هنگام احتضار چشم برزخی انسان بینا شده و صورت ملکوتی عقاید و اعمال و رفتار خود را مشاهده کرده و بهشت یا دوزخ برزخی را که برای خود تدارک دیده است، می بیند. مؤمن چون نیکوکار بوده و به عقاید برحق و اخلاق صالح خود را آراسته، در لحظات مرگ چشم برزخی‌اش باز شده و نعمت های آخرتی برای خود را دیده و اولیا و محبوب‌هایش یعنی رسول خدا و امامان علیهم السلام را می بیند و با دیدن آنها شاد و خرم از دنیا می رود.
عالم پس از مرگ
وضعیت مؤمن و کافر در هنگام مرگ چگونه است؟
حقیقت مرگ، این است که انسان از عالمی به عالم دیگر منتقل می‌شود. این انتقال برای مؤمن مبارک و شادی‌بخش است ولی برای کافر اتفاقی ناخوشایند و نامبارک است؛ زیرا دنیا برای مؤمن همانند زندان و مرگ برای او در حکم رهایی از زندان است ولی همین دنیا برای کافر به مثابه بهشت است. و مرگ او را از بهشتش جدا کرده و به عذاب منتقل می‌سازد.
چند وقتیه که به مرگ فکر می کنم که آیا دنیایی بعد از مرگ وجود داره یا نه؟
شهر سوال ـ عقلای عالم همواره بر این باور بوده وهستند که مرگ نه تنها پیان زندگی انسان نیست، بلکه آغاز زندگی نوین برای بشر است؛ زیرا مرگ چیزی نیست جز مرحله ای برای عبور از حیاتی به حیاتی دیگر . عبور از حیات دنیوی به حیات برزخی و از آن به حیات اخروی و جاودانه. بنابراین مرگ مرحله ای از کمالات انسانی است و اگر نباشد، سیر کمالات انسانی در مرحله ای ناقص متوقف خواهد شد.
