حضرت سکینه ،دختر امام حسین (ع) چند سال زندگی کرد ؟

اهل البیت علیهم السلام

حضرت سکینه، دختر ابى عبدالله الحسین (ع) و رباب، دختر امرء القیس است. نام اصلى وى، " آمنه" یا " امیمه" بود و مادرش رباب او را به " سکینه" ملقّب ساخت.(۱)

این بانوى شریف علوى در دامن مهرانگیز پدر ارجمندش حضرت امام حسین (ع) و مادر گرانمایه‏اش حضرت رباب (س)و عمه بزرگوارش حضرت زینب کبرى(س) پرورش یافت و از راهنمایى و تربیت ناب برادرش حضرت على بن الحسین(ع)، معروف به زین العابدین در ایّام امامت آن بزرگوار، بهره ‏هاى وافر یافت.

وى از زنان خردمند و داناى عصر خویش بود. علاوه بر بهره‏مندى کامل از حُسن جمال، از فضایل معنوى مانند تعّبد، تدیّن و تقواى الهى برخوردار بود و در زمینه شعر، سخنورى و فصاحت بیان از ممتازان عصر و خانه وى، همیشه مجمع ادبا، شُعرا و سخن سرایان عرب بود.(۲)

درباره تاریخ تولدش، اطلاع دقیقى در دست نیست. امّا وى در واقعه عاشورا، دخترى رشید و بالغ بود.

برخى از مورخان، وى را در واقعه کربلا، بین ده تا سیزده ساله خوانده‏اند. بنابراین تولدش باید میان سال‏هاى ۴۷ تا۵۰ قمرى باشد. او در مدینه و در اواخر عصر امامت حضرت امام حسن مجتبى (ع) دیده به جهان گشود.(۳)

امام حسین (ع)به تمامى فرزندانش، از جمله سکینه، عشق و علاقه داشت و آنان را به خاطر برخوردارى از فضایل و کمالات نفسانى، بسیار دوست مى‏داشت.

روایت شد، که آن حضرت درباره سکینه و مادرش رباب و خانه ‏اى که آن دو در آن زندگى مى‏ کردند شعرى عاطفى سرود که ترجمه‏ اش چنین است:

به جانت سوگند ! من به راستى خانه ‏اى که سکینه و مادرش رباب در آن باشند، دوست دارم. من آن دو را دوست دارم و براى آنان دارایى ‏ام را نثار مى‏کنم و هیچ ملامت‏گرى نمى‏تواند مرا در این کار سرزنش کند.(۴)

این بانوى مکرمه، بین ۶۷ تا ۷۰ سال زندگى کرد و سرانجام در کمال شرافت و عفت دار فانى را وداع گفت.

درباره در گذشت این بانوى بزرگ علوى، دو روایت نقل شده است: روایت نخست حاکى است که وى در پنجم ربیع الاوّل سال ۱۱۷ هجرى قمرى و در عصر خلافت هشام بن عبدالملک و در حاکمیت خالد بن عبدالملک بن حارث، در مدینه بدرود حیات گفت و روایت دیگر مى‏گوید که وى در پنجم ربیع الاوّل سال ۱۲۶ هجرى قمرى در مکه معظمه وفات یافت .(۵)

به هر روى، در گذشت وى در پنجم ربیع الاوّل، مورد اتفاق تاریخ نگاران و سیره نویسان است. در همان سالى که حضرت سکینه (ع) وفات یافت، خواهرش حضرت فاطمه بنت الحسین (ع) نیز در مدینه بدرود حیات گفت. (۶)

پی نوشتها:
۱- منتهى الآمال، ج ۱، ص ۴۶۲ و وفیات الاعیان، ج۱، ص ۳۷۹

۲- اعلام النّساء، ج ۲،ص ۲۰۲

۳- شام، سرزمین خاطره‏ها، ص ۱۰۴

۴- منتهى الآمال، ج ۱، ص ۴۶۳

۵- شام، سرزمین خاطره‏ها، ص ۱۰۷؛اعلام النسّاء، ج ۲، ص ۲۲۴؛ وفیات الاعیان، ج ۱، ص ۳۷۸

۶- وقایع الایام، ص ۲۰۶ و منتهى الآمال، ج ۱، ص ۴۶۳.

دیدگاه‌ها

این بانویه بزرگوار با چه کسی تشکیل خانواده دادند.و شوهرش به چه کاری مشغول بوده و فرزندان ایشان چه نام داشتند و سرگذشتشان چه بوده
نام همسر ایشان و فرزندانشان و سرگذشت زندگی ایشان چه بوده

تصویر پاسخگو

در پاسخ به این سوال باید عرض کنم:

سَکینه، دختر امام حسین علیه السلام و مادرش رباب دختر امری ءالقیس است. نامش را امینه، امنیه و آمنه ذکر کرده اند و لقب وی را سکینه نهاده اند که به معنی وقار و سکون است.

سکینه همسر عبدالله اکبر، فرزند امام حسن و پسر عموی اوست که در روز عاشورا همراه امام حسین علیه السلام به شهادت رسید. از زمان ولادت حضرت سکینه علیها السلام اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما با توجه به فرمایش امام حسین علیه السلام خطاب به وی که فرمود: «تو بهترین بانوانی!» در می یابیم که وی در کربلا بانویی رشیده بوده و بین ده تا سیزده سال، سن داشته است.(۱) آن حضرت حدود هفتاد سال عمر کرد و در سال ۱۱۷ ق. در مدینه و بنابر قولی در راه حجّ عمره از دنیا رفت.(۲)

طبق برخی نقل ها بعد از شهادت عبدالله اکبر،حضرت سکینه(سلام الله علیها) بنابر دلایلی از جمله اجبار با مصعب بن زبیر ازدواج کردند. سبط بن الجوزى در این باره مى گوید: اولین كسى كه سكینه به عقد وى درآمد، آن هم از سر اجبار، مصعب بن زبیر بود.(۳)

در مورد فرزندان حضرت سکینه هم در منابع نقلهایی وجود دارد:فاطمه،حکیم،ربیعه،عثمان.

پی نوشت ها:

۱. حضرت سکینه و...، علاّمه مقرّم، ص ۲۶۲.

۲. همان، ص ۲۶۳.

(۳) . تذكرة الخواص، سبط بن جوزى، ص ۲۴۹.

چرا در عربستان كه مهد اسلام هست ،، حتي يك امامزاده هم وجود ندارد ؟؟؟؟!!!!
ولی در کشور ما که به زور شمشیر مسلمان شده ایم این همه امام زاده هست!!!؟؟؟!!!
.
امامزاده ها از کجا آمدند؟

تصویر پاسخگوی تاریخی

با عرض سلام و ادب.

سوال شما از چرایی وجود این همه امامزاده در ایران بر اساس دو سخن باطل بنا شده است.هم عدم وجود حتی یک امام زاده در عربستان دروغی شاخدار است،چرا که در عربستان هم قبر پیامبر و چند امام وجود دارد،هم امام زادگان فراوانی دفن هستند،منتهی با توجه به افکار و عقاید پوچ و باطل و غیرمعقول حاکمان وهابی عربستان که مخالف زیارت قبور و ساخت بنا برای بزرگان دین می باشند،گنبد و بارگاه ائمه شیعه و دیگر بزرگانی که در بقیع وجود داشت را ویران کردند،چه برسد به گنبد و بارگاه امام زاده ها.لذا اینکه کسی بگوید در عربستان حتی یک امام زاده هم وجود ندارد،سخنی باطل و بی اساس است.

اما دروغ دیگر متن شما مسلمان شدن ایرانیان به زور شمشیر است که این سخن هم دروغی بزرگ است هم بدترین توهین به ایران و ایرانی است.چرا که قطعاً ایرانیان در طول چند قرن و به تدریج با رضایت خاطر اسلام را پذیرفتند.

اما اینکه چرا در ایران امامزاده زیاد می باشد:
دکتر صادق آئینه‌وند، محقق تاریخ اسلام در این زمینه می‌گوید: «امامزاده به فردی گفته می‌شود که فرزند یکی از ائمه اطهار(علیهم‌السلام) باشد یا نسبش با یک یا چند واسطه از سمت پدری به آنها برسد. در قدم بعدی باید به تاریخ اسلام رجوع شود تا مشخص شود چقدر امکان داشته که امامزاده‌ها وارد ایران شوند.

امامزاده‌ها و سادات علوی در چند مرحله وارد ایران شده‌اند. بار اول در زمان حکومت حجاج بن یوسف بود که شیعیان زیادی ‌همراه گروهی از امامزاده‌ها که از ظلم او فراری بودند وارد ایران شدند. ‌بار دوم در دوران ولایت‌عهدی امام رضا‌(ع) بود که گروهی از شیعیان و امامزاده‌ها همراه حضرت و سپس همراه کاروان حضرت معصومه‌(س) به ایران آمدند.

‌بار سوم در زمان قیام علویون بر ضد بنی‌عباس بود که به‌دلیل آزارهای بنی‌عباس ناگزیر شدند به کشورهای شرقی از جمله ایران پناه ببرند. اما بیشترین تعداد امامزاده‌هایی که در کشور از دنیا رفته و دفن شده‌اند، حدود سال ۲۵۰ هجری (دوران حسن بن زید) به ایران آمده‌اند».

آن طور که ابن اسفندیار در کتاب «تاریخ طبرستان» نوشته ‌در اواسط سال ۲۵۳ هجری قمری به عدد برگ درختان، سادات علوی و بنی‌هاشم از حجاز، اطراف شام و عراق خدمت حسن بن زید رسیدند.

ایرانی‌ها؛ ارادتمندان اهل بیت(علیهم‌السلام)

یکی از دلایل بسیار مهم تعداد فراوان امامزاده‌ها در ایران، ارادت شیعیان ایران نسبت به ائمه(علیهم‌السلام) و سادات علوی بوده که باعث می‌شد آن بزرگواران با علاقه و خاطری آسوده وارد کشور شوند. دکتر صادق آئینه‌وند به نمونه‌ای از استقبال پرشور مردم ایران از اهل بیت(علیهم‌السلام) و فرزندانشان اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از نمونه‌های این اظهار ارادت در استقبال مردم نیشابور از امام رضا‌(ع) نمایان شد که زمینه ورود تعداد دیگری از امامزاده‌ها به ایران را فراهم کرد. این مراسم به‌گونه‌ای بود که محدث قمی روایت کرده ۲۴ هزار نفر با قلمدان‌های مرصع خود حدیث مهم «سلسله‌الذهب» را ثبت کردند».

بنابراین میهمان‌نوازی ایرانیان، در کنار ارادتی که نسبت به پیامبر گرامی اسلام‌(ص)‌، اهل بیت‌(علیهم‌السلام) و فرزندانشان در دل داشتند باعث شد از شعارهای عدالت‌خواهانه و مبارزه با ظلم دشمنان قرآن و اهل بیت پیروی کنند. این طور بود که زمینه برای ورود آنها به کشور فراهم می‌شد.

با سلام و عرض ارادت،
من چند روز پیش خواب عجیبی دیدم ...... ( بهتر که خواب تعریف نکنم ). که با توجه به این خواب لطفا راهنمایی بفرمایید چگونه میتونم به حضرت سکینه (س) توسل کنم . دعا ها و یا نماز و یا .... فقط مختص ایشون.
ممنون .
یا علی

با سلام و تشکر از ارتباطتان با شهر سوال!

پيش‌ از بيان‌ روش‌ توسل‌ و دعا و کلمات‌ خاص‌، لازم‌ است‌ براي‌ شفاف‌ شدن‌ پاسخ‌، مفهوم‌ توسل‌ توضيح‌ داده‌ شود.
مفهوم توسل:
توسّل كه در لغت به معناى مدد جستن از وسيله براى نيل به مقصود است مسئله ي است كه در فطرت هر بشري بلكه هر موجود زنده اي نهادينه و گذاشته شده حتي حيوانات (مثل داستان ضمانت امام رضا (ع) از آهوي بيابان كه شهره ي خاص وعام هست) منتها بعضي ها از فطرت خود بي خبراند و پا روي فطرت خود گذاشته اند و چنين مسائلي( انكار مساله توسل) را مطرح مي كنند و الا با اندك توجهي خواهند دانست كه توسل يعني حيات و زندگاني، و كسي كه توسل ندارد يعني اينكه حيات و زندگي ندارد و انكار توسل يعني انكار يك امر و موضوع فطري وحياتي، چون هر انسان و موجودي هدفي را دنبال مي كند و در فكر رسيدن و نيل به آن هدف و مقصد است و رسيدن به هدف و مقصد بدون وسيله و ابزار امكان ندارد، روي اين اصل است كه در روايات اين گونه بيان شده است: «أبي الله أن يجري الأمور إلا بأسبابها فجعل لكل شئ سبباً؛ خداوند متعال امتناع دارد از اين‌كه امور را جز از راه اسباب آن فراهم آورد» )امام صادق (عليه السلام ) مجمع البحرين) حال فرقي ندارد آن هدف ، وسيله، مادي باشد يا معنوي ، چون هدف، علل و اسباب و امور را به ابعاد مادي نبايد منحصر كرد و به اين لحاظ يكي از چيزهايي كه مي تواند وسيله قرار بگيرد و انسان را در نيل و رسيدن به هدف كمك كند وجهه و مقام وآبروي شخص آبرومند است. و چه كساني آبرومند تر از ائمه (ع) و اولاد طاهرينشان هستند تا اينكه انسان از انها كمك بگيرد و آنها را واسطه به پيشگاه خدا قرار بدهد، پس مسئله توسل علاوه براين كه يك امرفطري وعقلي است .و از توسل به اهلبيت پيامبر (ص) و اولاد طاهرينش و بزرگان دين، آثار و بركات زيادي ديده و مشاهده شده است كه بهترين و بالاترين دليل براي اثبات توسل است.
در قرآن كريم نيز خداوند در آيهء ۳۵ سورهء مباركهء مائده، مؤمنان را به تقوا و گرفتن وسيلهء نجات و جهاد در راه خدا سفارش كرده است.)
از روايات متعددي كه از طرق شيعه و اهل تسنّن در دست داريم ، به خوبي استفاده مي شود كه توسل به آن معنا كه در بالا گفتيم از پيامبران و امامان و افراد صالح هيچ گونه اشكالي ندارد، بلكه كار خوبي محسوب مي شود.
آداب‌ و روش‌هاي‌ توسّل‌
توسل‌ جستن‌ به‌ ائمه‌ (ع‌)، نيازمند رعايت‌ روش‌ها و ايجاد شرايطي‌ است‌ که‌ بدون‌ تحقق‌ آن‌، نمي‌توان‌ اميد به‌ بر آورده‌ شدن‌ خواسته ها و حاجات‌ خود داشت‌. در ذيل‌ به‌ برخي‌ از آداب‌ و روش‌هاي‌ توسل‌ اشاره‌ مي‌شود:
۱ ـ توسل‌ و معرفت‌
حرکت‌ به‌ سوي‌ مقصد با شوق‌ و رغبت‌، بدون‌ معرفت‌ و شناخت‌ نمي‌شود. به‌ بيان‌ ديگر: حرکت‌ رغبت‌آميز به‌ سوي‌ مقصد زماني‌ رهرو را به‌ مقصد مي‌رساند که‌، ملازم‌ با تحقق‌ سه‌ امر باشد:
الف‌) "وسيله‌اي‌" که‌ شخص‌ متوسل‌ مي‌خواهد به‌ مدد آن‌ و با اطمينان‌ به‌ سمت‌ مقصد حرکت‌ کند، از توانايي‌ و کمالات‌ والا و آرامش بخشي‌ برخوردار باشد.
ب‌) توسل‌ جوينده‌، معرفت‌ و شناخت‌ لازم‌ در مورد آن‌ "وسيله‌" و قدرت‌ و منزلتش‌ را داشته‌ باشد.
ج‌) فرد متوسل‌، با آگاهي‌ از توانايي‌ و استعدادهاي‌ خويش‌ و به‌ کارگيري‌ آن‌ بتواند، شايستگي‌ لازم‌ براي‌ نزد يکي‌ و تقرب‌ به‌ "وسيله‌" و استمداد و استعانت از آن کسب کند.(۱)
۲ ـ طهارت‌
الف‌) طهارت‌ باطني‌: گفته‌ شد، توسل‌ به‌ معني‌ و نزديک‌ شدن‌ به‌ خدا از راه‌ نزديک‌ شدن‌ به‌ ائمه‌ (ع‌) و در خواست‌ شفاعت‌ آنان‌ است‌. انسان‌ که‌ قلبش‌ آلوده‌ به‌ گناهان‌ بسيار است‌، تا توبه‌ نکند و با کسب‌ طهارت‌ قلبي‌ و باطني‌، شايستگي‌ و لياقت‌ لازم‌ را کسب‌ ننمايد، چگونه‌ مي‌تواند خود را به‌ ائمه‌ (ع‌) نزديک‌ کند و توسل‌ جويد و آنان‌ را شفيع‌ خود قرار دهد؟
ب‌) طهارت‌ ظاهري‌: شامل‌ طهارت‌ بدن‌ و لباس،‌ نيز وضو يا غسل‌ و پوشيدن‌ لباس‌ مناسب‌ و معطر است‌ و به‌ اين‌ ترتيب‌ خود را براي‌ بر قراري‌ ارتباط‌ با امامان‌ (ع‌) و توسل‌ به‌ آنان‌ آماده‌ مي‌سازيد.
۳ ـ توجه‌ به‌ تجليّات‌ ويژه‌
بر اساس‌ آن‌ چه‌ در معارف‌ اسلامي‌ آمده‌ است‌، خداوند هستي‌ را به‌ خاطر چهارده‌ معصوم‌ (ع‌) آفريد و آفرينش‌ را با خلق‌ آنان‌ آغاز کرد، آنان‌ را روح‌ عالم‌ قرار داد. تا انوار آنان‌ بر جهان‌ تجلي‌ دارد، جهان‌ پايدار است‌. فيض‌ ربوي‌ به‌ عالم‌ موجودات‌ جريان‌ مي‌يابد و نعمت‌ها ‌ به‌ دست‌ آنان‌ سر ازير مي‌گردد، و همه همّ و غم‌ها، سختي‌ها و مشکلات‌ با توسل‌ به هر يک‌ از آنان‌ و شفاعت‌‌شان‌ بر طرف‌ مي‌گردد، ليکن‌ هر يک‌ از آنان‌ مظهر اسم‌ خاص‌ از اسماي‌ حسناي‌ الهي‌ و اسم‌ اعظم‌ مي‌باشد. از اين‌ رو امام‌ ششم‌، "صادق‌" و امام‌ پنجم‌ "باقر" و امام‌ هفتم‌ "کاظم‌" و امام‌ نهم‌ "جواد" ناميده‌ شده‌اند؛ با اين‌ که‌ همه‌ آنان‌ صادق‌ و باقر و کاظم‌ و جواد هستند.
بنابر اين‌ بهتراست‌ در توسل‌ جستن‌ به‌ چهارده‌ معصوم‌ (ع‌) به‌ نوع‌ مظهريت‌ و تجليات‌ ويژه‌ توجه‌ شود، صاحب‌ نجم‌ الثاقب‌ مي‌نويسد: "در امور معنوي‌ و قلبي‌، مسايل‌ آخرت‌، آمرزش‌ گناهان‌، طلب‌ شفاعت‌ و سعادت‌ و خوشبختي‌ و عاقبت‌ به‌ خيري‌، به‌ پيامبر اکرم‌ (ص‌) فاطمة‌ (س‌) امام‌ حسن‌ و امام‌ حسين‌ و امام‌ باقر و امام‌ صادق‌ و امام‌ هادي‌ و امام‌ حسن‌ عسکري‌ (ع‌) متوسل‌ شويد.
در مسايل‌ علمي‌ و کسب‌ معارف‌ الهي‌ به‌ "باب‌ مدينه العلم‌" يعني‌ امير‌المؤمنين‌ (ع‌) بايد متوسل‌ شد.
براي‌ نجات‌ از ستم‌ سلاطين‌، شر دشمنان‌، دفع‌ اذيت‌ و آزار شياطين‌ جنّي‌ و انسي‌ به‌ امام‌ علي‌ (ع‌) و امام‌ سجاد (ع‌) بايد توسل‌ جست‌.
براي‌ شفاي بيماران‌ به‌ امام‌ موسي‌ بن‌ جعفر توسل‌ جوييد.
براي‌ رهايي‌ از هرگرفتاري‌ مخصوصاً صحت‌ و سلامتي‌ در سفر به‌ امام‌‌رضا‌(ع‌) متوسل‌ شويد.
براي‌ وسعت‌ رزق‌ و روزي‌، و طلب‌ گشايش‌ در امور زندگي‌ و دنيايي‌ به‌ امام‌ جواد (ع‌) متوسل‌ شويد.
در هر کاري‌ که‌ انسان‌ احساس‌ کرد فرياد رسي‌ جز خدا ندارد يا در اضطرار و تنگنا قرار گرفت‌، به‌ امام‌ زمان‌ (ع‌) متوسل‌ شود و بگويد: يا مولاي‌، يا صاحب‌ الزمان‌، ادرکني‌. يا مولاي‌، يا صاحب‌ الزمان‌، اغثني‌. يا ابا صالح‌ و يا بقية‌ اللّه‌، ادرکني‌.
۴ ـ توسل‌ و زمان‌ و مکان‌
در تعيين‌ هر يک‌ از روزهاي‌ هفته‌ به‌ نام‌ يکي‌ از معصومان‌ (ع‌) حکمتي‌ نهفته‌ است‌. از اين‌ رو توسل‌ جستن‌ به‌ امامان‌ (ع‌) در آن‌ روزهاي‌ معيّن‌، اميد استجابت‌ دعا را بيشتر مي‌کند.
ـ روز شنبه‌ به‌ نام‌ پيامبر اسلام‌ (ص‌)
ـ يکشنبه‌، امير المؤمنين‌ (ع‌) و حضرت‌ فاطمه‌ (س‌)
ـ دوشنبه‌، امام‌ حسن‌ و امام‌ حسين‌ (ع‌)
ـ سه‌ شنبه‌، امام‌ سجاد، امام‌ محمّد باقر و امام‌ جعفر صادق‌ (ع‌)
ـ چهار شنبه‌، امام‌ موسي‌ کاظم‌، امام‌ رضا، امام‌ جواد و امام‌ هادي‌ (ع‌)
ـ پنج‌ شنبه‌، امام‌ حسن‌ عسکري‌ (ع‌)
ـ جمعه‌، امام‌ زمان‌ (ع‌)
۵ ـ صلوات‌
پيش‌ از توسل‌ جستن‌ حمد و ثناي‌ الهي‌ و نعمت‌هاي‌ بي‌شماري‌ که‌ خداوند به‌ انسان‌ عنايت‌ کرده‌ ذکر شود، با ذکر گناهان‌ به‌ گناهان‌ و تقصيرات‌ خود اعتراف‌ کرده و خود را مستحق‌ پاداش‌ و بهشت‌ ندانيد.
سپس‌ بر محمد و آل‌ محمد صلوات‌ بفرستيد، امام پنجم‌ از پدرش‌ و از جدش‌ پيامبر اکرم‌، نقل‌ کرده‌ که‌ آن‌ حضرت‌ فرمود: هرکس‌ مي‌خواهد به‌ من‌ متوسل‌ شود و من‌ از او شفاعت‌ کنم‌ بايد بر اهل‌ بيت‌ من‌ صلوات‌ بفرستيد و آنان‌ را (با قول‌ و عمل‌ شان‌) مسرور و خوشحال‌ سازد" در اواخر مفاتيح‌‌الجنان‌ براي‌ هر يک‌ از چهارده‌ معصوم‌ صلوات‌ خاصي‌ ذکر شده‌ است‌. آن‌ صلوات‌ را پيش‌ از شروع‌ دعا بخوانيد.
۶ ـ ذکر نام‌هاي‌ مبارک‌ چهارده‌ معصوم‌ (ع‌)
رسول‌ اللّه‌ (ص‌) فرمود: "يا جابر! إذا أردتَ أنْ تدعوا اللّه‌ فيَستَجيب‌ لک‌ فادْعه‌ بأسمائهم‌ (اهل‌ بيتي‌) فإنّها أحبّ الاسماء إلي‌ اللّه‌ عزّ وجلّ؛(۲) اي‌ جابر، هرگاه‌ خواستي‌ در پشگاه‌ الهي‌ دعاکني‌ و خداوند نيز دعاي‌ شما را مستجاب‌ گرداند، متوسل‌ به‌ اهل‌ بيت‌ من ‌شو و خداوند را به‌ اسماي‌ آنان‌ بخوان‌ که‌ محجوب‌ترين‌ اسم‌ها نزد خدا. اهل‌ بيت‌ من‌ هستند" .
۷ ـ سوگند به‌ ائمه‌ معصومين‌ (ع‌)
امام‌ صادق‌ (ع‌) فرمود: "براي‌ استجابت‌ دعا، آمرزش‌ گناهان‌ به‌ پنج‌ تن‌ و ساير امامان‌ متوسل‌ شويد و خداوند را به‌ حق‌ آنان‌ سوگند دهيد و بگوييد:
"اللهم‌ إنْ کانتْ ذنوبي‌ قد اخْلقتْ وجهي‌ عندک‌، فإنّي‌ أتوجّه‌ إليک‌ بوَجْه‌ نبيّک‌، نبي‌ الرحمه‌ و عليّ و فاطمه‌ و الحسن‌ و الحسين‌ و الائمه‌"؛(۳) بعد از "والحسين‌" نام‌ بقيه‌ امامان‌ را بگوييد: و علي‌ بن‌ الحسين‌ و محمد بن‌ علي‌ و جعفر بن‌ محمد و موسي‌ بن‌ جعفر و علي‌ بن‌ موسي‌ و محمد بن‌ علي‌ و علي‌ بن‌ محمد و الحسن‌ بن‌ علي‌ العسکري‌ و الحجه‌ بن‌ الحسن‌ الصاحب‌ الزمان‌ صلوات‌ الله‌ عليهم‌.
در توسل‌ به‌ پيامبر اکرم‌ (ص‌) آن‌ حضرت‌ را به‌ امير المؤمنين‌ (ع‌) و حضرت‌ فاطمه‌ زهرا و امام‌ حسن‌ و امام‌ حسين‌ (ع‌) سوگند دهيد. در توسل‌ به‌ امير المؤمنين‌ (ع‌) آن‌ حضرت‌ را به‌ پيامبر اکرم‌ (ص‌) و بقيه‌ پنج‌ تن‌ سوگند دهيد، و در توسل‌ به‌ ساير امامان‌، سوگند به‌ مادرشان‌ حضرت‌ صديقه‌ طاهره‌‌(س‌) باعث‌ جلب‌ توجه‌ و عنايات‌ بيشتر ائمه‌ (ع‌) مي گردد.
مطالب‌ ذکر شده‌ در مورد معناي‌ توسل‌، روش‌ و آداب‌ آن‌ و نکات‌ و شرايطي و ... است که‌ براي‌ توسل‌ بايد نظر داشت‌. اما گاهي‌ با همه‌ اين‌ اوصاف، دعاي‌ انسان‌ بر آورده‌ نمي‌شود. اين‌ موضوع‌ مطلب‌ مستقل‌ و جداگانه‌اي‌ است‌ که‌ بحث‌ مفصلي‌ را طلب‌ مي‌کند، در عين‌ حال‌ انسان‌ آگاه‌ هيچ‌ گاه‌ از اين‌ مسئله‌ نوميد نمي‌شود، بلکه‌ در توسل‌ فوايد و آثار معنوي‌ بسياري‌ است‌ که‌ چه‌ بسيار بيش‌تر و برتر از بر آورده‌ شدن‌ دعا است‌.

پي نوشت ها:
۱. وسايل الشيعه، ج۴، ص ۱۲۱۹.
۲. بحارالانوار، ج۹۱، ص ۲۱، حديث ۱۶.
۳. همان، ص ۲۰، حديث ۱۳.

موفق باشید.

نظرات