رفتار مناسب با افراد هتاک وبی دین

پرسش :

در محل کار و اطرافم افراد زیادی هستند که هیچ اعتقادی به هیچ چیزی ندارند، بلکه فحاشی هم می کنند هم به ما و هم به مقدسات، خیلی آزار دهنده است. چه واکنشی باید داشته باشیم؟

پاسخ :

در چنین مواردی اگر زمینه گفتمان وجود ندارد، یعنی گوش شنوایی برای شنیدن حرف ندارند، با آن ها وارد بحث نشوید. حق تعالی در این زمینه می فرمایند: «وَ عِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» (۱)؛ بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی‌تکبّر بر زمین راه می‌روند؛ و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام می‌گویند (و با بی‌اعتنایی و بزرگواری می‌گذرند).»

اما اگر زمینه گفتمان وجود داشته باشد، اطلاعات خود را نسبت به ایراداتی که مطرح می کنند، با مشورت و تحقیق و پرسیدن از کارشناسان دینی، بالا ببرید و سعی کنید وقتی گفتمان به بحث و تندی منجر می شود، بحث را ادامه ندهید. بلکه زمان و مکان را بسنجید و در یک فرصت مناسب که رگ خوابشان دست شماست، قبل از هر چیزی ویژگی های مثبت طرف مقابل را به رخشان بکشانید که فلانی شما که این خوبی ها را دارید، به نظر شما در فلان قضیه، بهتر نبود این گونه عمل می شد، یا بهتر نبود این گونه عمل نمی شد، یعنی قدم بعدی حالت مشاوره ای و از پایین به بالاست، تا بتوانید با این نوع گفتمان، تاثیر گذار باشید.

گرد داخل کپسول، تلخ است اما پوشش کپسول، خوردن آن را آسان کرده و مانع احساس تلخی آن توسط بیمار می‌شود. در زندگی باید سعی کنیم تذکرمان به دیگران کپسولی باشد. اگر لازم شد گاهی به کسی تذکر جدی دهید، اولاً حتی‌المقدور تذکر خود را طولانی نکنید بلکه خیلی کوتاه بیان کنید تا زمینه پذیرش در آن شخص ایجاد شده و زمینه لجبازی در او کمرنگ شود. ثانیاً تذکر خود را خیلی نرم و با ژست مهربانانه بیان کنید تا تلخی آن‌، برای دیگران شیرین گردد.

حتماً پس از تذکر خود، فضا را به فضای طبیعی و عادیِ قبل از تذکر برگردانید یعنی تذکر شما نباید باعث شود که رابطه گرم و صمیمی شما حتی در زمان کوتاه، قطع گردد. یعنی‌ پس‌ از تذکر خود، همه چیز را فراموش کنید و انگار نه انگار که گلایه داشتید و تذکر دادید.