پرسش: میشه لطفا در مورد جنگ اعراب با ایران، اطلاعات دقیق و جامع ارسال کنید؟ آیا پیامبر و یا امام علی و فرزندانشون در جنگ حضور داشتند؟ مجبور به شرکت بودند یا به اختیار خودشون به جنگ اومدن؟

پاسخ:

ارائه توضیحات کامل و جامع در مورد جنگ اعراب و ایران در این مجال نمی گنجد، منتهی پیرامون حضور یا عدم حضور پیامبر(صلی الله علیه و آله) و ائمه(علیهم السلام) در این جنگ ها توضیحاتی عرض می کنیم.

حمله اعراب به ایران در زمان پیامبر رخ نداد. بلکه پس از رحلت پیامبر و با روی کار آمدن ابوبکر، فتوحات کلید زده شد و تا زمان عثمان به مدت ۲۵ سال ادامه داشت. در این ۲۵ سال حضرت علی و امام حسن و امام حسین(علیهم السلام) در این جنگها شرکت نکردند.

برخی از منابع از حضور امام حسن و امام حسین(علیهما السلام) در فتح مازندران سخن گفته‌اند. مانند بلاذری در فتوح البدان اما قابل توجه اینکه بلاذری این مطلب را با «یقال» یعنی گفته می‌شود آورده یعنی خودش اعتقاد و اعتماد به این مطلب نداشته است.(۱)

طبری هم به این حضور اشاره کرده اما چند ایراد دارد:

۱. این مطلب را دو بار نقل کرده که یک بار نام امام حسن و امام حسین(علیهما السلام) هست بار دیگر نیست. یعنی تعارض در گفتار(۲)

۲. راوی این گزارش «علی بن مجاهد» است که علمای علم رجال او را ضعیف دانسته اند. همچنین، حنش بن مالک مجهول است.(۳)

۳. حضرت علی در صفین فرمود: «از طرف من جلوی این دو جوان را بگیرید تا با مرگش پشت مرا نشکند که من از رفتن این دو (امام حسن و امام حسین(علیهما السلام)) به میدان نبرد دریغ دارم تا مبادا با مرگ آن دو نسل رسول خدا(صلی الله علیه و آله) قطع شود».(۴)

وقتی امام علی(علیه السلام) در دوران حکومت خودشان در حالی که امام حسن و امام حسین(علیه السلام) در سن بالاتری هم بودند و فرماندهی جنگ هم با آن حضرت بوده اینگونه نگران آن دو بزرگوار بودند، چگونه ممکن بود اجازه دهد، دو فرزندش در سنین پایین تر از مدینه به ایران رفته در نبرد‌ها شرکت کنند در حالی خود حضرت علی(علیه السلام) هم در آن جنگ شرکت نداشته است؟

 

پی نوشت ها:

۱. بلاذری، فتوح البلدان، ج ۲ ص ۴۱۱

۲. تاریخ طبری، ج ۳ ص ۳۲۴-۳۲۳

۳. الجرح و التعدیل، ابوحاتم رازی، ج ۶، ص ۲۰۵.

۴ . نهج البلاغه، خطبه ۲۰۷