ضربت خوردن حضرت امام علی علیه السلام

پرسش:

حضرت علی (علیه السلام) در هنگام نماز مورد ضربت ابن ملجم قرار گرفتند یا در هنگام ورود به مسجد؟

 

پاسخ:

براساس کتب تاریخی بفرمایید که: حضرت علی آیا در هنگام نماز مورد ضربت ابن ملجم قرار گرفت یا در هنگام ورود به مسجد؟ و  بعد  از ضربت  خوردن فرمود: فزت و رب الکعبه یا فرمودند : بگیریدش... در بعضی کتب روایات متفاوت با آنچه در عوام معروف هست دیدم. خواستم ببینم تا چه حد معتبر هستند.

درباره ضربت خوردن حضرت علی (علیه السلام) نیز دو احتمال وجود دارد:
احتمال اول: این که ضربت خوردن امام علی (علیه السلام) درخارج مسجد بوده است.
احتمال دوم: ضربت خوردن امام علی (علیه السلام)در مسجد و در حین نماز بوده است.

دلائل و روایات متعددی بر این احتمال تأکید دارند از جمله:
۱. امام سجاد (علیه السلام ) فرمودند: وقتی ابن ملجم می خواست به امام على (علیه السلام) ضربه بزند، شخص دیگری با او همدست بود که ضربه اش به دیوار برخورد کرد، امّا ضربه ابن ملجم به آن حضرت اصابت کرد. و در حالی که امام در سجده بود، بر سر آن حضرت (جایى که قبلاً نیز در جنگها زخم برداشته بود.) فرود آمد. در آن هنگام حسن و حسین(علیهما السلام) آمدند و ابن ملجم را گرفتند و در بند کردند."[۱]
۲. در کنزالعمال در باب فضائل علی (علیه السلام) آمده است: هنگامی که حضرت علی (علیه السلام) سر از رکوع برداشت، ابن ملجم (با شمشیر ) ضربه خود را وارد کرد. حضرت به کنار رفت و فرمود: نمازتان را تمام کنید و کسی را مقدم (امام جماعت) نکرد.[۲]
۳. تاریخ دمشق در شرح حال امام علی(علیه السلام)آورده است: عبدالرحمان بن ملجم در حالی که آشفته بود در نماز صبح علی (علیه السلام) را به وسیله شمشیری که سمّی بود ضربت زد ...[۳]
و همچنین گفته است: عبدالرحمان بن ملجم، در نماز صبح علی (علیه السلام) را به وسیله شمشیری که سمّی بود، از روی آشفتگی ضربت زد و علی (علیه السلام) همان روز از دنیا رفت و در کوفه دفن شد.[۴]
۴. ابن ابی الدنیا در مقتل امیرالمؤمنین (علیه السلا) گفته است: علی (علیه السلام) بیرون آمد و تکبیرة الاحرام نماز را گفت، سپس یازده آیه از سوره انبیا را قرائت کرد، سپس ابن ملجم ضربتی را بر وسط سرش زد...[۵]
در مورد فرمایش امام علی(علیه السلام) بعد از ضربت خوردن، مشهور و معروف این است که فرمودند: «فزت برب الکعبه»[۶]

پی نوشتها:
[۱] الطوسی، امالی، الجزء الثالث، الحدیث (۱۸)
[۲] کنز العمال: ج ۱۵/ ۱۷۰، ط ۲، حدیث: (۴۹۷)
[۳] ابن عساکر، تاریخ دمشق، ترجمة امیر المؤمنین، حدیث (۱۳۹۷)
[۴] لأحمد بن حنبل، کتاب الفضائل فضائل امیر المؤمنین، حدیث ۶۳
[۵] بر گرفته ار حاشیه انساب الاشراف ، ج۲، ص ۴۹۲،(چاپ‏زکار،ج‏۳،ص:۲۵۴).
[۶]. بلاذری،انساب الاشراف، ص ۴۹۹ . فروغ ولایت،آیت‌الله جعفر سبحانی،انتشارات صیحه،ص۶۹۷؛ به نقل از کشف الغمة،ج۱،ص۵۸۴.  ابن ابی الدنیا، مقتل الامام امیرالمومنین، ص ۳۹.  ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج ۴۲، ص ۵۶۱.  شریف رضی، خصائص الائمه، ص ۶۳