آیا نظام برده داری در زمان پیامبر(ص) هم بود و چرا تا زمان امامان ادامه داشت؟
نظام برده داری در زمان پیامبرگرامی اسلام(ص) وجود داشته است. امّا اینكه چرا آنحضرت با آن مبارزه نكرد، و چرا تا مدتها بعد از ظهور اسلام وجود داشته است:
نظامهای اجتماعی در هر دوران تابعی از مجموعه شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... میباشد. همان گونه كه امروزه نظام كارگری و كارفرمایی و ... در جهان حاكم است و شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی خاص آن را ایجاب نموده است. تا چند قرن پیش در تمامی جهان نظام برده داری روش مناسب برای اداره امور آن دوران بوده است؛ به گونه ای كه هیچ نظامی در شرایط آن روز امكان جایگزینی آن را نداشته است. از اینرو مناسبترین شیوه در شرایط آن روز، شیوه برده داری بوده است.
بررسی زمینه های این موضوع بسیار وسیع و گسترده و از مجال این پاسخ خارج است. اسلام نیز با توجه به اینكه تغییر اساسی در سیستم اجتماعی آن روز نه ضروری بوده و نه ممكن، به اصل این مسأله صحه گذاشت، ولی با وضع قوانین در چند جهت حركت كرده است:
۱. تأمین حقوق افراد با وضع قوانین در مورد كیفیت استرقاق (بنده گرفتن)، و تحریم آن جز در موارد خاص.
۲. وضع قوانین در جهت حمایت از حقوق بردگان و تنظیم روابط صحیح بین مالك و برده.
۳. ترغیب مردم به آزادسازی بردگان و وضع قوانینی برای حصول این مقصود(مانند كفارات و شرایط عتق).
در مجموع اسلام شرایطی را برای بردگان فراهم ساخت كه آنان به مقامات و درجات مهم علمی و سیاسی در جامعه اسلامی دست یافتند و حتی مدتها حكومت «ممالیك» بر بسیاری از نقاط كشورهای اسلامی پدیدار شد.
در حقیقت اسلام با فراهم آوردن شرایط انسانی و عاطفی برای زندگی بردگان، بردگان را از سراسر دنیا مشتاق به پیوستن به جامعه اسلامی نمود و آنان در بازگشت به موطن خود همراه با آزادی، مبلّغ و مروج اسلام میشدند. اسلام راه برده شدن افراد آزاد را مسدود كرد و از سوی دیگر راه آزادی بردگان را گشود و مسلماً یكی از عوامل دگرگونی نظام بردگی در جهان، نقش اسلام در این زمینه بوده است.
كنیزها نیز در این بین مشمول همین قاعده و قانون بوده اند. آنان از كشورهای دیگر كه در جنگ با مسلمانان اسیر میشدند و یا به صورت تجاری وارد ممالك اسلامی میگشتند، با فرهنگ اسلامی و مزایای نجات بخش آن آشناشده و بسیاری از آنان همانند دیگر مردم در جامعه اسلامی زندگی میكردند.
بجاست بدانیم كه مادر برخی از ائمه ما كنیز بوده اند، حتی مادر امام زمان(عج) نیز كنیزی رومی بوده است.
برای مطالعه بیشتر ر. ك:
۱- اسلام و مسأله آزادی، بردگی، موسوی زنجانی.
۲- از بردگی روم قدیم تا ماركسیسم، حجتی كرمانی.
۳- بردهداری در روم باستان، بیدار فكر.
۴- حقوق بشر، اسداللّه مبشری.
۵- نگاهی به بردگی، محمد علی گرامی.
۶- بردگی در اسلام، صادق ایرجی.
دیدگاه‌ها
با سلام وخسته نباشید:
با سلام وخسته نباشید:
حذف نکردن برده داری یکی از بزرگترین اشکالاتی است که منتقدان به اسلام از ان استفاده میکنند و بنده شخصا در جواب این مورد واقعا درمانده میشوم.
و پاسخهای شنیده شده هم اصلا برای من که درباره اسلام تحقیق میکنم قابل قبول نیست در صورتی که من مسلمانم وبرای تکمیل بهتر دینم تحقیق میکنم وبیشتر تمایل به قانع شدن دارم ولی باز باتوجه به محدودیت ها وتعصبات نابجایی که قبل از اسلام وجود داشت که خیلی بزرگتر و بدتر از این مسِئله بودن وپیامبر اونها را ازبین بردن مثل بت پرستی وزنده به گور کردن دختران برام قابل قبول نیست بخاطر یک سری شرایط اقتصادی ،سیاسی وفرهنگی مسئله به این بزرگی(خرید وفروش انسان) نادیده گرفته بشه .
ایا یعنی براندازی برده داری از بر اندازی بت پرستی سخت تر بوده از اون بدتر و منزجر کننده تر اینکه وقتی کسی کنیز زنی میخرید اجازه همبستری با اون راهم داشته که اصلا فکر کردن بهش هم سخته در واقع به نظر من دوست دختر وپسرایی که الان با هم سکس دارن قابل توجیح تره نسبت به کسی که با کنیزش سکس داره چون حداقل اون دختر دوست پسرشا خودش انتخاب میکنه ولی کنیز وقتی فروخته میشد صاحبشا خودش انتخاب نمیکرد.
فقط خواهش میکنم جوابی که میدید جوابی باشه که قانع کننده باشه نه توجیح کننده
باتشکر
سلام
سلام
درباره این موضوع مطالب دیگری در سایت بود که از این پست مفصل تر نیز هستند و می توانید با بهره گیری از بخش جستجوی سایت مطالب مد نظر خود را بیابید.
اما اجمالا توجه داشته باشید که برده گیری در اسلام فقط در اسم شبیه برده گیری های دیگر است.
در بعضی مکاتب مثلا سیاهان را نژاد پست می دانند و از همین رو آنها را به بردگی می گیرند. اما اسلام برده گیری را یک تنبیه برای کسانی می داند که از اختیارشان سوء استفاده کرده و جنایت می کنند. یعنی اسلام تمام راههای برده گیری را بست جز آنکه کسی به جنگ علیه ما برخواسته باشد که اگر ما نمی توانستیم او را متوقف کنیم، او ما را می کشت یا ...
و مجازات یک خلاف کار بسیار معقول است آن هم در جایی که ما حق داشتیم او را بکشیم! اما به جای این کار او را وارد شهر خود کرده ایم و به او حق خوراک و پوشاک و ازدواج و ... داده ایم. تنها بخشی از ازادی هایش را از او گرفته ایم. تا شاید زندگی در محیط جدید او را تغییر دهد و از راه اشتباه سابق خود بازگرد. بعد هم انواع و اقسام تشویق ها برای آزاد کردن همین برده قرار داده شده است.
همه می دانیم آن ظلم هایی که
همه می دانیم آن ظلم هایی که اربابان نسبت به برده هاشون اعمال می کردن غیر قابل وصف بوده پس بهتر است به جای اینکه هزار و یک دلیل غیر موجه برای توجیه این کار بیاورید یک دلیل موجه و قانع کننده ارائه کنید من توصیه می کنم فیلم ۱۲ سال اسارت رو حتما تماشا کنین و خودتون رو یک لحظه جای اون ها فرض کنید ببینید اگر با شما چنین رفتاری می شد چه کار می کردید من میدانم نه تنها به اسلام رو نمی آوردید بلکه از اسلام بیزار شده و هر چه مسلمان دیدید در دم خونش را میریختید بیایید کمی به جواب هایمان بیندیشیم و از روی عقل و با استدلال علمی پاسخ دهیم با تشکر
سلام
سلام
جوابی که در این جا بیان شده، تنها بخشی از مطلب است و نباید به صرف آن قضاوت نمایید.
چون کسی ظلم را توجیه نمی کند و جایز هم نمی دانیم که انسان بی گناه به بردگی گرفته شود. بردگی در اسلام در واقع تنبیهی برای یک مجرم است. مجرمی که جنگ به راه انداخته و قصد کشتن دیگران را داشته، اما ما به جای آنکه او را بکشیم، در خانه خودمان سکونتش داده ایم و البته ازادی هایشان را محدود کرده ایم. در عین حال برای او حق بهره مندی از غذای خوب، ازدواج و ... قائل شده ایم و البته با مکانیزم هایی که در اسلام قرار داده شده است، پس از مدتی آزاد می شوند.
نظرات