آیا ثواب دعا از خواندن قرآن بیشتر است؟

قرآن و دعا هر کدام جایگاه ویژه خود را دارند. قرآن سخن گفتن خدا با بنده است و دعا، سخن گفتن بنده با خداست. و در برنامه تربیتی روزانه اسلام به عنوان نماز، از هر دو نوع بهره مند می شویم. بخشی از نماز را قرآن خواندن در بر می گیرد و بخش دیگری را دعا تشکیل می دهد.
قرآن داروخانه ای است که نسخه های شفا بخش برای امراض ما دارد و هر انسانی باید از این دستور العمل ها استفاده کند:
«وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنینَ؛[اسراء/۸۲] و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل مى ‏كنیم.»

و همین قرآن بر دعا تاکید بسیار کرده است:
«وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونی‏ أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی‏ سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ؛[غافر/۶۰] پروردگار شما گفته است: مرا بخوانید تا (دعاى) شما را بپذیرم! كسانى كه از عبادت من تكبّر مى ‏ورزند به زودى با ذلّت وارد دوزخ مى ‏شوند!»
آیه شریفه نخست به «دعا» تعبیر مى ‏كند سپس در ادامه از دعا به عبادت تعبیر می کند.

و در آیه دیگر ارج و منزلت بندگان در نزد خدا را به دعای آن ها گره می زند.
«قُلْ ما یَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَكُونُ لِزاماً؛[فرقان/۷۷] بگو: پروردگارم براى شما ارجى قائل نیست اگر دعاى شما نباشد شما (آیات خدا و پیامبران را) تكذیب كردید، و (این عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد!»
البته حتی اگر در آیه دعا به منزله عبادت نیز باشد، تفاوتی نخواهد کرد. چون دعا به معنایی که در نزد ما رایج است، اساس عبادت شمرده شده است.«قَالَ النبی(ص) الدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَة؛[۱] پیامبر(ص) می فرمایند دعا اساس عبادت است.»
بنابراین باید هر کدام از قرائت قرآن و دعا را در جای خویش داشته باشیم. و طبیعتا ثواب هر کدام از این ها به عوامل زیادی بستگی دارد. حضور قلب، میزان تاثیر بر روی انسان و ... اموری هستند که ثواب ها را تعیین می کنند و ارزیابی آنها از عهده بندگان خارج است.

[۱]. إرشاد القلوب إلى الصواب، ج‏۱، ص۱۴۸.