آیا حفظ وحدت بین شیعه و اهل سنت در احادیث هم سفارش شده است؟
گرچه همه قبول داریم که نسبت به خاندان پیامبر(ص) ظلمها روا داشته شده، ولایت که حق آنان بود، از آنها گرفته شده است،(۱) ولی این امر موجب نمیشود که با اهل سنت همسویی و همگرایی نداشته باشیم؛ زیرا بسیاری از آنان به حکم آیه «قل لا أسئلکم علیه أجراً إلاّ المودة فی القربی...»(۲) خاندان پیامبر را دوست دارند و مودت آنان را واجب میدانند.
مهمتر از همه آن که مصالح عمومی جهان اسلام اقتضا میکند که مسلمانان از هر گونه تفرقه و غیرت سازی پرهیز نموده و وحدت داشته باشند.
قرآن نیز مسلمانان را برادر خوانده(۳) و به وحدت سفارش میکند: «واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولا تفرقوا...»(۴)
بر اساس این آیه شریفه و روایات متعدد دیگر، باید مسلمانان اتحاد داشته باشند. امامان نیز به ما یاد دادهاند که باید مسلمانان متحد باشند. وحدت و یکپارچگی امت اسلامی نزد آنان از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد؛ چنان که امام علی(ع) در مقابل حق به غارت رفته خویش ۲۵ سال سکوت کرد، ولی از هیچ تلاشی برای اتحاد مسلمانان خودداری نورزید.
امام یکی از علل اتحاد خود با خلفا را حفظ اسلام و رعایت مصالح اسلامی دانست: «به خدا سوگند! اگر بیم تفرقه میان مسلمانان و بازگشت کفر و تباهی دین نبود، رفتار ما با آنها طور دیگر بود...».(۵)
ازاین رو در روايات به معاشرت نيكو با اهل سنت تاكيد و سفارش شده حتي دستور به شركت در نماز جماعت آنان داده شده است.
مانند آنكه سماعه از امام صادق(ع)، از ازدواج و نماز خواندن با اهل سنت پرسش نمود، در پاسخ فرمود. پیامبر خدا با آنان وصلت نمود.(۶)
يا آنكه یکی از یاران امام صادق(ع) به حضرت میگوید: امام جماعتی داریم که تمام همفکران و یاران ما را دشمن میدارد (آیا به او اقتدا کنم) حضرت میفرماید: دیدگاه او، به تو زیانی نمیرساند. سوگند به خدا، اگر دارای صداقت باشی، از او سزاوارتری که به مسجد بروی، پس اولین فردی باش که داخل مسجد میشود و آخرین کسی باش که از مسجد خارج میشوی. اخلاقت را با مردم نیک گردان و سخن نیک بر زبان جاری کن.(۷)
امامان معصوم در بايسته هاي معاشرت با آنان سخناني بسياري دارند كه در يك پاسخ نمي گنجد و مي طلبد كه خود به كتب ومقالات مفصل مراجعه نماييد.
امروزه نیز یکی از بایستههای مهم مسلمانان همگرایی است، زیرا مصالح و منافع مشترک جهان اسلام اقتضا میکند که آنان در صفوف فشرده و وحدت اسلامی در برابر دشمنان قرار گیرند و از تفرقه و اختلافات غیر اصولی پرهیز نمایند.
البته مقصود از وحدت اسلامی آن نیست که شیعیان سنی و سنیان شیعه شوند، بلکه مقصود از وحدت اسلامی، وحدت عملی است، بدین معنا که جهان اسلام در برابر دشمنان مشترک خود متحد شوند.
امروزه کشورهای اسلامی میتوانند با اتخاذ سیاستهای مشترک در برابر دشمنان خود ایستاده و از اختلافات پرهیز نمایند. بدین سان مقصود از وحدت، وحدت عقیدتی نیست، بلکه وحدت عملی است. این امر هم ضرور است و هم به معنای دست برداشتن از اصول و اعتقادات نیست.
البته در این شرایط باید از هر گونه عوامل تنشزا و تفرقه پرهیز شود، زیرا دنیای استکبار در برابر دنیای اسلام ایستاده و در صدد نابودی آن میباشد.
هر گونه تفرقه، و دامن زدن به آن زمینة نابودی جهان اسلام را فراهم میکند. از این رو مصلحان جهان اسلام مانند آیت الله بروجردی و امام خمینی کوشیدند که مسلمانان متحد شوند.
عالمانی مانند شیخ محمود شلتوت نیز فعالیت کردند که سنیان از برخوردهای فیزیکی: و عوامل تفرقه پرهیز نموده و با شیعیان اتحاد داشته باشند.
اين گونه سخن راندن كه آنان حرام زاده اند فاقد استدلال منطقي است. زيرا آنان مطابق مذهب خود نماز و روزه و حج را به جا مي آوردند و به گمان خود در مسير صحيح گام بر مي دارند چنانچه همين افراد مستبصرشده و به مكتب اهل بيت ايمان بياورند هيچ يك از فقها اعاده عبادتها را لازم نمي دانند. مگر كسي كه حقيقت را تشخيص داده باشد و از روي عناد نپذيرد.
پینوشتها:
۱. نهج البلاغه، خطبه شقشقیه.
۲. شوری (۴۲) آیه ۲۳.
۳. حجرات (۴۹) آیه ۱۰.
۴. آل عمران (۳) آیه ۱۰۳.
۵. شهيد مطهري،سیری در نهج البلاغه،صدرا، ص ۱۸۰.
۶. وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۳۸۳، ح ۱۰.
۷.. همان، ص ۳۸۲، ح ۶.
نظرات