زمینه به ثمر نشستن درخت دعا و نیایش چند چیز است که بدون فراهم آمدن آن ها, اجابتی که مد نظر نیایشگر است، محقق نخواهد گشت که عبارتند از: رفع موانع، ایجاد شرایط، رعایت آداب، شرایط خواسته. البته اگر موانع آن رفع و شرایط رعایت شود و با حکمت و مصلحت الهی منافات نداشته باشد, اجابت انشاءالله حتمی است و رعایت آداب جنبه کمکی دارد و در تسریع اجابت موثر است و نه در اصل اجابت.
موانع استجابت دعا
چه کسانی مستجاب الدعوه هستند؟
تمامي افراد و بندگان خداي مستجاب الدعوه هستند، منتهي كساني كه به خدا نزديك تر هستند، به دليل قرب و مرتبه بالاي عبوديتي و مقام معنوي دعايشان زودتر مورد اجابت قرار مي گيرد.
چرا با وجود نذر و نیاز و دعا، برخی از آرزوهای ما برآورده نمی شود؟
دعا فقط لفظ نیست، بلکه خواستن است و خواستن کار دل و اراده است. اگر به لفظ چیزی گفته می‌شود، باید بیان خواست و اراده قلبی باشد، وگرنه فقط صوت است و ارزشی ندارد. لذا بسیار اتفاق می‌افتد که انسان با اصرار و مکرر به زبان چیزی می‌خواهد، اما به دل خواهان آن نیست. کسی که برای خواسته‌اش تلاشی نمی‌کند، معلوم است که نمی‌خواهد.
