نام همسر ایرانی امام حسین(ع) و مختصری از زندگی ایشان را بگویید.

اختلاف مورخین و عدم وجود منابع دقیق تاریخی در این مورد زمینه شك و تردید را در این باره دامن زده است. امّا آنچه كه در این مجال می‏توان بیان كرد. اینكه در احادیث متعددی به این حادثه اشاره شده است و برخی از مورخین و سیره‏ نویسان ازدواج امام حسین(ع) با دختر یزدگرد را یك واقعیت مسلم می‏ دانند. سید عبدالرزاق مقرم از عالمان برجسته حوزه نجف و از تحلیل گران و محققان تاریخ اهل بیت(ع) از همین نویسندگان است او در پاسخ پرسش مطرح شده چنین می‏گوید: گرچه تاریخ در مورد این زن (شهر بانو یا شاه زنان) اطلاعات چندانی در دسترس قرار نداده است ولی اجمالاً یقین داریم كه وی مادر حجت خدا و فرزندش حضرت علی بن الحسین(ع) امین بر دین خداست كه او را برای تهذیب اخلاق انسان‏ها و ارشاد همه آدمیان به راه راست به امامت منصوب كرده است و از این رو، بناچار باید مادرش نیز شخصیت ارزشمندی از آن خوشه زرّین و شجره طیبه باشد كه آن را توصیف كردیم».[۱]

استاد شهید مرتضی مطهری، با اینكه اصل قضیه را از نظر تاریخی مشكوك می‏داند. امّا به طور قاطع آن را نفی نمی‏كند و در پاسخ این پرسش می‏فرماید:[۲] «اینكه گفتیم پیوند زناشویی امام حسین(ع) با دختر یزدگرد مشكوك است از نظر تاریخ است، ولی در پاره ‏ای از احادیث این مطلب تائید شده است. از آن جمله روایت كافی است كه می‏گوید: دختران یزدگرد را در زمان عمر به مدینه آوردند و دختران مدینه به تماشا آمدند. عمر به توصیه امیرمؤمنان(ع) او را آزاد گذاشت كه هر كه را می‏ خواهد انتخاب كند و او حسین بن علی(ع) را انتخاب كرد».[۳]

تاریخ نگاران و سیره ‏نویسان القاب متعددی را برای مادر امام سجاد(ع) نقل كرده ‏اند كه از جمله ‏ی آنها، شهربانو، شاه زنان، سلامه، غزاله، خویله، جهان بانویه می‏باشد.[۴]

شیخ مفید، شیخ صدوق و علامه مجلسی نیز با نقل روایاتی موضوع ازدواج را مورد تائید قرار داده‏اند. تاریخ نگار معروف احمد بن اسحاق یعقوبی بغدادی (متوفی ۲۹۲ ق) نیز در تاریخ خود این گونه  می‏گوید: «وَ كانَتْ حَرار بِنْتِ یَزْدْجِرد كَسْری؛ مادر امام سجاد(ع) دختر یزدجرد پادشاه ایران بود.»[۵]
مسعودی نیز بعد از تائید این مطلب می‏گوید: «شهر بانو سرانجام در شهر مدینه بر سر زایمان در تولّد امام زین‏العابدین(ع) رحلت كرد.»[۶]

شیخ صدوق در همین رابطه از امام علی بن موسی الرضا(ع) نقل می‏كند كه آن حضرت به سهل بن قاسم نوشجانی فرمود: «حضرت رضا علیه السّلام در خراسان بمن فرمود: میان ما و شما یك خویشى وجود دارد، عرضكردم: آن كدام است اى سرور من؟ فرمود: هنگامى كه عبد اللَّه بن عامر بن كریز خراسان را فتح كرد، دو تن از دختران یزدگرد پادشاه سرزمین عجم‏ها را اسیر گرفت و بمدینه نزد عثمان بن عفّان فرستاد، و او یكى را به حسن بخشیده و دیگرى را به حسین، و هر دو اینان در حال نفاس از دنیا رفتند، و همسر حسین علیه السّلام به علىّ بن الحسین علیهما السّلام حامله شده بود.»[۷]

بنابر آنچه كه از برخی منابع گفته شد می‏توان در پاسخ پرسش فوق اجمالاً چنین ادّعا كرد كه از نظر تاریخ و روایت ازدواج امام حسین(ع) با شهربانو یزدگرد پادشاه ایران امری مشهور است.
همچنانكه مرحوم مقرّم، این حادثه را یقین آور و امری قطعی می‏داند. ازدواج امام حسین(ع) با شهربانو را علاوه بر كتاب‏های فوق كتاب‏های دیگری نیز مورد تائید قرار داده ‏اند، كه از جمله آنها می‏توان از كتاب‏های زیر نام برد:
۱. الغارات، ج ۲، ص ۸۲۵ و ۸۲۶، ابراهیم بن محمد ثقفی؛
۲. مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، ج ۳، ص ۳۱۱؛
۳. معجم رجال الحدیث، آیة اله خویی، ج ۱۵، ص ۴۸؛
۴. زمحشری در ربیع الابرار؛
۵. مجمع البحرین، ج ۲، ص ۲۷۰ طریحی؛
۶. المقنعه، شیخ مفید، ص ۴۷۲.

پاروقی:
[۱]. رهبر آزادگان، ص ۳۵.
[۲]. خدمات متقابل اسلام و ایران، ص ۱۳۱-۱۳۲.
[۳]. اصول كافی، ج ۱، ص ۴۶۷.
[۴]. شرح اصول كافی، مولی صالح مازندرانی، ج ۷، ص ۲۳۶؛ مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۳۱۱.
[۵]. تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۲۱۲.
[۶]. اثبات الوصیه مسعودی، ص ۱۴۳، چاپ نجف - رهبر آزادگان، ص ۴۶.
[۷]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۲، ص: ۱۲۸.