آیا هرکسی نماز اول بخواند، به درجات عالی معنوی می رسد؟

سلام. آیت الله بهجت درکلیپی می فرماید: هر کس مقید باشد نماز را در اول وقت بخواند (حتی بدون حضور قلب) به مقامات عالیه می رسد. حال سوال این است که پس چرا شمر، عمربن سعد، ابن ملجم و... که مقید به نماز اول وقت و حتی مقید به نماز نافله بودند و به جا می آوردند، اما به مقامات عالیه نرسیدند؟

سلام بر شما دوست گرامی.
در پاسخ به این سوال لازم است توجه داشته باشیم عباداتي كه انسان انجام مي دهد، براي اينكه مؤثر واقع شوند غير از شرط صحّت، بايد واجد شرط قبول يا كمال نيز باشند. شرط صحّت، يعني اينكه انجام عبادت سبب شود مؤاخذه و عقاب ترك عبادت از انسان برداشته شود كه به سبب انجام دادن صحيح ظواهر عبادات امكان پذير مي باشد. اما شرط قبول و كمال عبادت، در واقع به روح عبادات بر مي گردد يعني آنچه كه علاوه بر ظواهر، مراعاتش، انسان را به قرب خدا و رشد معنوي و مقامات عالیه مي رساند و در فرد و جمع، تأثير مي گذارد.
عبارت است از:
الف) نيت خالص،
ب ) تقوا در امور و پرهيز از گناهان،
ج ) همراهى عمل با علم و يقين،
د ) عمل را صحيح انجام دادن،
ه ) محبت و ولايت اهل بيت(ع
از نظر شیعه شناخت "ولّى اللَّه" و گردن نهادن به اوامر و نواهى و قضاوت‏ها و احکام او بر همگان واجب است و هر کس از این امر سرباز زند، در واقع توحید و نبوت را نپذیرفته است و به عبارت دیگر: لازمه پذیرش وجود خدا و توحید و عدالت او، پذیرش نبوت و پذیرش این دو مستلزم پذیرش ولایت ولّى مى‏باشد. این مطلب از آیات ۳ سوره مائده که ابلاغ و معرفى ولىّ را معادل ابلاغ رسالت و توحید قرار مى‏دهد و ۵۹ سوره نساء که اطاعت از اولوالامر را در طول اطاعت از خدا و رسول (ص) قرار مى‏هد و نیز حدیث ثقلین که "عترت" را قرین قرآن کریم مى‏نماید،(۱)
 به وضوح مستفاد است و به واسطه حدیث شریف نبوى (ص) "ر کس که بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است". [۲] تأکید مى‏شود. و هیچ عمل و عبادتى، بدون پذیرش ولایت ولى اللَّه الاعظم مقبول درگاه احدیت واقع نمى‏شود. که این مسئله از بسیارى روایات مستفاد است. [۳]
به عنوان نمونه امام رضا (ع) در حدیث معروف سلسلة الذهب از اجدادشان از جانب خداوند متعال فرمودند: " لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ عَذَابِی قَالَ فَلَمَّا مَرَّتِ الرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا"؛ (۴)  توحید پناهگاه محکم من است، پس هر که در آن داخل شود از عذاب من مصون خواهد ماند و پس از اندکى تأکید نمودند: با عمل به شرایط لا إله إلاّ اللَّه و من یکى از آن شرایط است (پذیرش ولایت).
در حدیث دیگر: امام باقر (ع) مى‏فرمایند: "اسلام بر پنج پایه استوار است: نماز، روزه، زکات، حج  و  ولایت، و هیچ یک از آن ارکان به پاى رکن رکین ولایت نمى‏رسد(۵)
از مطالب مطرح شده استفاده می شود که پذیرش ولایت را خداوند بر انسان ها واجب نموده، و امر ولی را همچون امر خویش قرار داده و اطاعت از ولی را اطاعت از خود بر شمرده است؛ لذا نپذیرفتن ولایت ائمه (ع) به قبول نکردن ولایت خداوند بر می گردد. روشن است که این امر سبب می شود اعمال انسان مورد امضای خداوند قرار نگیرد، پذیرش ولایت سبب می شود که انسان هیچ گاه از مسیر هدایت گمراه نشود و در غیر این صورت انسان ها در خطر خروج از راه حق اند، و اساسا این اهل بیت (ع) هستند که راه حق را مشخص می سازند و مسیر رسیدن به سعادت دنیا و آخرت را روشن می کنند. رسول الله در این باره می فرمایند:   «هر کس دوست می‌دارد که [چون] من زندگانی کند و [چون] من از دنیا برود، و به بهشتی که پرودگارم مرا بدان وعده فرموده، وارد شود، باید ولایت علی بن ابی طالب و جانشینان پاکش، امامان هدایت و چراغ‌های تاریکی را پس از من پذیرد. آنان هرگز شما را از درگاه هدایت به درگاه گمراهی نمی‌کشانند». [۷]
نتیجه: کسانی (همانند شمر و ابن سعد لعنه الله علیهما و ...)که به ظاهر اهل نماز می باشند و شرط صحت نماز(که همان ظواهر نماز) را انجام می دادند اما در اصل از شرایط کمال عبادات دور بودند و این دوری به خاطر دشمنی و عداوت نسبت به اهل بیت علیهم السلام بود.
/۲۹۸/

پی نوشت:
۱.علامه مجلسى، بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۰۸، مؤسسة الوفاء بیروت - لبنان، ۱۴۰۴ق.
۲.حار الانوار، ج ۲۳،ص ۱۰۸.
۳.برگرفته از سوال ۱۵۳.
۴. بحارالأنوار، ج ۳، ص ۷.
۵.حار، ج ۶۵، ص ۳۳۳ - ۳۲۹ .
۶.بحار ج ۲۳، ص۱۴۳.