بهترین اعمال در شب و روز عید فطر چیست؟

روز عید سعید فطر زمان آشکار شدن آثار اعمال ماه رمضان و اعطاى پاداش عبادت‌هاى آن است،  بنابراین کسى که به خوبى از خداوند متعال در شب عید مراقبت کند، کوتاهى‌‏هاى خود را در ماه رمضان، در شب فطر جبران نماید و خود را براى عید آماده کند و از بندگان صالح خدا شود، امید است همانگونه که خداى متعال آنان را در روز عید قبول مى‏‌کند، او را نیز پذیرفته، و او را از الطاف خاص خودم محروم نکند.

به مناسبت فرارسیدن عید سعید فطر به بیان آداب عبادات شب و روز این عید سعید از کتاب «المراقبات» آیت‌الله میرزا جواد ملکی تبریزی می‌پردازیم:

از امام سجاد(علیه السلام) روایت شده است که به فرزندانش در مورد این شب سفارش کرده و مى‌‏فرمود: «این شب کمتر از آن شب نیست.» منظور حضرت (علیه السلام) شب قدر بود. با این کلام تصریح مى‏‌کند که شب فطر کمتر از شب قدر نیست.

بنابراین لازم است عمل کننده در این شب بیش از شب قدر جدیت نماید. زیرا این شب علاوه بر این که به این جهت شرافت دارد وقت پاداش و آخر کار نیز بوده و بهمین جهت احتیاج به جدیت زیاد دارد.

اعمال مستحبی شب عید فطر

-مهم‌ترین کارها در این شب بعد از جستجوى ماه و دیدن آن، خواندن دعایى است که هنگام دیدن ماه خوانده مى‌‏شود و در صحیفه سجادیه آمده است و نیز سلام و تضرع کامل به نگهبان شبش که از معصومین(علیهم السلام) است و توسل به آنان جهت جدیت ایشان در اصلاح اعمال این ماه او.

-غسل به هنگام غروب.

-بعد از نوافل مغرب در حالى که دست‌هاى خود را بلند کرده است بگوید: «یا ذا المنّ و الطّول، یا مصطفی محمّد و ناصره، صلّ على‏ محمّد و آل محمّد، و اغفر لی کلّ ذنب احصیته، و هو عندک فی کتاب مبین»، آنگاه سجده کرده و صد بار در سجده بگوید: «اتوب إلى اللّه»، سپس حاجت خود را بخواهد که اگر خدا بخواهد برآورده مى‏‌گردد.

- بعد از نماز مغرب، عشا، صبح و عید این تکبیر را بگوید: «اللّه اکبر لا اله الا اللّه و اللّه اکبر و للّه الحمد اللّه اکبر و الحمد للّه على ما هدانا»،‌ بهتر است این تکبیر را در پى این نمازها ترک نکند.

-مستحب است بعد از نماز مغرب و عشا دو رکعت بجا آورده در رکعت اول بعد از سوره فاتحه ۱۰۰ بار سوره اخلاص و در رکعت دوم بعد از سوره فاتحه یک بار سوره اخلاص بخواند. آنگاه قنوت خوانده، به رکوع رود، سجده کند و سلام بدهد. آنگاه سجده کرده و در سجده صد بار بگوید: «أتوب إلى اللّه»

از امیر المؤمنین(علیه السلام) روایت شده است که فرمودند: «قسم به کسى که جانم بدست اوست کسى این عمل را انجام نمى‏دهد و چیزى از خدا نمى‏خواهد مگر این که خداوند به او اعطا مى‏‌کند گرچه گناهان او به عدد شن‌هاى «عالج» باشد و اگر حال عبادت دارد عمل بعد را نیز انجام بدهد.

-دو رکعت نماز که در رکعت اول هزار بار و در رکعت دوم یک بار«قل هو اللّه احد» خوانده و بعد از سلام دادن سجده کرده و در سجده‌‏اش صد بار بگوید: «أتوب إلى اللّه»، سپس بگوید:«یا ذا المنّ و الجود یا ذا المنّ و الطّول یا مصطفی محمّد صلّ على محمّد و آل محمّد. و حاجات خود را بگوید» و بعد دعایى را که در اقبال روایت شده است بخواند. کسى که چنین کند، حاجت او برآورده مى‌‏گردد، اگر براى این عمل نشاط ندارد عمل بعد را انجام دهد.

- ۱۰ رکعت نماز بجا آورده، و در هر رکعت یک بار حمد و ۱۰ بار سوره اخلاص خوانده و بجاى ذکر رکوع و سجود ۱۰ بار بگوید: «سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الا اللّه و اللّه اکبر» و بعد از پایان آن هزار بار استغفار نموده و در سجده شکر بگوید: «یا حىّ یا قیّوم یا ذا الجلال و الاکرام یا رحمن الدنیا و الآخرة و رحیمهما یا ارحم الرحمین یا اله الاوّلین و الآخرین، اغفر لی ذنوبى و تقبّل صومى و صلاتى»، اگر این هم براى او سخت است عمل بعد از انجام بدهد.

- ۱۴ رکعت نماز، که در هر رکعت یک بار «فاتحة الکتاب» و «آیة الکرسى» و سه بار«قل هو اللّه احد» مى‏‌خواند و اگر براى این هم، حال ندارد، عمل بعد را انجام دهد.

- ۶ رکعت نماز، که در هر رکعت پنج بار «قل هو اللّه احد» مى‌‏خواند.

- خارج نمودن فطریه،‌ در روایت آمده است: «اگر فطریه خارج نشود، روزه رد خواهد شد.» و «فطریه نقص زکات مال را از بین مى‏‌برد. روزه با آن کامل شده و مانند صلوات فرستادن بر پیامبر در نماز است و همانگونه که کسى در نمازش بر پیامبر صلوات نفرستد، نماز ندارد، همانگونه هم کسى که عمدا آن را ترک کند روزه ندارد».

-از مهمترین اعمال این شب زیارت امام حسین(علیه السلام) است.

اعمال روز عید فطر

- غسل تأکید شده است،‌ غسل خود را با «بسم اللّه» شروع کرده و بعد از انجام آن بگوید: «اللّهم اجعله کفّارة لذنوبی، و طهّر دینی، و اذهب عنّی الدّرن» خدایا این را کفاره گناهانم قرار ده، دینم را پاک گردان و پلیدی‌ها را در من از بین ببر. آنگاه نماز صبح را آنگونه که شایسته است بجا آورده و سپس خدا را شکر نموده و دعایى را که از شیخ بزرگ محمد العمرى نقل شده بخواند.

-اندوه به خاطر غیبت امام زمان(عج) و دعا براى فرج او و خواندن دعاى ندبه.

- قبل از خروج از منزل به نیت انجام دستور خداوند (نماز عید)، با یک یا چند دانه خرما افطار کرده و دعایى را که در این مورد رسیده است بخواند.

-در نماز عید، تکبیر اهمیت زیادى دارد. به همین جهت باید براى به دست آوردن روح تکبیر تلاش کند.