اگر اراده انسان بر خیر یا شر به واسطه فرمان روح است، پس چرا جسم او عذاب می شود؟

با سلام. روح و عقل انسان هردو پدیده هایی غیر مادی با منشا الهی هستند. و جسم انسان قالب مثالی برای این پدیده های غیر مادی است که فرماندهی جسم و هدایت روح به عهده عقل میباشد. پس اگر خطایی صورت گیرد جسم هیچ اراده ای بر دوری از خطا ولغزش را ندارد. پس چرا در روز موعود پس از زنده شدن و حسابرسی جسم را با آتش جهنم بسوزانند؟

با سلام و تشکر ازارتباط شما با شهر سوال
گرچه انسان موجود دو ساحتی است که یکی مادی ودیگری مجرد است ولی باید توجه داشت که ترکیب انسان از مجرد وماده ترکیب اتحادی است ونه انظمامی بدین بیان که :
انسان موجود مرکب از دو پدیده است که یکی مجرد و دیگر مادی است. ترکیب آن دو بدین معنا است که ترکیب روح و بدن یک ترکیب اتحادى است. روح و بدن یک وجود موجود هستند. بر اثر این ترکیب است که حقیقتى به نام انسان شکل مى‏ گیرد. روح بى ‏بدن نمى‏ تواند به هستى خود ادامه دهد و بدن هم بى‏ روح نمى ‏تواند موجودیت خود را حفظ کند. از این رو مى‏ گوییم ترکیب روح و بدن ترکیبى است که بدون آن نمى‏ توانند موجود باشند؛ بر اساس این ترکیب است که این دو موجود مى‏ شوند و وجودى یگانه مى‏ یابند.
در ترکیب انضمامى، دو چیزى که موجود هستند و هستى آن ها مستقل از یکدیگر است، به هم متصل شده، با هم ترکیب مى‏ شوند. یعنى این طور نیست که آن دو موجود بر اثر این ترکیب به عالم هستى باریابند؛ بلکه آن دو، هستى مستقل از یکدیگر دارند. ما فقط با یک ترکیب میان آن دو، پیوند حاصل کرده‏ ایم. اما در ترکیب اتحادى، مانند روح و بدن، آن دو به حدى با هم یگانه گشته‏ اند که به یک وجود موجودند. این طور نیست که نخست روح موجود شود و آن گاه بدن جدا از آن؛ سپس این دو را به هم پیوند بزنیم و ترکیب کنیم؛
در ترکیب اتحادى، باید دو موجودى که به یک وجود موجود مى‏ شوند، داراى مرتبه یکسانى باشند؛ یعنى،اگر یکى در مرتبه قوه و استعداد محض بود و یکى در مرتبه فعلیت، نمى‏ توان این دو را با یکدیگر متحد ساخت؛ چرا که این دو بر اثر ترکیب یکى مى‏ شوند . یگانگى در حدى است که به یک وجود موجودند. نمى‏توان موجودى را که در مرتبه قوه بوده، وجودش ضعیف‏تر از فعلیت و پایین‏تر از آن است با مرتبه فعلیت که وجودش قوى و بالاتر است، ترکیب اتحادى نمود. مرتبه پایین در عین پایین بودن نمى‏ تواند بر اثر ترکیب به مرتبه بالا ارتقا یابد؛ چنان که مرتبه بالا نیز - در عین بالا بودن - نمى‏ تواند بر اثر ترکیب به مرتبه پایین تنزل کند. از این رو، ترکیب اتحادى یک موجود بالقوه با یک موجود بالفعل محال است. ترکیب بین نفس و بدن اتحادی است(۱) .
با توجه به مطالب فوق معلوم شد که انسان تنها بدن ویا تنها روح نیست بلکه هر دو ساحه انسان در شکل گیری عمل او نقش دارد واعضا وجوارح انسان در حد ابزار مادی برای روح او نیست بلکه خود اعضا نیز در اعمال انسان نقش دارد مثلا لذت می برد از این رو کیفر های انسان روحی وجسمی است.

پی‌نوشت‌ها:
۱. ر،ک : محمد امین صادقی، نتایج کلامی، حکمت صدرا یی، نشر بوستان کتاب ،قم ۱۳۸۸ ش.، ص۲۱۶