عمل امام حسین (ع) در نیمه کاره گذاشتن حج، اشتباه نبود؟

این سخن  كه امام حسین(ع) حجّ خود را نیمه تمام گذاشت، سخن نادرستی است؛ زیرا امام(ع) در روز هشتم ذی حجه «یوم الترویه» از مكّه خارج شد. در حالی‏كه اعمال حجّ - كه با احرام در مكّه و وقوف در عرفات شروع می‏شود - از شب نهم ذی حجه آغاز می‏شود. بنابراین، امام(ع) اصولاً وارد اعمال حج نشده بود، تا آن را نیمه تمام گذارد.
آنچه لازم است اینکه هر کس وارد حرم می شود باید مُحرِم شود و  بعد به شرط انجام اعمال عمره می تواند از احرام خارج شود. و قطعا امام (ع) در مدت حضور چند ماهه خود در مکه عمره را انجام داده بودند. و حتی شاید بارها و بارها از احرام خارج شده و مجددا محرم شده و عمره دیگری انجام داده باشند.

و این مطلب در منابع روایی به صورت مکرر بیان شده است:
«كان توجه الحسین ع من مكة إلى العراق فی یوم خروج مسلم بالكوفة و هو یوم الترویة بعد مقامه بمكة بقیة شعبان و شهر رمضان و شوالا و ذا القعدة و ثمان لیال خلون من ذی الحجة سنة ستین؛[۱] امام حسین علیه السّلام در روز خروج مسلم كه روز ترویه بود از مكه معظمه‏ متوجه عراق گردید. امام حسین بقیه ماه شعبان، ماه رمضان، ماه شوال، ماه ذى- قعده و هشت شب از ماه ذى حجه سنه- ۶۰- هجرى را در مكه مكرمه اقامت كرد.»

امام صادق (ع) : «وَ الْمُعْتَمِرَ إِذَا فَرَغَ مِنْهَا ذَهَبَ حَیْثُ شَاءَ وَ قَدِ اعْتَمَرَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ ع فِی ذِی الْحِجَّةِ ثُمَّ رَاحَ یَوْمَ التَّرْوِیَةِ إِلَى الْعِرَاقِ وَ النَّاسُ یَرُوحُونَ إِلَى مِنًى وَ لَا بَأْسَ بِالْعُمْرَةِ فِی ذِی الْحِجَّةِ لِمَنْ لَا یُرِیدُ الْحَج‏؛[۲] شخصى كه عمره بجا میاورد هر گاه از عمره فراغت حاصل كند هر جا كه بخواهد میتواند برود. زیرا امام حسین علیه السلام در ماه ذى حجة عمره بجاى آورد و در روز ترویه متوجه عراق شد در صورتى كه مردم متوجه منا شده بودند. عمره در ماه ذى حجه براى كسى كه قصد حج را ندارد مانعى نخواهد داشت.»

«وَ رَوَى مَعْمَرُ بْنُ الْمُثَنَّى فِی مَقْتَلِ الْحُسَیْنِ ع فَقَالَ مَا هَذَا لَفْظُهُ فَلَمَّا كَانَ یَوْمُ التَّرْوِیَةِ قَدِمَ عُمَرُ بْنُ سَعْدِ بْنِ أَبِی وَقَّاصٍ إِلَى مَكَّةَ فِی جُنْدٍكَثِیفٍ قَدْ أَمَرَهُ یَزِیدُ أَنْ یُنَاجِزَ الْحُسَیْنَ الْقِتَالَ إِنْ هُوَ نَاجَزَهُ أَوْ یُقَاتِلَهُ إِنْ قَدَرَ عَلَیْهِ. فَخَرَجَ الْحُسَیْنُ ع یَوْمَ التَّرْوِیَة؛[۳] معمّر بن مثنّى در مقتل الحسین روایت كرده است چون روز ترویه ‏شد عمر بن سعد بن ابى وقّاص  با قشون زیادى بمكّه وارد شد و از طرف یزید مأموریّت داشت كه اگر حسین مبارزه جنگى آغاز كند متقابلا با حسین مبارزه كند و اگر نیرو بقدر كافى داشته باشد خود او جنگ را آغاز نماید. پس حسین علیه السلام روز ترویه از مكّه بیرون شد»
از این رو، امام با انجام عمره، می توانستند از احرام خارج شوند و ایشان اصلا حج تمتع را شروه نکرده بودند، تا آن را نیمه کاره رها کنند.
آنچه صحیح است و باید بیان نمود، این است که امام (ع) برای حفظ حرمت حرم، و جلوگیری از ترور ایشان در مکه، به تمتع نپرداختند. و حفظ حرمت حرم، مهم تر از انجام تمتع بود.

[۱]. بحار الأنوار ج‏۴۴، ص۳۶.
[۲]. الكافی، ج‏۴، ص۵۳۵.
[۳]. (اللهوف على قتلى الطفوف  ص ۶۳.