براى انس و الفت بیشتر با همسر چه باید كرد؟
انس و الفت با همسر در گرو رعایت امورى است:
۱. خوش رویی؛ امام علی(ع) می‌فرماید: «خوش رویى ریسمان مهر و مودّت است».[۱]
۲. به اسم خوب صدا زدن؛ هر یك از زن و شوهر باید همسر خود را به نامى صدا كند كه بیشتر دوست دارد. پیامبر اكرم(ص) می‌فرماید: «سه چیز است كه دوستى مسلمان را با مسلمان دیگر، خالص می‌كند:
الف: هنگامى كه او را ملاقات مى كند، با خوش رویى با وى برخورد نماید.
ب: زمانى كه خواست كنارش بنشیند، براى او جا باز كند.
ج: به بهترین نامى كه دوست دارد، او را صدا زند»[۲]
۳. احترام به پدر و مادر و خواهر و برادر همسر، و توصیه احسان به آنان در ازدیاد محبت مؤثر است.
۴. اظهار محبت؛ امام صادق(ع) می‌فرماید: «وقتى كسى را دوست داری، به او بگو، كه این كار موجب ثبات بیشتر محبت بین شما خواهد بود».[۳]
محبت قلبى هر چند لازم است، اما كافى نیست. براى انس و الفت بیشتر باید محبت را اظهار كرد. پیامبر اكرم(ص) می‌فرماید: «سخن مرد كه به همسرش می‌گوید: واقعاً تو را دوست دارم، هرگز از قلبش خارج نخواهد شد».[۴]
۵. سلام كردن: امام صادق(ع) می‌فرماید: «وقتى شوهر به خانه وارد مى شود، باید به خانواده اش سلام كند و او را از آمدنش مطّلع سازد».[۵]
۶. احسان كردن: از آنجا كه انسان بنده احسان است، یكى از شیوه هاى تحكیم روابط حسنه و ایجاد الفت احسان كردن به همسر می‌باشد یارى كردن بانوان در كارهاى خانه یك نوع احسان است و محبت را بیشتر می‌كند. یكى از مصادیق احسان، هدیه دادن است. امام باقر(ع) می‌فرماید: «برای یكدیگر هدیه ببرید كه هدیه بردن كینه ها را از دل ها بیرون مى برد و انتقام و دشمنى و كینه توزى را بر طرف مى سازد».[۶]
زن و شوهر سعی كنند در ولادت ها و سالگرد ازدواج و هفته زن و در بازگشت از مسافرت ها هدیه ای تقدیم یکدیگر نمایند.
۷. درك متقابل زن و شوهر: اگر سطح توقع زنان از مردان و بالعكس بیش از حد توان باشد و انتظارات با مقدورات نخواند، محبت و سازش و صفاى محیط زندگى كاهش خواهد یافت. اگر زن و شوهر یكدیگر را درك كنند، همواره سازگارى و صمیمیت حاكم خواهد گشت.
۸. عدم نزاع و كشمكش : درگیری در خانه معلول عواملى است كه بدان اشاره می‌شود:
۱ـ خودخواهی: منشأ اصلى عداوت و درگیری، خودخواهى است. كسى كه به اسارت خود در آید و بر محور خود بچرخد، هرگز حاضر نمی شود حق را بپذیرد و از حقیقت پیروى نماید. از این رو به رأى و نظر دیگران اهمیتى نمى دهد. در این صورت اختلاف و نزاع طبیعى و قهرى است. امام خمینی(ره) فرمود: «اگر تمامى انبیا را در یك شهر جمع كنند، كوچك ترین اختلافى با هم پیدا نمى كنند، زیرا آن‌ها از دام خود رسته اند»[۷]
در محیط خانه گاهى مردى به دلیل احساس بزرگى و تسلّط بر همسر، توقع سلام كردن دارد و همیشه می‌خواهد حرف خود را به كرسى بنشاند یا زنى به واسطه جمال و هنرى كه دارد، به خود مى بالد و بر شوهرش فخر مى فروشد و همین امر در بروز فتنه و عداوت كافى است.
امام علی(ع) می‌فرماید: «هیچ چیز مانند تكبّر، بغض و نفرت مردم را جلب نمى كند».[۸] مردسالارى و زن‌سالارى هر دو منشأ اختلاف می‌شوند. باید ایمان سالارى و انسانیّت در خانه و اجتماع حاكم باشد تا اختلافات به صفر برسد.
۲ـ جدل: یكى از اسباب دشمنى و نزاع، جدل و بگو مگوهاى بى فائده است كه هدفى جز برترى جویى ندارد. امام علی(ع) می‌فرماید: «از مجادله و ستیزه جویى بپرهیزید كه این دو دل هاى برادران دینى را نسبت به یكدیگر مكدّر می‌كنند و بذر نفاق را پرورش می‌دهد».[۹]
۳ـ خودپسندی: ریشه بسیارى درگیرى ها خودپسندى است. خود دوستى كه از تمایلات طبیعى بشر است، اگر به حد افراط برسد، انسان را به خودپسندى و غرور و بلند پروازى و فزون طلبى و داشتن توقعات نابجا وادار مى نماید. امام علی(ع) می‌فرماید: «از خودپسندى پرهیز كن كه با این صفت، نقائص خود را آشكار مى كنى و دشمنى ها را ظاهر مى سازی».[۱۰]
۴ـ عدم آشنایی با وظایف: گاهى نزاع و كشمكش در اثر عدم اطلاع از وظایف و مسئولیت ها است. زن و شوهرى كه از حدود اختیارات و مسئولیت هاى خود بى اطلاع اند، توقعاتى از یكدیگر دارند كه با عدم تحقق آن، كدورت ایجاد می‌شود. در محیط كار نیز همین علت، جاری است.
۵ـ سخت گیری: تعاون و همكارى در گرو برخوردارى از روحیه گذشت و چشم پوشى و بخشش خطاها و لغزش هاى جزئى است. اگر اعضاى یك خانواده در پى یافتن عیوب یكدیگر و بزرگ نمودن آن باشند و در تعقیب آن سخت گیرى نمایند، عداوت و دشمنى بین آن‌ها حاكم خواهد شد، از این رو در اوائل ازدواج به دلیل عدم گذشت و غماض، قهر و نزاع بیشتر دیده می‌شود. لج و لجبازى و روحیه عدم گذشت،موجب از بین رفتن پیوند هاى دوستى و یگانگى می گردد.
۶ـ عدم رشد فكرى و اخلاقی: شكى نیست كه افراد با یكدیگر اختلاف نظر دارند. دو نفر در جهان پیدا نمى شود كه از لحاظ جسمى و روحى و فكرى یكسان باشند. در صورتى كه انسان به رشد اخلاقى نرسیده باشد و به سعة صدر و بلند نظرى و تحمل و نرمى و بردبارى متصف نشده باشد، آمادگى اخلاقى براى هضم نقاط اختلاف ندارد. از این رو انتظار دارد دیگران در همه موارد از او پیروى كنند. همین امر زمینه درگیرى را فراهم مى سازد.
۷- مرحله ترس و خشونت: یكى از مهمترین عوامل تصادم ها و كشمكش هاى سخت و حوادث خطرناك و ناگوار توسل به خشونت است. با این عمل زمام اختیار و كنترل اعصاب از انسان سلب می‌شود. و چه بسا هر خطایى حتى كلمات كفر آمیزى از او سر مى زند. اما با رفق و مدارا و ترك خشونت مى توان از وقوع نزاع و درگیرى پیشگیرى كرد. رسول خدا(ص) فرمود: «رفق و نرمش با هر چه همراه باشد آن را زینت می‌دهد و از هر چیز جدا شد نازیبایش مى سازد».[۱۱]
پی نوشت ها:
[۱]. غررالحكم، ج ۵، ص ۲۴.
[۲]. اصول كافی، ج ۴، ص ۴۵۷.
[۳]. وسائل الشیعه،ج ۸، ص۴۳۵
[۴]. شافی، ج ۲، ص ۱۳۸.
[۵]. بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۱۱.
[۶]. الكافی، ج ۵، ص ۱۴۳.
[۷]. محمد على سادات، اخلاق اسلامی، ص۹۸
[۸]. غررالحكم، ج ۶، ص ۵۹.
[۹]. اصول كافی، ج ۳، ص ۴۰۹.
[۱۰]. غررالحكم، ج ۲، ص ۲۹۹.
[۱۱]. اصول كافی، ج ۳، ص ۱۸۲.
نظرات