کیفیت خطبه عقد پیامبر( صلی الله وآله وسلم )قبل بعثت

پرسش:

قبل از بعثت پیامبر (ص) خطبه عقد وصلت پیامبر(ص) کیفیتش چگونه بوده است و چه کسی قرائت کرد؟

پاسخ:

درست است که این ازدواج قبل از بعثت حضرت محمد(ص) به پیامبری و بیان احکام اسلامی واقع شده بود، ولی اینگونه نبود که تا قبل از بعثت پیامبر(ص)،احکام الهی وجود نداشته است، بلکه خاندان پیامبر(ص) پیرو دین حنیف یعنی دین حضرت ابراهیم بودند. تنها آیینى که در آن زمان در محیط حجاز و در میان عرب ها معروف بود و پیرو داشت، همان آیین ابراهیم (ع) بوده است، و برخى از سنن ابراهیم، حتّى در میان بت پرستان شایع بود و در زبان عرب به آیین ابراهیم، دین حنیف مى گفتند؛ آیین یهود و مسیح کمتر به خاک حجاز نفوذ کرده بود و فقط در مدینه و خیبر و مرزهاى یمن، گروهى کلیمى و مسیحى زندگى مى کردند، روى این قراین مى توان گفت که نیاکان پیامبر پیرو آیین ابراهیم بوده اند.
طبق روایات شیعه و سنی، ابو طالب (ع)، خطبه عقد را جاری کرد. مرحوم شیخ صدوق در كتاب من لا یحضره الفقیه می‌نویسد :
هنگامى كه رسول خدا (ص) در جلسه خواستگارى حضرت خدیجه‏(س) با پدر یا عموى او صحبت مى‏كرد، أبو طالب در اجتماع قریش حضور یافت و خطبه عقد را این چنین آغاز كرد:
«سپاس خداى را كه ما را از نسل ابراهیم و ذرّیّه اسماعیل قرار داد، و براى ما خانه ‏اى نهاد كه مردمان گرد او طواف كنند، و نیز حرم امنى كه از اطراف جهان نعمت ها به سوى آن می‌آورند، و ما را در دیار خود بر مردم فرمانروا قرار داد، آنگاه گفت: این برادر زاده من محمّد بن عبد اللَّه بن عبد المطّلب با هیچ یك از مردان قریش سنجیده نشود جز آن كه برترى یابد، و با هیچ كس از آنان قیاس نگردد، جز آن كه بزرگتر آید اگر چه از مال دستش تهى است (لكن این نقص نیست)؛ زیرا كه مال نصیبى ناپایدار و سایه‏اى زود گذر است، و اكنون او را به همسرى با خدیجه رغبتى است و خدیجه را بازدواج با او شوقى، و آنچه از مهریّه و صداق باشد بر عهده من خواهد بود چه نقدینه و چه بر ذمّه، و او داراى موقعیّت حسّاسى است شخصیّت و مرتبه‏اى رفیع دارد، و داراى زبانى است نرم و كاربر»
و خدیجه را به همسری او درآورد و رسول خدا(ص) فرداى آن روز با وى عروسى كرد.(۱)

پی نوشت:
۱. من لا یحضره الفقیه، ج‏۳، ص ۳۹۸ / این روایت در بسیاری از كتاب‌های دیگر شیعه ؛ از جمله : الكافی ، شیخ الكلینی ، ج ۵ ، ص ۳۷۴ – ۳۷۵ و رسالة فی المهر ، شیخ المفید ، ص ۲۹ وعوالی اللئالی ، ابن أبی جمهور ، ج ۳ ، ص۱۱۳ و ... نقل شده است.: