چرا گوشت خوک حرام است؟

احکام دینی که توسط انبیاء بیان شده است از جانب خدای متعال فرستاده شده و متضمن مصالح و مفاسد انسان بوده و در سعادت و تکامل انسان موثر است. البته ما نمی توانیم به نحو دقیق از تمام جزئیات این مصالح و مفاسد مطلع باشیم، چرا که اگر چنین توانایی ای داشتیم، اصلا به وحی نیاز پیدا نمی کردیم. پس باید متوجه باشیم که آنچه فهمیده ایم تمام جوانب مساله نیست. با این توجه می توانیم به بعضی از یافته های بشری اشاره کنیم:

حرمت برخی خوراکی‏ها و نوشیدنی‏ها از جنبه ‏های مختلف قابل بررسی است:

۱. جسمی و بهداشت فردی:

در این باره اگر چه برخی از میکروب‏ها را با پیشرفت علمی و با ابزارهای مختلف بتوان از بین برد، اما اطمینان خاطر نسبت به نابودی تمامی موارد ضرر رسان مشکل است. چنان که ثابت شده برخی میکروب‏ها مثل میكروبی كه در گوشت خوك وجود دارد(انگل تریشین)، پس از حرارت‏ رسانی، سپر حرارتی [=هاگ] برای خود ایجاد می‏ کنند، به طوری که تا ۴۰۰ درجه سانتیگراد نیز می‏ توانند مقاومت نمایند.
بر فرض صحت این ادعا نوع پرورش این حیوان در محیط های سالم نمی تواند مانع وجود انگل یا از بین رفتن آن شود. البته همه این امور تنها در حد احتمال است. چه بسا اصلا از نگاه شرع، ضررهای جسمی یا اموری نظیر احتمال ذكر شده، مورد نظر در حكم حرمت استفاده از گوشت این حیوان نباشد.

۲. روانی و معنوی:

بر فرض که تمامی آلودگی‏های ظاهری آن از بین برود، خوردن گوشت خوك، چه بسا تأثیرات منفی روحی و معنوی داشته باشد. زیرا آن طور که گفته شده است، خوک میان حیوانات به عنوان حیوان بی‏غیرت از آن یاد می ‏شود که هیچ حمایتی از ماده خود نشان نمی ‏دهد.
چه بسا با تغذیه از این گونه حیوانات، آثار روانی و روحی آن ها نیز به انسان منتقل شود. اگر چه به میزان محدود و ناشناخته باشد. امروزه در علوم تأثیر غذاها بر روح و روان مورد توجه قرار گرفته و مسأله ای ثابت شده است.

در روایات هم نظیر همین مسائل روحی و غیر مادی به عنوان دلیل اجتناب از خوردن گوشت خوك یاد شده است.

«راوى مى ‏گوید: محضر مبارك امام علیه السّلام عرض كردم: براى چه خداوند عزّ و جل شراب و مردار و خون و گوشت خوك را حرام فرموده است؟ حضرت فرمودند: خداوند تبارك و تعالى این اشیاء را بر بندگان حرام نكرد و غیر آنها را حلال قرار نداد تا ایشان را به آنچه حلال كرده راغب و از آنچه حرام فرموده بى ‏میل نموده باشد بلكه پس از آفرینش مخلوقات آنچه كه ابدان ایشان به آن قائم است و در راستاى مصلحت و خیر آنها هست را به آنها تعلیم فرمود و پس از آن تفهیمشان نمود كه این سنخ از اشیاء بر ایشان مباح و حلال است و نیز آنچه به ضرر ابدانشان هست را به آنها هشدار داد و اعلام فرمود كه این قبیل از اشیاء بر آنها حرام است  ... امّا گوشت خوك: خداوند تبارك و تعالى طائفه ‏اى را در صورت‏هاى مختلف نظیر صورت خوك و بوزینه و خرس مسخ فرمود و سپس نهى كرد از خوردن گوشت حیوانات مماثل و هم شكل ایشان تا بدین وسیله از استفاده شدن ممسوخات جلوگیرى به عمل آمده و از طرفى به عقوبت و بلایى كه آنها به آن مبتلا شده‏اند استخفافى واقع نگردد.»[۱]

[۱]. شیخ صدوق، الأمالی، ص ۶۶۶.