نماز آیات را باید چه وقت و چگونه خواند؟

در این‌باره از دو جهت به این بحث می‌پردازیم:

۱. عواملی که موجب نماز آیات می‌شود:
نماز آیات به جهت وقوع یکی از این حوادث واجب می‌شود: زلزله، گرفتن خورشید، گرفتن ماه (هر چند که قسمتى از خورشید و ماه باشد)، رعد و برق، بادهاى سیاه و سرخ و مانند اینها، در صورتى که بیشتر مردم بترسند. پس اگر در رعد و برق و وزش بادهای شدید، ترس و وحشت فقط برای شخص اتفاق بیافتد، نماز آیات بر وی واجب نیست.[۱]

۲. اگر از چیزهایى که نماز آیات براى آنها واجب است بیشتر از یکى اتفاق بیفتد، انسان باید براى هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند؛ مثل این که چند بار زلزله شود یا گرفتن خورشید با زلزله همراه گردد. امّا اگر در بین نماز آیات این امور واقع شود، همان یک نماز آیات کافى است.[۲]

۳. کیفیت نماز آیات:
این نماز دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد که جمعا ده رکوع مى‌شود که آن را می‌توان به یکی از این دو صورت بجا آورد:

الف: بعد از نیت، تکبیرة الاحرام گفته و سپس حمد و سوره را می‌‌خواند و به رکوع می‌‌رود سپس سر از رکوع برداشته بار دیگر حمد و سوره را می‌‌خواند و به رکوع می‌رود و آن گاه سر از رکوع برداشته به خواندن حمد و سوره می‌‌پردازد و همچنین تا پنج رکوع آن گاه بعد از رکوع پنجم به سجده می‌رود و بعد از سجده دوم برخاسته و رکعت دوم را نیز مانند رکعت اول را انجام می‌دهد و پس از سر برداشتن از سجده دوم تشهد می‌خواند و سلام می‌دهد و در این نماز فرقى بین این نیست که در ده بار حمد و سوره خواندن یک سوره را تکرار کند و یا ده سوره متفاوت بخواند.

ب: بعد از نیت، تکبیرة الاحرام گفته و سپس سوره حمد را خوانده و یک سوره کامل را پنج قسمت می کند، آن گاه بعد از حمد یک قسمت از آن سوره را می‌خواند و به رکوع می‌رود و سر از رکوع برداشته بدون این که حمد را تکرار کند قسمت دوم از همان سوره را می‌خواند و به رکوع می‌رود و مجدداً برخاسته قسمت سوم آن سوره را می‌خواند و به رکوع می رود و همچنین تا رکوع پنجم به طورى که قبل از رکوع پنجم همۀ سوره تمام شود و رکوع پنجم را به جاى آورده و سر از رکوع برداشته و به سجده می‌رود و پس از سجده دوم برخاسته رکعت دوم را نیز به همین ترتیب به جا می آورد.[۳]

پی نوشت:
[۱]. خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج ‌۱، ص ۸۱۲، م ۱۴۹۱، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.
[۲]. همان، ص ۸۱۳، م ۱۴۹۲.
[۳]. ر.ک: همان، ص ۸۱۹، م ۱۵۰۷.