منظور از تشبیه امام به کعبه چیست؟

در روایاتی بیان شده است که امام مانند کعبه است، و مردم باید به سراغ او بروند. نه اینکه امام به سراغ مردم برود. معنای این تشبیه  با کمک از دو حدیث زیر بیان می شود:
عرض كردم: اى آقاى من آیا این امر (امامت) از آن شما نیست؟ (امام باقر ع) فرمود: چرا. عرض كردم: پس براى چه از حق خودتان صرف نظر كردید، در صورتى كه خداى تعالى فرماید: «و پیكار كنید در راه خدا آن گونه كه شایسته جهاد او است، او برگزید شما را، سوره حج، آیه ۷۸» فرمود: پس چرا امیر المؤمنین از حق خود صرف نظر كرد؟ جابر گوید: (خود آن حضرت) فرمود: چون یاورى نیافت، آیا نشنیده‌‏اى كه خداى تعالى در داستان لوط فرماید: « (لوط) گفت: كاش مرا بر شما نیرویى بود یا پناه مى‌‏بردم به پایگاهى سخت، سوره هود آیه ۸۰» و به طور حكایت از حضرت نوح علیه السّلام فرماید: «خدا را خواند كه منم مغلوب پس یارى فرما، سوره قمر، آیه ۱۰» و در داستان موسى علیه السّلام فرماید: « (موسى عرض كرد پروردگارا من مالك نیستم جز خودم و برادرم را پس جدایى افكن میان ماو گروه فاسقان، سوره مائده، آیه ۲۵» پس در جایى كه پیغمبر چنین باشد وصى او از پیغمبر عذرش بیشتر است، اى جابر مثل امام مثل كعبه است كه نزدش مى‏‌روند، و او نزد كسى نیاید.[۱]

عرض كردم: اى بانوى من (حضرت زهرا س) سؤالى دارم كه در سینه من خلجان كرده و مى‌‏خواهم از شما بپرسم؟ فرمود: بپرس، عرض كردم: آیا رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله پیش از مرگش به امامت على علیه السّلام تصریح كرد؟ فرمود: بسیار عجیب است! آیا روز غدیر خم را فراموش كرده‌‏اید؟ عرض كردم: بلى (قصه غدیر خم) صحیح است، ولى به آنچه در پنهانى (رسول خدا صلّى اللَّه علیه و اله) به شما خبر داده مرا آگاه فرما.

فرمود: خدا را گواه مى‌‏گیرم كه شنیدم مى‌‏فرمود: على بهترین كسى است كه او را پس از خود در میان شما مى‌‏گذارم؛ و او امام و خلیفه بعد از من مى‌‏باشد، و پدر دو سبط من است، و نه تن از صلب حسین امامان نیكوكارند، كه اگر پیرویشان كنید ایشان را راهنمایانى هدایت‏ كننده وهدایت شده مى‌‏یابید، و اگر مخالفتشان كنید اختلاف تا روز قیامت در میان شما باشد، عرض كردم: اى بانوى من پس براى چه از گرفتن حقش خوددارى كرد؟ فرمود: اى ابا عمر رسول خدا صلّى اللَّه علیه و اله فرمود: مثل امام- (یا آنكه فرمود: مثل على)- همانند كعبه است كه به سوى او روند و او به جانب كسى نیاید.[۲]

پس  مساله این است که امام زمانی می تواند وظیفه رهبری خویش را انجام دهد که امت، گوش به فرمان او باشند. و اگر امت گوش به فرمان امام نباشند، امامت ضامن نجات جامعه از گمراهی نیست.

[۱]. الإنصاف فى النص على الأئمة ع با ترجمه رسولى محلاتى، ترجمه ‏فارسى، ص۱۸۲.
[۲]. الإنصاف فى النص على الأئمة ع با ترجمه رسولى محلاتى، ترجمه ‏فارسى، ص۴۱۲.