به طرف کوفه رفت؟
این سخن مشهور که امام حسین(ع) حجّ خود را نیمه تمام گذاشت، سخن نادرستى است؛ زیرا امام(ع) در روز هشتم ذى حجه «یوم الترویه» از مکّه خارج شد(۱). در حالى که اعمال حجّ - که با احرام در مکّه و وقوف در عرفات شروع مى شود - از شب نهم ذى حجه آغاز مى شود. بنابراین، امام(ع) اصولاً وارد اعمال حج نشده بود، تا آن را نیمه تمام گذارد.
چرا امام حسین(ع) با آن که از شهادت خود آگاهی داشت، زن و فرزندانش را به همراه خود به کربلا برد؟
یزید مى خواست با کشتن مردان و به اسارت کشیدن خاندان اهل بیت، همه حرکت ها را در نطفه خفه کند؛ به طورى که همگان از چنین سرنوشتى ترسان و بیمناک باشند و خود بر اریکه قدرت تکیه بزند. اما قیام با عزت امام و پیام رسانى افشاگرانه و مظلومانه خاندان او، هسته هاى ظلم ستیزى را براى خونخواهى امام حسین(ع) و از بین بردن بنى امیه در نقاط مختلف سرزمین هاى اسلامى به وجود آورد.
چرا امام حسین (ع) مانند امام حسن (ع) صلح نکرد بلکه با یاران اندکش برضد یزیدیان جنگید؟
امام حسین در زمانى قرار گرفته بود که بدعت هاى زیادى در اسلام به وجود آمده بود، که مى دانست اگر قیام نکند، چیزى از اسلام باقى نخواهد ماند. چنان که فرمود: وقتى زمامدار حکومت اسلامى افرادى مثل یزید باشد، باید فاتحهء آن را خواند.( ۱۱) از طرفى مى دانست که جد بزرگوارش فرمود:« آن جا که بدعت ها ظاهرگردد، بر عهدة عالمان است که حقایق را بگویند، و اگر کتمان کنند، لعنت خدا بر آنان باد»
چرا بعد از حدود ۱۴۰۰ سال هنوز برای امام حسین (ع) عزاداری می کنیم و سوگواریم؟
کسى نمى تواند منکر این حقیقت شود که نسل جدید در سنین کودکى، در مجالس عزادارى با فرهنگ اهلبیت آشنا مى شوند. عزادارى و مجالس تعزیه، یکى از عناصر و عوامل برجسته اى است تا آموزه هاى نظرى و عملى امامان راستین، به نسلهاى آینده منتقل شود. مراسم عزادارى، به دلیل قالب و محتوا، بهترین راه براى تعلیم و تربیت نسل جدید و آشنایى آنان با گفتار و کردار اهلبیت است.
چرا از میان معصومین (ع) فقط برای امام حسین (ع) چنین مجالس عزاداری هایی برپا می شود؟
ساير امامان براي بيان حقّانيّت اهل بيت، از بيان مظلوميت علي و شهادت جانگداز حضرت امام حسين (ع) استفاده مي كردند. گاهي خود ذكر مصيبت مي نمودند . به ياران و اصحاب خويش سفارش اكيد دراقامه عزا مي كردند .به شعرا و مدّاحان اهل البيت به خصوص مداحان امام علي و فاطمه اطهر و امام حسين جايزه و انعام مي بخشيدند. این ها همه پاسخ چرایی عزاداری برای امام حسین است.