چرا قاتل امام علي علیه السلام، بخشيده نشد و قصاص شد؟
قصاص ابن ملجم و عدم بخشش او چند عامل دارد:
اول: قاتل در زمانی بخشیده میشود که از کرده خود پشیمان باشد توبه کرده باشد و عذر خواهی کند در صورتی که ابن ملجم اینگونه نبود بلکه از جنایت خود راضی و خوشحال بود.
ام کلثوم نزد ابن ملجم ملعون رفت و فرمود: «ای دشمن خدا امیرالمؤمنین علیه السلام را کشتی؟» ابن ملجم گفت: «من امیرالمومنین علیه السلام را نکشتم بلکه پدر تو را کشتم.» ام کلثوم گفت: «امیدوارم که این ضربت به پدرم ضرری نرساند.» ابن ملجم گفت: «گویا می بینم که بر مرگ پدرت شیون و زاری می کنی زیرا به خدا قسم ضربتی بر او زدم که اگر این ضربت بر همه اهل زمین فرود آمده بود هیچ یک از آنان را زنده نمی گذاشت(۱)
یا در نقلی امده است او خواهان صحبت درگوشی با امام مجتبی بود که حضرت نپذیرفت و فرمود غرضش آن است که گوش مرا به دندان بگیرد. پس آن ملعون گفت: واللَّه که اگر می گذاشت، گوشش را از سرش جدا می کردم.(۲) پس مشخص است که او نه توبه کرد نه پشیمان بود.
دوم: قصاص حقی است که بر ولی دم مفروض است و این حق از هیچ کس برداشته نمیشود. ولی دم حقی دارد که برای او ثابت است. اما اگر حضرت علی علیه السلام زنده میماند شاید قصه فرق میکرد همانگونه که حضرت فرمود اگر ماندم خودم میدانم که چه رفتاری با او داشته باشم و اگراز دنیا رفتم فقط یک ضربه به او بزنید.
سوم: امام هم حق الله است و هم حق الناس و یک موضوع شخصی نیست و نمیشود به سادگی از کنار ان عبور کرد. پیامبر فرمود انا و علی ابوا هذه الامه (۳)
بنابر این امت فرزند او هستند و فرزند از حق پدرش نمیگذرد
پی نوشت:
۱. فتال نیشابوری، محمد بن حسن؛ روضة الواعظین، قم، انتشارات رضی، بیتا، ج ۱ ص ۱۳۴
۲. فرحة القری، ترجمه، مجلسی، ص ۵۹
۳. مجلسی، بحارالانوار ج ۱۶ ص ۹۵
نظرات