یکی از معروفترین مناظرات یحیی بن اکثم، مناظره او با امام جواد(ع) در زمان کودکی حضرتشان بوده است. این مناظره در زمان حساسی واقع شد که پیروزی امام در این مناظره در تثبیت جایگاهشان نزد عوام و خواص، نقش مهمی داشت.
امام جواد
امام جواد (ع) که در کودکی به مقام امامت رسیدند، چگونه به مشکلات دینی و اجتماعی مردم پاسخ می دادند؟
دریافت دانشهایی که مربوط به امامت و رهبری دینی انسانها هستند شرط سنی خاصی ندارد، هر گاه خداوند اراده نماید و شرایط برای امامت و پیشوایی دینی برای امام فراهم شود، چنین دانشی به او افاضه خواهد شد.
آیا امام جواد علیه السلام از غیبت حضرت مهدی علیه السلام خبر داده است؟
چرا امام جواد (علیه السلام) با وجود شناخت همسرش، او را طلاق نداد؟
شايد طلاق گزينه مناسبي براي رهايي از ام الفضل باشد اما براي رهايي از دست مامون و معتصم نبود. چرا كه شايد با طلاق از دسيسه هاي همسر در امان بود و خود را تا حدودي نجات مي داد. اما به نفع عموم شيعيان نبود. همان گونه كه بيان شد با توجه به شرائط حاكم بر آن زمان امام با اين ازدواج در پي حفظ جان شيعيان نيز بودند. كه اين امر با طلاق دادن ام الفضل به سر انجام نمي رسيد.
چرا امام جواد (ع) داماد مامون شدند؟
ائمه(ع) سعى مى كردند با اتخاذ سیاست و راهكارهاى منطقى و معقول به حفظ شیعیان بپردازند، گرچه ممكن بود اتخاذ راهكار حفظ شیعیان، شخصیت آن ها را زیر سؤال ببرد. شاید امام جواد(ع) از ازدواج با دختر مأمون، حفظ شیعیان را دنبال مى كرد. طبیعى بود كه مأمون با ازدواج دخترش با امام جواد(ع) تا اندازه اى از سیاست خصمانه خود علیه شیعیان پرهیز مى كرد، زیرا به حسب ظاهر با امام شیعیان رابطه فامیلى بر قرار كرده بود.
چرا تعدادی از ائمه اطهار در سن پایین برای امامت انتخاب می شدند؟
عدّهای در مورد امامت حضرت جواد در خردسالی، از حضرت رضا سؤال کردند، حضرت به آن ها که به قرآن معتقد بودند، ماجرای نبوّت حضرت عیسی علیهالسلام را در خردسالی به عنوان شاهد ذکر کرد.