آیا درست است که می توانیم خدا را با هر زبانی که می خواهیم، بخوانیم؟

«روزی حضرت علی(ع) وارد بازار شد، کسی که متوجه حضور حضرت نبود و با دیگری مشغول گفتگو بود، گفت: قسم به آن کس که پشت هفت پرده آسمان پنهان شده! حضرت علی(ع) به پشت او زد و پرسیدند: كیست آن كس كه پشت هفت پرده پنهان شده؟
آن مرد گفت: خداوند است اى امیر المؤمنین، حضرت فرمود: خطا كردى، مرگ براى تو بهتر از چنین اعتقاد پستى است، همانا بین خداى با عزت و جلال و مخلوقش پرده ‏اى نیست، زیرا خداوند با مخلوقات خود هست هر كجا كه باشند، عرض كرد: اى امیر المؤمنین كفاره آنچه گفتم چیست؟ حضرت فرمود: اینست كه بدانى خدا با تو است هر كجا كه باشى، عرضكرد آیا به بینوایان غذا بدهم؟ فرمود: نه، زیرا بغیر خداى خود سوگند خورده ‏اى‏»[۱]

از روایت بالا روشن است که هر گونه خواندن خدا، مجاز نیست و شعر معروفی که از مولوی منشا این گونه تسامح ها شده است (دید موسی یک شبانی را براه - کو همی‌گفت ای گزیننده اله -  تو کجایی تا شوم من چاکرت - چارقت دوزم کنم شانه سرت - جامه‌ات شویم شپشهاات کشم - شیر پیشت آورم ای محتشم - دستکت بوسم بمالم پایکت - وقت خواب آید بروبم جایکت ... ) یا بیان کننده معنا و مفهوم دیگری است، یا اینکه مطلب غلطی است و قابل توجه نیست.
«وَ لِلَّهِ الاسْماءُ الْحُسْنى‏ فَادْعُوهُ بِها وَ ذَرُوا الَّذینَ یُلْحِدُونَ فی‏ أَسْمائِهِ سَیُجْزَوْنَ ما كانُوا یَعْمَلُونَ؛[اعراف/۱۸۰] خدا را نام‏هاى نیكوتر است او را بدانها بخوانید و كسانى را كه در نام‏هاى وى كجروى مى ‏كنند واگذارید. به زودى سزاى اعمالى را كه مى ‏كرده ‏اند خواهند دید.»

«ممكن است از نظر بحث فقهى و احتیاط در دین جایز نباشد انسان از پیش خود براى خدا اسم بگذارد، زیرا احتیاط اقتضا دارد كه در اسم بردن از خدا به همان اسمایى اكتفاء شود كه از طریق نقل رسیده باشد»[۲]

همچنین استفاده از دعاهای ماثور (دعاهایی که ائمه آن ها را خوانده اند و از آن استفاده می کنیم مثل دعای کمیل) برای این است که انسان به  صحیح ترین و عالی ترین شیوه خدای خود را بخواند.
البته باید توجه کرد عواملی در کار است که دعای از زبان خود را در بعضی موارد مرجح می کند و بهتر است انسان با زبان خودش دعا کند. مثل اینکه: اگر دعای به زبان خود، تاثیر بیشتری در حضور قلب و توجه داشته باشد. یا به دلیل عدم آشنایی با زبان عربی، استفاده از آن برایش بی مفهوم باشد و یا در شرایط خاصی نمی داند که چه دعایی برای چنین شرایطی وارد شده و ... .
به هر حال نباید در این زمینه نیز دچار وسواس شد، آنچه مهم است اینکه انسان سعی کند، اعتقادات صحیحی داشته باشد و خدا را مطابق حق بخواند.

[۱]. التوحید للصدوق، ص ۱۸۴.
[۲]. ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۸، ص: ۴۶۸.