پرسش: سن حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) هنگام ازدواج با نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم)، چقدر بوده است؟ این اختلاف روایات به خاطر چیست؟ و روایت صحیح چه سنی می‌باشد؟
پاسخ:
یکی از ویژگیهای تاریخ که خوشایند هم نیست اختلاف در عدد، آمار و ارقام است. تاریخ به خودی خود نظرات گوناگون و مختلف را در بر دارد اما عدد و رقم در تاریخ اختلافات فراوانی دارد و شاید کمتر بشود به نظر قاطعی درباره آمار و ارقام دست یافت. شاید علت اختلاف در تاریخ این باشد که راویان اولیه همه آنچه از واقعه تاریخی را دیده‌اند گزارش نکردند. یعنی هر کس بخشی از واقعه را دیده یا شنیده و سپس گزارش نموده است.
اما در مورد علت اختلاف در مورد سن حضرت خدیجه(سلام الله علیها) هنگام ازدواج با پیامبر(صلی الله علیه و آله) چند دلیل به نظر می‌رسد.
۱. اول اینکه گزارشهایی از سن ازدواج ایشان با پیامبر به دست می‌رسد که با هم تطبیق ندارد. این گزارشها اختلاف را بین ۲۵ ، ۲۸، ۳۵ و... میداند.
۲. علت اختلاف به سن رحلت حضرت خدیجه باز میگردد زیرا برخی بر این باورند که حضرت خدیجه در سن ۶۵ سالگی از دنیا رفتند و برخی هم معتقدند ایشان در سن ۵۰ سالگی وفات یافتند. از آنجا که مدت زمان زندگی پیامبر و حضرت خدیجه ۲۵ سال بوده است آنان که سن رحلت را ۵۰ میدانند معتقدند در سن ۲۵ ساگی با پیامبر ازدواج کرده(۱) و آنان که رحلت ایشان را در ۶۵ سالگی میدانند سن ازدواج حضرت خدیجه را ۴۰ سال برآورد کردند.
۳. اختلاف سنی بین پیامبر و حضرت خدیجه شاید عامل دیگری در اختلاف سن ازدواج آنها باشد. طبق نقلهای تاریخی زمان تولد حضرت خدیجه ۱۵ سال قبل از عام الفیل بود(۲) و زمان تولد پیامبر سال عام الفیل به نظر می‌رسد همین اختلاف سن در تولد، اختلاف سن در ازدواج را شامل شده باشد.
۴. به نظر می‌رسد نظریه ۲۵ و ۲۸(۳) سالگی حضرت خدیجه هنگام ازدواج با پیامبر قوی تر از نظرات دیگر باشد زیرا هم قائلینی دارد هم اینکه اگر رحلت ایشان در ۵۰ سالگی باشد قول ۲۵ تقویت می‌شود.
پی نوشت ها:
۱. بیهقی، دلائل النبوة، تحقیق عبد المعطی قلعجی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۷۱
۲. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج ۸ ص ۱۳
۳. احمد بن عبدالله الحاکم، النیسابوری، المستدرک علی ال صحیحین ،ج ۳، ص۲۰۰، ح۴۸۳۷.
نظرات