آیا در اسلام کشتن حیوانات جایز است؟
در اسلام حقوق متعددی برای حیوانات بیان شده است. و یکی از موارد محاسبه الهی در روز قیامت، حقوق حیوانات می باشد.[۱] تا آنجا که از جهنمی شدن انسانی به خاطر بستن حیوان و ممانعت از آب خوردن آن تا حد مرگ، سخن گفته شده است.[۲]
دستورات اسلام درباره حیوانات طیف وسیعی دارد از مواردی چون:
نهی از قطع اعضاء حیوانات[۳] نهی از جنگ انداختن حیوانات[۴] نهی از زدن به صورت حیوان[۵] نهی از ذبح حیوان در پیش چشم حیوان دیگر[۶] حتی نهی از نشستن در پشت حیوان در حال سخن گفتن و عدم حرکت[۷] و نهی از دشنام دادن و لعن حیوان[۸]
تا لازم بودن آب و غذای حیوانات به گونه ای که طبق مسلمات فقهی، اگر آب به اندازه وضوء یا رفع عطش سگی باشد، باید آب را به حیوان داد و حتی گفته شده، آب بینی گوسفند هم پاک شود[۹] (شاید به خاطر راحت شدن تنفس حیوان)
اما انسان همیشه باید مرز بین افراط و تفریط را بیابد. که حرکت بر مدار افراط یا تفریط، عمل جاهلان است. [۱۰]حیوانات اگر چه شعور دارند، و حقوق بسیاری برای آنها ثابت شده است، اما نه شعور آنها در حد شعور انسان است و نه آنکه حقوق شان به اندازه حقوق انسان می باشد. و نه آنکه نیازهایشان به مثابه نیازهای انسان است.
لذا اجازه داده شده است که برای جلوگیری از آزار دیدن توسط حیوانات موذی، آنها را از بین ببریم. و همچنین برای رفع نیازهای ضروری بدن، بعضی از حیوانات را با شیوه منطقی، ذبح کرده و از گوشت آنها استفاده کنیم. اما اگر حیوانی بی آزار است، از کشتن و آزار او نهی شده ایم. [۱۱] و حتی شکاری که بدون نیاز و از روی تفریح باشد، نیز حرام اعلام شده است.
بنابراین نه شیوه افراطی در مقابل حیوانات صحیح است که بعضی حیوان را مثل یکی از اعضای خانواده خود حساب کرده و حتی آن را در رختخواب خود می خوابانند! و فکر می کنند حیوان نیز به مثابه و هم شکل انسان نیازهای عاطفی دارد. یا از خوردن گوشت آن هم اجتناب می کنند. و نه شیوه تفریطی صحیح است که بدون دلیل منطقی و موجه، آسیبی به حیوانی رسانده شود. [۱۲]
به هر حال دنیا دار تزاحمات است. حیوانات از گیاهان و حیوان های دیگر تغذیه می کنند. و چرخه غذایی بین حیوانات که از خوردن حشرات شروع می شود، تا به خورده شدن توسط حشرات امتداد می یابد. و چیزی برای باقی ماندن در دنیا، ایجاد نشده است. دنیا محلی برای آزمایش است و انسان باید در همین مسیر قرار گرفته و آنچه متناسب با این امتحان است را رعایت نماید.
[۱] - نهج البلاغه، خطبه ۱۶۷
[۲] - بحارالانوار، ج ۶۴، ص ۲۶۸
[۳] - المجازات النبوية، ص: ۳۶۵
[۴] - من لا يحضره الفقيه، ج۴، ص: ۶۰
[۵] - تفسير العياشي، ج۲، ص: ۲۹۴
[۶] - الكافي ج۶، ص: ۲۳۰
[۷] - الكافي، ج۶، ص: ۵۳۷
[۸] - هداية الأمة إلى أحكام الأئمة عليهم السلام، ج-۵، ص: ۱۲۲
[۹] - الكافي ، ج۱۳، ص: ۲۸۴
[۱۰] - نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره ۷۰
[۱۱] - الكافي ، ج۶، ص: ۲۲۴
[۱۲] - برای مطالعه بیشتر: http://marifat.nashriyat.ir/node/2627
نظرات