آیا حضرت ابوالفضل (ع) و فرزندان ایشان هم سادات هستند؟

سیادت عنوانی است برای مردان و زنانی كه در طول نسب خویش به حضرت هاشم بن عبد مناف (جدّ رسول اللَّه) می‏رسند. هر كس سلسله نسب او به هاشم بن عبد مناف یا فرزندان او برسد، سید محسوب می ‏شود.[۱]

اصطلاحاً به فرزندان هاشم، بنی هاشم می‏گویند. برخی از اینان به عموهای پیامبر مثل ابوطالب و ابولهب، عباس و حمزه می‏رسند. بنابراین فرزندان عباس عموی پیامبر كه اصطلاحاً به آنان بنی عباس می‏گویند، سید محسوب می‏شوند. فرزندان ابوطالب به نام‏های طالب و عقیل و جعفر طیار و علی(علیه السلام) و نسل آنان (تا كنون هر چه هستند) سیدند. پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) از جهت پسرانش (طیب و طاهر و قاسم و ابراهیم) چون در كودكی از دنیا رفتند، نسلی ندارد و فقط از طریق حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) نسلش ادامه پیدا كرد كه فرزندان حضرت زهرا(سلام الله علیها) به نام‏های حسن و حسین و زینب و ام كلثوم(علیهم السلام) از طریق پدرشان علی(علیه السلام) سید بودند.

تمامی ائمه معصومین و فرزندانشان از طریق علی(علیه السلام) به هاشم می‏رسند و سید هستند. بنابراین سیادت تنها انتساب به پیامبر نیست، بلكه از جهت انتساب به طالب و علی و عقیل و جعفر (فرزندان ابوطالب) و انتساب به عباس و حمزه (عموهای پیامبر(صلی الله علیه و آله) نیز سیادت حاصل شده و حضرت علی(علیه السلام) سید بوده است و فرزندان او از جمله حضرت عباس(علیه السلام) و محمد حنفیه و .... نیز سید هستند.

سید به معنای آقا و اطاعت شده (مطاع)، رئیس و بزرگ آمده است. سیادت عنوانی است اعتباری، نه تكوینی و احكامی برای سادات در فقه آمده است، مثلاً گرفتن زكات از غیر سید بر آنان حرام است.[۲]

سادات از جهت انتسابشان به پیامبر و ائمه هدی(علیهم السلام) باید رعایت حرمت اجداد خویش را بنمایند و مردم نیز باید احترام آنان را به جهت انتسابشان نگه دارند.

پی نوشتها:
۱.. عروة الوثقی، ج ۲، كتاب الخمس فصل ۲، مسئله ۳.
۲. توضیح المسائل مراجع، ج ۲، مسئله ۱۹۵۵.