برای دور ماندن از هر معلولی، باید علت را شناخت و از بین برد. اگر غمگین و ناارحت هستید، باید ابتدا بررسی کنید که چرا دچار چنین حالتی شده اید. همیشه با شناختن ریشه مشکل، راحت تر می توانید آن را حل کنید. اما به طور کلی قرآن براي رهايي از اندوه راهكارهايي را بيان مي كند كه انسان با عمل به آن ها مي تواند از اندوه دنيا و آخرت رهايي يابد.
نفس و مسائل مربوطه
چه کنیم که هنگام نماز بتوانیم حضور قلب داشته باشیم و حواسمان به جایی یا چیز دیگری نباشد؟
آيت الله بهجت مي فرمايد: احساس لذت در نماز و حضور قلب، مقدماتي در خارج از نماز و مقدماتي در خود نماز دارد. آنچه بايد خارج از نماز مورد ملاحظه باشد و به آن عمل شود، اين است که انسان گناه نکند و قلب را سياه و دل را تيره نسازد؛ چون معصيت و نافرماني خداوند، دل را تيره مي کند و نورانيت دل را از بين مي برد.
منظور از مشارطه مراقبه و محاسبه چیست؟
محاسبه نفس به معنای خودارزیابی و خودنظارتی یکی از بهترین روش های تهذیب نفس است. به کمک این روش میتوان عیوب و اشتباهات خود را رصد کرد و آسان تر آنها را برطرف نمود. در روایتی امام کاظم علیه السلام می فرمایند: کسی که هر روز خود را مورد محاسبه قرار ندهد از ما نیست.
چه کنیم که نفس أماره ما را به آسانی به گناه نکشاند؟
امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند: النَّفْسُ انْ لَمْ تَشْغَلْهُ شَغَلَک؛ یعنی اگر تو نفس را به کاری مشغول نکنی، او تو را به خودش مشغول میکند.
بهترین راه برای تهذیب نفس و تزکیه روح چیست؟
عالمان علم اخلاق میگویند: براى خودسازى ابتدا باید رذائل اخلاقى و اخلاق بد را از خود دور کرد، سپسدرخت پاکى نشاند. بدیهى است با وجود صفاتى مانند حسد وکبر و خودپسندی و خودخواهى و شهوترانی، دسترسى به صفات پسندیده و انجام اعمال خیر بسیار مشکل خواهد بود.
رابطه با نامحرم تا چه حد؟
شهر سوال ـ اگر ضرورتی ایجاب نمیكند حتّی الامكان چنین روابطی با نامحرم برقرار نشود. اینكه در احكام شرعی میفرمایند در غیر ضرورت مكروه است مرد با زن هم صحبت شود، مخصوصا مرد و زن جوان، به این دلیل است كه چه بسا همین هم صحبت شدنها، غرایز جنسی افراد را تحریك كند و یك اُلفت و محبّت شهوانی بین مرد و زن ایجاد گردد و نقطه آغازی برای غوطه ور شدن درانحراف شود.
با توجه به نقش نفس انسان در گمراهی، چرا شیطان را عامل گمراهی می دانیم؟
شهر سوال ـ در هدایت فطرت و عقل انسان از درون به او کمک می کنند و پیامبران و اولیاء الهی نیز از بیرون هدایتگر او هستند و در گمراهی نفس اماره و شهوات از درون انسان را به سمت بدی می کشانند و شیطان از بیرون به جنگ انسان می آید. عامل درونی و بیرونی مکمل یکدیگر هستند.
راههای مبارزه با هواهای نفسانی چيست؟
شهر سوال ـ مشارطه: آن است كه با خود عهد كند و پیمان ببندد كه در انجام وظایف كوتاهی نكرده و از دستورهای شرع تجاوز ننماید. این عهد و پیمان در صورتی مؤثر است كه هر روز تجدید شود، تا آن گاه كه به صورت ملكه در آید. بهترین ساعات برای مشارطه صبحگاهان بعد از ادای فریضه است.