چرا شهادت حضرت زهرا (س) دو بار در تقویم اعلام شده است؟

زمان شهادت حضرت زهرا (س) همانند مکان دفن او از مجهولات تاريخي است، که نشانه اوج مظلوميت حضرت است.

کمترين مدّت زندگي حضرت پس از رحلت پدر را چهل روز(۱) و بيش ترين مدّت را هشت ماه ثبت کرده اند.(۲)
در اين ميان روايات ديگري همانند دو ماه،(۳) هفتاد و پنج روز،(۴) سه ماه، يکصد روز(۵) و شش ماه نيز موجود است.(۶)

قول مشهور بين شيعيان،‌ رواياتي است، که تاريخ شهادت حضرت را سوم جمادي الثانيه يعني نود و پنج روز مي داند؛ از جمله امام صادق(ع) فرمود: «شهادت حضرت فاطمه(س) در روز سه شنبه سوم جمادي الاخر سال يازدهم هجرت واقع شد.»(۷) قول ديگر هفتاد وپنج روز است، که برگزاري دو بار مراسم شهادت حضرت براساس اين دو قول است.

عواملي چند ممکن است، منشأ اين اختلاف تاریخی باشد؛ از جمله:

۱. نقل حوادث تاريخي در آن دوران همانند امروز نبود، که به صورت نوشته و کتاب در آيد و به نسل هاي بعدي منتقل شود، بلکه انتقال رويدادهاي تاريخي به طور عمده شفاهي بود. از خاطر و ذهن افرادي چند به اذهان ديگران منتقل مي شد. کسي نمي تواند ادّعا کند، که همه ‌اين ناقلان از اشتباه مصون بودند.
۲. از سوي ديگر در آن روزها مسلمانان سرگرم جنگ بودند. در چنين شرايطي کمتر دغدغه داشتند، که حوادث تاريخي را به طور دقيق ثبت نمايند.
۳. اختلاف و دسته بندي هاي سياسي که پس از رحلت رسول خدا(ص) پديد آمد و کساني که روي کار آمدند و قدرت را در دست گرفتند، تا آن جا که توان داشته اند، تاريخ حادثه ها را دستکاري کرده اند.(۸)
۴. اين اختلاف در نقل تنها در مورد ايشان نيست. در مورد برخي از ائمه مانند امام سجاد (ع) نيز وجود دارد.

پی نوشت ها:
۱. مجلسی، بحار الأنوار، تهران، اسلامیه، چ دوم، ۱۳۶۳ش، ج ۴۳، ص ۲۱۲،‌ح ۴۱، به نقل از عيون المعجزات. (نرم افزار سیره معصومان)
۲. همان، ‌ص ۲۱۳، ح ۴۴.
۳. همان.
۴. کلینی، الكافي، تهران، اسلاميه، چ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۵۸، ح۱؛ ج۳، ‌ص۲۲۸، ح۳؛ ج ۴، ص ۵۶۱، ح ۳. (نرم افزار سیره معصومان)
۵. بحارالانوار، پیشین، ص ۲۱۳، ح ۴۴.
۶. همان، ص ۲۰۰،‌به نقل از مصباح الانوار، ص ۲۱۴.
۷. طبری، محمد بن جرير، دلائل الإمامة، قم، بعثت، اول، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۵. (نرم افزار سیره معصومان)
۸. سيد جعفر شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا(س)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ سی و پنجم، ۱۳۷۹ش، ص ۱۵۴ - ۱۵۵.