ازدواج امام حسین ( علیه السلام ) با شهربانو

پرسش:

چرا امام حسین(علیه السلام )بعد از حمله به ایران با شهربانو ازدواج كرد آیا هدف ایشان جلب حمایت ایرانیان بوده است؟

پاسخ:

درباره ازدواج شهربانو با امام حسین(علیه السلام) اختلاف وجود دارد. برخی ازدواج امام حسین (علیه السلام )با شهربانو یا ایرانی بودن مادر امام سجاد علیه‌السلام را قبول ندارند. شهید مطهری می‌نویسد: ""... در اینجا نیز اصل داستان كه یزدگرد دختری به نام شهربانو یا نام دیگر داشته و به افتخار عقد زناشویی حسین بن علی(علیه السلام) و مادری امام سجاد(علیه السلام) نائل شده باشد، از نظر مدارك تاریخی سخت مشكوك است. 

مورخین عصر حاضر عموماً در این قضیه تشكیك می‌كنند و آن را بی‌اساس می‌دانند. می‌گویند در میان همه مورخین تنها یعقوبی جمله‌ای دارد به این مضمون كه گفته است: مادر علی بن الحسین(علیه السلام) ""حرار"" دختر یزدجرد بود و حسین(علیه السلام) نام او را غزاله نهاد (۱). مرحوم دكتر جعفر شهیدی جریان ازدواج امام حسین(علیه السلام) با شهربانو را نمی‌پذیرند. آن را با ادله‌ای كه ذكر كرده مردود می‌شمارد. (۲) البته در این میان برخی عقیده دارند كه امام حسین(علیه السلام) با شهربانو دختر یزدگرد ازدواج نمود. در برخی متون نیز به این امر اشاره شده است. (۳)

با توجه به اختلافی بودن اصل ازدواج، نمی‌توان درباره علت این از دواج گفتگو نمود، زیرا اصل این قضیه ثابت نیست- برفرض صحت این از دواج، هدف از آن حمایت مردم ایران از امام حسین(علیه السلام) یا جذب آنان به اسلام و ائمه اطهار( علیهم السلام ) نیست، زیرا اظهار علاقه مردم ایران به اسلام و ائمه(علیهم السلام)ریشه در عوامل دیگر دارد. البته برخی با طرح این مساله درصدد پیوند نسل ساسانیان با نسل پیامبر(صلی الله علیه و اله) و گرویدن ایرانیان به اسلام می‌باشند، و حال اینكه این امر صحت ندارد. 

استاد شهید مطهری می‌نویسد: "" موضوع ازدواج امام حسین(علیه السلام) با شهربانو دختر یزدجرد و تولد امام سجاد(علیه السلام) از شاهزاده خانمی ایرانی و انتساب ائمه بعد از ایشان به خاندان سلطنتی ایران بهانه‌ای به دست عده‌ای خیالباف یا مغرض داده است كه گرایش ایرانیان را به خاندان رسالت نتیجه انتساب آنها به دودمان شاهان ساسانی معرفی كنند و اعتقاد شیعیان را به حق الهی ائمه اطهار(علیهم السلام) از بقایای اعتقاد قدیمی ایرانیان به ""فرّه ایزدی"" پادشاهان ساسانی بدانند، زیرا مسلّم است كه پادشاهان ساسانی خود را آسمانی نژاد می‌دانستند و برای خود مقامی نیمه خدایی و فوق بشری قائل بودند...

ثالثا: بر اساس منابع تاریخی این مطلب به هیچ وجه قابل اثبات نیست كه از جانب ایرانیان حمایت خاصی نسبت به امام حسین علیه‌السلام صورت گرفته باشد، و شیعیان در آن دوره اندك و پراكنده بودند.

از سوئی هر مسلمان ایرانی می‌داند كه شهربانو مقام و موقعیتی بیشتر و بالاتر از مادران سایر ائمه اطهار( علیهم السلام ) كه بعضی عرب و بعضی آفریقایی بودند ندارد. كدام شیعه ایرانی یا غیرایرانی در دل خود نسبت به مادر حضرت سجاد(علیه السلام) احترامی بیشتر از مادران سایر ائمه اطهار(علیهم السلام) احساس می‌كند؟ نرجس خاتون، والده ماجده حضرت حجه بن الحسن(عج الله تعالی فرجه الشریف) یك كنیز رومی است؛ قطعاً احترام این بانوی رومی در میان ایرانیان كمتر از احترام به شهربانو نیست. (۴)

پی نوشت‌ها:
۱. مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۱۰۸.
۲. شهیدی، جعفر، زندگانی علی بن الحسین، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ص۲۶.
۳. شیخ مفید، ارشاد، گنكره شیخ مفید، ج۲، ۱۳۸.
۴. مطهری، مرتضی، همان، ص۱۰۷-۱۰۸.