از منظر قرآن زنده شدن انسان ها در قیامت چگونه است؟

داستان حضرت ابراهیم (ع) که در قرآن نقل شده است، نشان می دهد که مردگان چگونه زنده خواهند شد:

«وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ رَبِّ أَرِنی‏ كَیْفَ تُحْیِ الْمَوْتى‏ قالَ أَ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قالَ بَلى‏ وَ لكِنْ لِیَطْمَئِنَّ قَلْبی‏ قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلى‏ كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتینَكَ سَعْیاً وَ اعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزیزٌ حَكیمٌ؛[بقره/۲۶۰] و (به خاطر بیاور) هنگامى را كه ابراهیم گفت: خدایا! به من نشان بده چگونه مردگان را زنده مى ‏كنى؟ فرمود: مگر ایمان نیاورده‏اى؟! عرض كرد: آرى، ولى مى‏ خواهم قلبم آرامش یابد. فرمود: در این صورت، چهار نوع از مرغان را انتخاب كن! و آنها را (پس از ذبح كردن،) قطعه قطعه كن (و در هم بیامیز)! سپس بر هر كوهى، قسمتى از آن را قرار بده، بعد آنها را بخوان، به سرعت به سوى تو مى ‏آیند! و بدان خداوند قادر و حكیم است (هم از ذرات بدن مردگان آگاه است، و هم توانایى بر جمع آنها دارد)»

این واقعه نشان داد که چگونه بدن های متلاشی شده و در هم آمیخته شده، تنها با یک امر، زنده می شود و به هیئت اولیه خود باز می گردند. اما شاید این داستان که با چشم خود ندیده ایم؛ برای ما درک قوی ای به وجود نیاورد. از همین رو می توانیم به نمونه های دیگری که در پیش چشم ما قرار دارد، نظر بیفکنیم و به قدرت خدای متعال در زنده کردن مردگان پی ببریم. آیات قرآن حیات مجدد زمین در بهار را برای ما توصیف می کند، تا با تامل در آنچه می بینیم، پی به قدرت خدای متعال ببریم:
«وَ هُوَ الَّذِى یُرْسِلُ الرِّیَاحَ بُشْرَا بَینْ‏َ یَدَىْ رَحْمَتِهِ  حَتىَّ إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَّیِّتٍ فَأَنزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِن كلُ‏ِّ الثَّمَرَاتِ  كَذَالِكَ نخُرِجُ الْمَوْتىَ‏ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ؛[اعراف/۵۷] او كسى است كه بادها را بشارت دهنده در پیشاپیش (باران) رحمتش مى ‏فرستد تا ابرهاى سنگین‏ بار را (بر دوش) كشند (سپس) ما آنها را به سوى زمینهاى مرده مى ‏فرستیم و به وسیله آنها، آب (حیاتبخش) را نازل مى ‏كنیم و با آن، از هر گونه میوه‏اى (از خاك تیره) بیرون مى ‏آوریم این گونه (كه زمینهاى مرده را زنده كردیم،) مردگان را (نیز در قیامت) زنده مى‏ كنیم، شاید (با توجه به این مثال) متذكّر شوید!»

«یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ كَذلِكَ تُخْرَجُونَ؛[روم/۱۹] او زنده را از مرده بیرون مى ‏آورد، و مرده را از زنده، و زمین را پس از مردنش حیات مى ‏بخشد، و به همین گونه روز قیامت (از گورها) بیرون آورده مى ‏شوید!»

«وَ اللَّهُ الَّذِى أَرْسَلَ الرِّیَاحَ فَتُثِیرُ سحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلىَ‏ بَلَدٍ مَّیِّتٍ فَأَحْیَیْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتهِا  كَذَالِكَ النُّشُورُ؛[فاطر/۹] خداوند كسى است كه بادها را فرستاد تا ابرهایى را به حركت درآورند سپس ما این ابرها را به سوى زمین مرده ‏اى راندیم و به وسیله آن، زمین را پس از مردنش زنده مى ‏كنیم رستاخیز نیز همین گونه است!»

و آیات دیگری که بهار را برای ما کلاسی برای درس گرفتن می داند، تا پی به قدرت الهی ببریم. البته نباید در حد فهم وجود قیامت متوقف ماند، بلکه باید درس های بیشتری گرفت و کمر همت بست:
« حدود فصل بهار بود. در جاده‏اى حركت مى‏ كردم و درختان دو طرف آن را كه از شكوفه پُر شده بودند، مى‏ دیدم. احساس شرمندگى مى‏ كردم كه بهارها از عمرم گذشته، ولى هنوز شكوفه‏اى نداده ‏ام! هنوز عقیم و خسته و مفلوك مانده ‏ام! پس كجاست بارِ من؟ كجاست بارى كه بتوانم آن را پیش خدا ببرم؟! وقتى انسان نعمتى را پیش زن و بچه‏اش مى‏برد، آنها تنها مى ‏گویند بارك اللَّه، ولى اگر همین نعمت‏ها را پیش خدا ببرد، خدایى كه خودش منعم است‏ و به اینها نیازى ندارد، او مى‏پرسد كه با این نعمت‏ها چه كرده‏ اى؟ عمر خود را در چه راهى مصرف كرده ‏اى؟ این دل، این چشم و این گوش و ... كه به تو دادم، آلوده نبود! پس كجاست آن توانایى ‏هایى كه باید بدست مى ‏آوردى؟»[۱]

[۱]. اخبات، عین صاد ص: ۹۵.