آیا گریه بر میت سبب عذاب اوست؟

قرآن شریف می فرماید:  وَ لا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلاَّ عَلَيْها و لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى‏ (۱۶۴ انعام) هيچ كس، عمل (بدى) جز به زيان خودش، انجام نمى‏ دهد و هيچ گنهكارى گناه ديگرى را متحمّل نمى‏ شود.

همچنین در آیه دیگری می فرماید:  وَ لِتُجْزى‏ كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ (۲۲ جاثیه) هر كس در برابر اعمالى كه انجام داده است جزا داده شود و به آنها ستمى نخواهد شد!

پس چگونه ممکن است بگوییم که گریه بازماندگان سبب عذاب میت می شود؟

و روایتی که بعضی از اهل سنت در این باره نقل می کنند و مدعی می شوند عمر گفته: ان الميّت يْعذَّب ببكاء اهله. ميّت، با گريه بستگان خود در عذاب مى افتد؛ چند اشکال دارد.

اولا این ادعا با عمل و رفتار خود عمر تناسبی ندارد. و عمر در مواضع متعددی بر مردگان گریسته است. از جمله پس از رسیدن خبر مرگ نعمان ابن مقرن، پس از مرگ خالد بن ولید، پس از مرگ برادرش زید بن ابن خطاب و ...

ثانیا این روایت توسط بزرگان اهل سنت، یک کج فهمی شمرده شده است.

در كتاب صحيح مسلم به نقل از هشام ابن عروة و او از پدرش آمده است: در نزد عايشه از قول فرزند عمر اين روايت نقل شد كه: الميّت يعذّب ببكاء عايشه گفت: خدا پدر عبدالرحمن را بيامرزد، چيزى شنيده است، امّا به درسـتى آن را بـه خاطر نسپرده است.[حقيقت آن است كه ]وقتى جنازه فردى يهودى از كنار رسول خـدا عبـور داده شـد و بـر او گريـه مـى كردند، پيامبر فرمود: شما بر او گريانيد، حال آنكه او در عذاب است.

ابوداود در كتاب سنن خود، به نقل از عروة و او از عبداللّه ابن عمـر آورده اسـت:جمله ان الميّـت ليعـذّب ببكـاء اهلـه عليه از رسول خداصلى الله عليه وآله وسلم است. وقتى ماجرا به عايشه رسيد گفت : وقتـى پيـامبر صـلى الله عليـه وآلـه وسلم از كنار قبر فردى يهودى مى گذشتند، فرمودند : صاحب اين قبر معذّب است، در حاليكه بستگانش بر او مى گريند

امام شافعى مى گويد: آنچه عايشه از رسول خدا روايت كرده است، به دليل مفاد كتاب و سنّت، بيشتر از روايتى كه از ابن عمر نقل شده، شبيه گفتار پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم است. سپس بعضی از آیات و روایات را ذکر می کند.

و نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، اینکه دین الهی مطابق فطرت انسانی است:

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتي‏ فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْديلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ (۳۰ روم) پس روى خود را متوجّه آيين خالص پروردگار كن! اين فطرتى است كه خداوند، انسانها را بر آن آفريده دگرگونى در آفرينش الهى نيست.

چگونه انسانی می تواند نسبت به مرگ عزیزانش بی تفاوت باشد، جز اینکه فطرت انسانی او از بین رفته باشد و درنده خویی پیشه کرده باشد.