دیدگاه شیعه درباره نماز تراویح چیست؟

آیا از نظر تشیع نماز تراویح یک بدعت است؟
آیا شیعه اصل نماز تراویح را  قبول دارد؟
آیا شیعه قبول می کند که پیغمبر چنین نمازی خوانده، چنانچه آنچه که شیعه قبول ندارد بر جماعت خواندن آن است؟شیعه نمازی با عنوان تراویح را قبول ندارد. نماز تروايح از جمله آن بدعت‌هايي است كه تشريع نشده است و از زبان وحي و پيامبر در مورد آن چيزي بيان نگرديده است.

۱) عنوان تراويح در روايات وجود ندارد. حتي رواياتي كه در كتب صحيح مسلم و صحيح بخاري درباره نافلة ماه رمضان وارد شده است عنواني به نام تراويح ندارند بلكه آنچه مطرح شده است عنوان «قيام شهر رمضان» است.(۱) لذا اگر نماز تراويح يك عبادت مشروع باشد بايد نام و عنوان آن در متن روايات و فرمايشات پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ مطرح شده باشد در حالي كه چنين نيست. البته ناگفته پيداست كه شيعيان نافله‌هاي ماه مبارك رمضان را منكر نيستند بلكه در كتب روايي و فقهي شيعه هم دربارة فضيلت اقامه آن نافله‌ها روايات و فتاوايي هم هست.(۲) مهم اين است كه از نظر شيعيان نافله‌ ماه رمضان به صورت فرادي خوانده مي‌شود و اگر كسي نماز مستحبي را به صورت جماعت اقامه كند بدعت و غير مشروع مي‌باشد.(۳)
۲) عدم مشروعيت جماعت در نمازهاي مستحبي. شيعيان معتقدند كه برپايي نمازهاي مستحبي به جز نماز استقاء به صورت جماعت مشروع نيست و بدعت در دين خدا است براساس روايات صحيح شيعه و اهل سنت خواندن نمازهاي نافله ماه مبارك رمضان به صورت جماعت بدعت است و پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ از انجام چنين كاري نهي فرموده است.(۴)
۳) اعتراف عمر بر بدعت بودن نماز تروايح براساس حديث عبدالرحمان بن عبدالقاري، عمر در زمان حكومت خود نافله‌هاي ماه مبارك رمضان را كه به صورت فرادي توسط مسلمانان اقامه مي‌شد به جماعت برگزار كرد و به دستور وي ابيّ بن كعب عهده‌دار امامت جماعت براي نافله‌ها شد! وقتي عمر صفوف مردم را ديد بسيار خوشحال شد و گفت: (اين‌گونه نماز مستحبي خواندن چه نيكو بدعتي است!)(۵)
مطابق نقل الفقه علي المذاهب الاربعه و مذهب اهل البيت، سيوطي در تاريخ خلفا، يكي از بدعت‌هاي عمر را بر برپايي نافله‌هاي ماه رمضان به صورت جماعت شمرده است.(۶)
۴) مطرح نبودن برگزاري نافله‌ها به صورت جماعت در زمان پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ برخي از روايات موجود در كتاب صحيح بخاري حاكي از آن است كه چند شبي را مردم به دنبال پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ نماز نافله رمضان را به ايشان اقتداء كردند ليكن پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ از اين كار امتناع مي‌كند.(۷)
با توجه به معناي لغوي بدعت و با عنايت به تعريف اصطلاحي آن عنواني به نام نماز تراويح وجود ندارد و اگر مراد از نماز تروايح نافله‌هاي رمضان است شيعه منكر آن نيست بلكه برگزاري آنها به صورت جماعت بدعت در دين خداست.

پی نوشت ها:

۱. ر.ك:صيح بخاري، ابو عبدالله محمدبن اسماعيل، ج ۱، باب فضل من قام رمضان، رقم ۳۴۲، نشر دارالمعرفة، بيروت، بي‌تا.
۲. وسائل الشيعه، حرالعاملي، شيخ محمد بن الحسن، ج ۳، ابواب نافله شهر رمضان باب دهم، ح ۱-۵.
۳. وسائل الشيعه، حرالعاملي، شيخ محمدبن الحسن، ج ۱۳، ص ۱۴۰، نشر دارالكتب اسلاميه.
۴. وسائل الشيعه، حرالعاملي، شيخ محمد بن الحسن، ج ۳، ابواب نافله شهر رمضان، باب ۱۰ ح ۱-۲-۴.
۵. ر.ك: صيح بخاري، ابوعبديه محمد بن اسماعيل، ج ۱، باب فضل من قام شهر رمضان، قم، ۳۴۲، نشر دارالمعرفة، بيروت.
۶. ر.ك: الفقه علي مذاهب الاربعه و مذهب اهل البيت، الجزيري، عبدالرحمن، غروي، سيدمحمد مازح، شيخ ياسر، ج ۱، ص ۴۷۳، طبع اول، نشر دارالثقلين، بيروت.
۷. ر.ك: صحيح بخاري، ابوعبديه محمد بن اسماعيل، ج ۱، رقم‌، ۳۴۲، باب فضل من قام رمضان، نشر دارالمعرفة، بيروت، بي‌تا.