چرا خدا در مقابل رنج های ما، کاری نمی کند؟

چرا توقع داریم، خدا زندگی دنیایی را برایمان بدون رنج بسازد، در حالی که اتفاقا طبق سنت الهی، مقربان الهی، بهره بیشتری از بلاها دارند! و طبیعتا کسی که خدا را می بیند، نباید توقع زندگی دنیوی بدون رنج داشته باشد! پيامبر خدا صلى الله عليه و آله می فرمایند: مؤمن نيستى مگر آنگاه كه بلا و گرفتارى را نعمت شمارى و آسايش را محنت؛ زيرا بلاى دنيا ، نعمت آخرت است و خوشى دنيا ، رنج آخرت. (بحار الأنوار : ٦٧/٢٣٧/٥٤)

 بلای دنیا مثل سختی و زحمتی است که انسان در حین کار کردن با آن مواجه می شود، اما به خاطر علم به نتیجه کار و ثمره ای که به آن خواهد رسید، سختی را تحمل می کند و چه بسا از آن لذت نیز ببرد. مثل کوهنوری که زحمت صعود را با اشتیاق فتح قله، به جان می خرد،  و جزع و فزع نمی کند.

و انسانی که دنیا را مزرعه آخرت می داند، می فهمد بخشی از بلاها، بستری برای شکوفا کردن استعدادهای اوست. و بسیاری از توانایی های انسان در پرتو روبرو شدن با مصائب و مشکلات و پنجه نرم کردن با آنهاست.  بنابراین در این موارد، خداوند مثل مادری است که زمین خوردن بچه را می بیند، اما نظاره می کند تا کودک راه رفتن و برخواستن را بیاموزد. و نباید توقع داشته باشیم خدای متعال، علم و حکمتش را کنار بگذارد، و در پی توقعات جاهلانه ما باشد! کما اینکه در قرآن می فرماید:

 عَسى‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ عَسى‏ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ (۲۱۶ بقره) چه بسا چيزى را خوش نداشته باشيد، حال آن كه خيرِ شما در آن است. و يا چيزى را دوست داشته باشيد، حال آنكه شرِّ شما در آن است. و خدا مى‏داند، و شما نمى‏دانيد.

و البته توجه به این نکته نیز لازم است که بخشی از مشکلات، ثمره اعمال خود ماست:

وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْديكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثيرٍ؛ (۳۰ شوری)هر مصيبتى به شما رسد، به خاطر اعمالى است كه انجام داده‏ايد، و بسيارى را نيز عفو مى‏ كند.

و این نیز به خاطر حاکم بودن نظام علیت در دنیاست.  و در این گونه موارد به قول ناصر خسرو باید گفت:

نکوهش مکن چرخ نیلوفری را ** برون کن ز سر باد و خیره‌سری را
بری دان از افعال چرخ برین را ** نشاید ز دانا نکوهش بری را