بحث معرفت نفس از چه زمانی در عرفان اسلامی مطرح شد؟ کتاب هایی در موضوع معرفت نفس معرفی نمایید.

جستجو در امت ها و دقت در سنتها و تجزيه و تحليل عقايد و رفتار آنان، نشان مى دهد، كه اشتغال به معرفت نفس به منظور حصول آثار عجيب آن، با همه اختلافاتى كه در طرق آنهاست، در بين همه امّتها مانند برهمنى، بودايى، مانوى، مجوسى، يهودى، مسيحيت و اسلام رواج داشته، و از كارهاى نفيس و پرارزشى به شمار مى رفته است. و از قديم به گرانترين قيمت و صرف نفيسترين اوقات در يافتن معرفت نفس مىكوشيدهاند تا جائي كه براى بدست آوردن معرفت نفس و تحصيل آثار آن نهضتهاى عميق و ريشهدارى در همه آنها وجود دارد.
اما در اين ميان، معرفت نفس، در فرهنگ اسلام از اهميت بيشتري برخوردار بوده است‌ تا جائي که هرگاه صحبت از معرفت و شناخت حق سبحانه وتعالي به میان آید معرفت‌ نفس‌ نیز مطرح می‌گردد. كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و اله و سلم فرمود: «من عرف نفسه فقد عرف ربه»(۱) يعني هركس خود را شناسد خداي خويش را شناخته است.
در فرهنگ اسلامي، به قدری تاکید بر معرفت نفس شده که به نظر می‌رسد برای هیچ دستوری به این اندازه سفارش و تاکید نشده‌ است و انسان وظیفه‌ای مهمتر از خود شناسي و خودسازي ندارد و وظایف و تكاليف دیگر انسان مبتني بر اين معرفت است.
در كتاب غرر الحكم روايات متعددي از حضرت علی علیه السلام در ضرورت معرفت نفس نقل شده است كه از جمله آنها اين دو روايت است:
فرمود: در شگفتم از كسى كه خود را نشناخته چگونه مىتواند پروردگار خود را بشناسد. (۲)
و نيز فرمود: جاهل به نفس خود مباش، زيرا كسى كه جاهل به نفس خود باشد در حقيقت به همه چيز جاهل است.(۳)

در معرفت نفس كتب مفيد متعددي نوشته شده است كه بعضي از بهترين آنها عناوين ذیل است:
۱- «چهل حدیث» حضرت امام راحل
۲- «شرح دعای سحر» حضرت امام راحل
۳-«جنود عقل و جهل» حضرت امام راحل
۴- «دروس معرفت نفس»، ۱ و ۲ و ۳، علامه حسن زاده آملی(دامت برکاته)
۵- «اتحاد عاقل به معقول»، علامه حسن زاده آملی(دامت برکاته)
۶- «شرح عیون مسائل نفس»، علامه حسن زاده آملی(دامت برکاته)
۷-«صد كلمه در معرفت نفس» علامه حسن زاده آملی(دامت برکاته)

پي نوشتها:
۱-بحار الأنوار، ج۲، ص۳۲
۲-غررالحکم / ص ،۵۷۵
۳-غررالحکم /ص۵۶۵