شهر سوال ـ رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در این زمینه می فرماید: «لكل داء دواء و دواء الذنوب الاستغفار؛ هر مرضی دارویی دارد، و داروی شفابخش گناهان استغفار و طلب مغفرت از پیشگاه ذات پاك الهی است».
اخلاق و عرفان
چگونه صفات رذیله را از خود دور کنیم؟
شهر سوال ـ گام های عملی: علمای اخلاق در جهت تهذیب نفس و سیر و سلوك امور ذیل را پیشنهاد كرده اند:
آیا دروغ به شوخی حرام است؟
شهر سوال ـ دروغ گفتن به شوخی، كم كم انسان را بر دروغ جدی جرأت می دهد. امام خمینی (ره) در چهل حدیث می‌فرماید: از اموری كه انسان باید ملتفت آن باشد، این است كه دروغ به عنوان شوخی و مزاح هم در اخبار از آن تكذیب [و نهی] شده است و تشدید در امر [به ترک] آن گردیده و علما فتوای به حرمت آن نیز می دهند.
چرا بعضی دعاهایمان مستجاب نمی شود؟
شهر سوال ـ "خدای متعال چون می داند كه مؤمن به دلیل ایمانش علاقه بیشتری به امور اخروی دارد، گاهی دعای او درباره امور مادی را برای آخرتش ذخیره می كند. او هم وقتی می بیند كه در آن جهان به چه مقاماتی نایل می گردد، از خداوند تشكر خواهد كرد و از این معامله با خداوند خرسند خواهد گشت".
با توجه به آیات و روایات، چه کنیم که بهترین باشیم؟
شهر سوال ـ عالمان علم اخلاق می‌گویند: برای خودسازی ابتدا باید رذائل اخلاقی و اخلاق بد را از خود دور كرد، سپس درخت پاكی نشاند. بدیهی است با وجود صفاتی مانند حسد وكبر و خودپسندی و خودخواهی و شهوت رانی،دست‌رسی به صفات پسندیده و انجام اعمال خیر بسیار مشكل خواهد بود.
چگونه از غفلت جلوگیری کنیم؟
شهر سوال ـ همچنین محاسبه نفس و بررسی موقعیت خود، با توجه به استعدادها و عمر جاودانه مان، می تواند ما را متوجه اعمال و رفتار اشتباهمان کند و برای اصلاح آنها اقدام کنیم تا رفتارمان با در نظر گرفتن نظارت الهی و قضاوت او باشد.
غیبت چیست؟
شهر سوال ـ غیبت آن است كه عیب پنهانی كسی را پشت سر او بگویند. اگر صفت ناروا در شخصی باشد یا كاری انجام داده باشد كه گناه است و دیگران از آن بی اطلاع اند و دوست ندارد كسی آن را برای دیگران بازگو كند، بازگو كردن آن پشت سر او برای دیگران غیبت است. که غیبت هم برای گوینده و هم برای شنونده حرام است.
چطور می توان فهمید كه خداوند از ما راضی است؟
شهر سوال ـ به نظر شما آیا میتوان با مقداری عمل نیك كوتاه و ناقص و مشتی عبادت ناچیز كه نه در شأن پروردگار عالم است و نه ذره ای از حق عبادت او را ادا میكند و تازه آن هم واقعاً به خاطر خدا نیست، بلكه از سر عادت یا ترس از جهنم و امید بهشت، حق شكر نعمت او را گزارد یا رضایت او را فراهم ساخت؟!
راههای مبارزه با هواهای نفسانی چيست؟
شهر سوال ـ مشارطه: آن است كه با خود عهد كند و پیمان ببندد كه در انجام وظایف كوتاهی نكرده و از دستورهای شرع تجاوز ننماید. این عهد و پیمان در صورتی مؤثر است كه هر روز تجدید شود، تا آن گاه كه به صورت ملكه در آید. بهترین ساعات برای مشارطه صبحگاهان بعد از ادای فریضه است.
فرق غرور و فخرفروشی و عزت نفس چیست؟
شهر سوال ـ در واقع باید ما مراقب باشیم که هر نعمت از کجا آمده و برای چه آمده است و آمدنش چه تبعاتی دارد. اگر نعمت را از خدای متعال ندانیم و آن را از خودمان بدانیم، مبتلا به عجب می شویم. اگر نعمت را از خدا بدانیم اما آن را حق قطعی خودمان بدانیم که همیشه باید برای ما ثابت باشد، دچار کبر شده ایم! و اگر تبعات نعمت و وظایفی که بر دوش ما می گذارد، نبینیم، دچار غرور شده ایم.
