آیا کشته شدن یکی از فرزندان امام علی(علیه السلام) توسط مختار ثقفی در جنگ با مصعب صحت دارد؟

 درباره پسران حضرت علی (ع) که در جریان حمله مصعب به مختار کشته شده اند، دو قول وجود دارد. برخی معتقدند تنها عبیدالله بود که کشته شد و قاتلش هم شناخته نشد. و دیگرانی نیز هستند که می گویند در صف یاران مختار یکی از پسران حضرت علی (ع) به نام عمر بن علی(ع) به شهادت رسیده است.
البته دینوری در اخبار الطوال، می گوید، او در شمار یاران مصعب بود. ولی به نظر می آید دینوری عمر بن علی را با عبیدالله بن علی یکی دانسته و بدین سان دچار اشتباه شده است.[۱] البته او در این نظر تنها نیست و خلیفه بن خیاط نیز چنین سخنی می گوید. و تمامی داستان مربوط به دیدار عبیدالله با مصعب را برای عمر نقل می کند.[۲] اما ذهبی در تاریخ اسلام خود، وی را در بین کشته شدگان جنگ مختار نام می برد و او را از یاران مختار می خواند. وی عمر را کشته شده به سال هفتاد می داند. البته گمانه ای را به صورت ضعیف اینچنین مطرح می کند که برخی معتقدند او در بین یاران مصعب بوده است.[۳] گفتنی است ذهبی کشته شدن عبیدالله بن علی را در سال ۷۲ هجری نوشته است.[۴] در این بین ابن عماد حنبلی در شذرات الذهب، قتل عبیدالله را در صف یاران مصعب و کشته شدن عمر بن علی را در بین یاوران مختار را به صورت تفکیک شده آورده و چنین بدست می دهد که عمر از یاران پر و پا قرص مختار بوده است. گفتنی است او نام عمر را عمر الاطرف ثبت کرده است.[۵] از این گزارشها که بگذریم ، به نظر می رسد اندکی در چند و چون زندگی عمر بن علی(ع) تردید وجود دارد. چرا که گفته شده وی در زمان حمله حجاج یعنی ۵ سال پس از گشته شدن مختار ، زنده بوده و در این صورت او نمی توانسته در بین یاران مقتول مختار باشد.[۶] مگر اینکه بگوییم حضرت علی(ع) صاحب فرزند دیگری به نام عمر نیز بوده اند که در این صورت تفاوت بین این دو آشکار شود. البته این سخن خیلی هم دور از ذهن نیست چرا که نام عمر اصغر نیز در بین فرزندان حضرت علی (ع) دیده می شود، که مادرش بر خلاف مادر عمر الاکبر که صهباء بوده است، مادر وی ام سعیده ثبت شده است.[۷]

پی نوشتها:

[۱] - الأخبار الطوال،ص:۳۰۶

[۲] - تاريخ ‏خليفة،ص:۱۶۵

[۳] -تاريخ ‏الإسلام،ج‏۵،ص:۱۹۷

[۴] - تاريخ‏ الإسلام،ج‏۶،ص:۱۶۵

[۵] - شذرات ‏الذهب،ج‏۱،ص:۲۹۳

[۶] - أنساب‏ الأشراف، سهیل ‏زكار،ج‏۲،ص:۳۱۸

[۷] - أنساب ‏الأشراف، زكار،ج‏۲،ص:۴۱۴