چرا روحانی برای تبلیغ دین پول دریافت می کند؟
اگر چه تمام آنچه در عرصه جامعه رخ می دهد، قابل پذیرش نیست و بعضی از مسائل ناگواری توسط بعضی از منبری ها، مداحان، قاریان و ... رخ می دهد، اما باید به نقطه اعتدال توجه داشت و دانست که افراط و تفریط هر دو جاهلانه است. حضرت علی (ع) می فرمایند: نادان را در افراط یا تفریط مى بينى. [۱]
و نقطه اعتدال نیز توجه داشتن به دو اصل اساسی در این مساله است:
۱-دین نباید وسیله ای جهت کسب مال دنیا قرار گیرد. و این اصلی است که در آیات قرآن مکررا بیان شده است و از زبان بسیاری از پیامبران می خوانیم که هدفشان، کسب مزد مادی نبوده است:
يا قَوْمِ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى الَّذي فَطَرَني أَ فَلا تَعْقِلُونَ (۵۱ هود) اى قوم من، در برابر رسالتم از شما مزدى نمىطلبم. مزد من تنها با آن كسى است كه مرا آفريده است. چرا از روى خرد نمى انديشيد؟
وَ يا قَوْمِ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مالاً إِنْ أَجرِيَ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ )هود ۲۹) اى قوم من، در برابر تبليغ رسالت خويش مالى از شما نمى طلبم. مزد من تنها با خداست.
۲- کسانی که متولی امور دینی و تبلیغ آن هستند، مانند سایرین انسان هستند و نیازهای مادی دارند. و اینکه آنها نباید در مسائل مادی وارد شوند، تفکری نسنجیده است که از سوی کفار طرح شده و قرآن آن را مردود می داند:
وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعامَ وَ يَمْشي فِي الْأَسْواقِ لَوْ لا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذيراً (۷ فرقان) کفار گفتند: چيست اين پيامبر را كه غذا مى خورد و در بازارها راه مى رود؟ چرا فرشته اى بر او فرود نمى آيد تا با او بيم دهنده باشد؟
بنابر این آنچه که باید بسیار مورد توجه مبلغین دینی قرار گیرد، این است که هدف و غرضشان کسب دنیا نباشد. و به خاطر به دست آوردن دنیا، سخن نگویند. و آنچه جامعه باید در نظر داشته باشد این است که یک مبلغ نیز مانند سایرین نیازهای مالی و مادی دارد که باید تامین شود.
حال ممکن است این سوال مطرح شود که نیازهای مادی این قشر چگونه باید تامین شود؟ که باید گفت این کار نیز باید مانند سایر کارهای خدماتی محسوب شود. جامعه هرگز کارها را در صرف امور تولیدی محصور نمی کند. بلکه اقشاری مانند معلمان نیز وجود دارند که وظایفی جز تولید بر دوششان نهاده شده است، و جامعه نیز نیازهای مالی آنها را تامین می کند.
و این تصور که بخواهیم روحانیون بخشی از وقت خود را صرف تحصیل و تبلیغ و تحقیق کنند و در بخش دیگری مانند دیگران، شغلی داشته باشند، تصور خامی است. چرا که با شتاب جوامع به سمت تخصصی شدن و گستردگی علوم انسانی و دینی، و پیچیده بودن امور تبلیغی، نمی توان از کسی که فراغ بال ندارد و تمام وقتش را صرف این امور نمی کند، توقع داشت که بتواند به نیازهای جامعه در حد معقول و لازم پاسخ بدهد.
همچنین این تصور که حضرت علی (ع) باغبانی می کردند و روحانیون نیز باید مانند ایشان باشند، نیز تصور خامی است. چرا که حضرت علی (ع) در زمانی که جامعه به ایشان پشت کرده بود، وقت خود را صرف باغبانی می کردند. و آن زمانی که جامعه به ایشان روی آورد، ایشان وقت شان را صرف باغبانی نمی کرد. بلکه به انسان ها که از درخت ها مهم تر بودند، رسیدگی می کرد. و نیازهای مالی خود را از طریق بیت المال تامین می کرد.
تکمیل: نهی ارتزاق از طریق دین، معنای خاصی دارد و به این معنا نیست که هر کس در مقابل تبلیغ، هدیه ای دریافت کرده، مشمول این نهی است. بلکه آن گونه که در روایت آمده است، ارتزاق از طریق دین، این است که کسی بدون هیچ گونه ایمان و اعتقادی، مطالبی را به صرف کسب دنیا بازگو کند. که در روایت فرموده اند: الَّذِينَ يَأْكُلُونَ بِأَدْيَانِهِمْ وَ لَا يَكُونُ فِي قُلُوبِهِمْ مَا يَصِفُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ [۲] یعنی آنکه بدون هیچ گونه اعتقادی، مطالبی را جهت کاسبی بیان می کنند. تفسیر هدایت در توضیح این مطلب می نویسد: كسى كه مى خواهد آينه اى بخرد گاه چنان به قطر شيشه و وزن آن سرگرم مى شود كه براى او نگريستن در تصوير آينه ميسّر نمى شود زيرا او از تصاوير داخل آينه به دقت در قطر شيشه و زيبايى و استحكام قاب آن پرداخته و اين مثل كسى است كه به امر دين به صورت يك وسيله ارتزاق مى نگرد آن سان كه تاجر به تجارتخانه اش و بقال به دكانش. بنا بر اين چگونه مى تواند حقيقت دين را درك كند يا به آن عمل نمايد؟
[۱]: نهج البلاغه، کلمات قصار ۷۰
[۲]: بحار الأنوار ، ج۶۷، ص ۱۰
[۳]: تفسير هدايت، ج۲، ص ۱۹۹
دیدگاه‌ها
سلام خیلی وقت بود که من در
سلام خیلی وقت بود که من در گیر این سوال بودم ،ابتدا این نظر را داشتم اما حال نه
ممنون
۱- این همه آیات واحادیث
۱- این همه آیات واحادیث وروایات دررابطه با منع ارتزاق از راه دین حالا شدند کفار۲-بیشتر کار مندان درحال حاضر دوشیفت کار می کنند،چه اشکال داره برادران روحانی هم یک شیفت کار کنند شیفت دیگرراتبلیغ دین بفرمایند.بدون شک بازهم وقت کافی جهت مطالعه واستراحت دارند.
ضمن عرض سلام و تشکر از توجه
ضمن عرض سلام و تشکر از توجه شما
منع ارتزاق از طریق دین، یعنی همان مطلبی که در اینجا مورد تاکید قرار داده ایم که روحانی نباید هدفش از فعالیت هایش، کسب مادیات باشد. و آنچه به عنوان سخن کفار مطرح شده، در قرآن به صورت واضح وجود دارد. می توانید مراجعه فرمایید.
به نظر بنده روحانی باید تمام زندگی خود را صرف رسالتش بکند. نه آنکه با دو شیفت کار، وظیفه خود را به پایان رسیده تلقی بکند.
از دو آیه اول کاملا پیداست که
از دو آیه اول کاملا پیداست که نباید پولی گرفته بشه و به این خاطره که کسی که با خلوص است وارد این عرصه شود نه به هدف پول مردم را اشتباه هدایت کند . ما در همه ایاتید معنوی بزرگ می بینیم که پولی دریافت نمیشده ، حالا این که یه عده اصرار دارن تبصره برای دریافت وجه بیارن دیگه نمی دونم چه صیغه ایه. البته که معلومه چه صیغه ایه
سلام
سلام
چرا آیه سوم را ملاحظه نفرمودید؟
البته روشن است که به هیچ عنوان نباید در این راه، هدف را کسب پول قرار داد. اما به هر حال روحانی نیز انسانی مانند سایر انسان هاست و نیازهایی مادی دارد که باید به طریقی تامین شود.
آیات،احادیث وروایات متعددی
آیات،احادیث وروایات متعددی تاکید موکد بر عدم ارتزاق از راه تبلیغ دین دارند وحتی یک مورد دیده نشده که این عمل را تایید کند.با وجود این عده ای از روحانیون محترم با استدلالهای غیر موجه این عمل را توجیه می کنند.هفتاد میلیون جمعیت چگونه نیاز های مادی شان را تامین می کنند ؟برادران روحانی هم مثل بقیه.تبلیغ دین باید افتخاری باشد همانطوریکه در تمام دنیا هست .مگر برادران روحانی روزانه چند ساعت مطالعه می کنند که وقت کار دیگر را ندارند؟حاج آقامی بخشید روحانی را با معلم نمیشه مقایسه کرد،چون معلم کارمند دولت ووابسته به یک وزارتخانه می باشد.باوجود این درحال حاضر اکثر معلمان دوشغله وحتی سه شغله هستند.شیعه به معصوم بودن امامان معتقد است یعنی عقیده دارد ائمه (ع)نه گناه می کنند،نه اشتباه ونه فکر اشتباه.چطور است که برادران روحانی اینجا که می رسند فر مایشات امامان را قبول نمی کنند ویا به نفع خودشان تفسیر می کنند.تمام پیامبرا ن وائمه بدون استثنا کار می کردند چرا عزیزان روحانی از پیشوایان خود پیروی نمی کنند؟شایدائمه علم لدنی داشتند ونیاز به مطالعه نداشتند وکار می کردند وبرادران روحانی علم لدنی ندارند وباید تمام وقت شان را صرف مطالعه کنند.
سلام
سلام
شکی نیست که نباید از راه دین ارتزاق کرد، اما معنا و مفهوم این سخن چیست؟
کسی که هدفش کسب روزی است، قطعا در بیان چیستی دین، این مطلب را در نظر می گیرد و ممکن است بعضی چیزها را نگوید، بعضی چیزها را وارونه بگوید و ... پس هیچ کس حق ندارد از راه دین ارتزاق کند.
اما شما فکر می کنید پیامبر (ص) در زمان حکومت، کارهای حکومتی را رها می کردند و مثلا می رفتند کشاورزی می کردند؟ یا امیر المومنین زمانی که جامعه انسانی به او نیاز داشت، فکر درخت کاری بوده است؟ قطعا این گونه نبوده و به خوبی روشن است که از بیت المال حقوق می گرفتند.
و البته بر خلاف تصور شما، روحانیون نیز کار می کنند. تالیف، تدریس، کارهای دولتی و ... و البته عده ای هم سخنرانی و ... می کنند و در تمام دنیا مرسوم است که به سخنران پول می پردازند.
به هر حال آنچه روشن است اینکه روحانی نیز یک انسان است و نیازهای مادی دارد. و طبیعتا زندگی کسانی که کارهای خدماتی دارند، باید از طریق جامعه تامین شود.
باتشکر از پاسخ مرکز محترم
باتشکر از پاسخ مرکز محترم ملی پاسخگویی به شبهات دینی،متاسفانه جوابهای شما نه هیچگونه شبهه ای ازشبهات اینجانب را بر طرف نکرد،بلکه آنهارا به یقین تبدیل نمود.به هر حال مردم تشنه معنویت ودین واقعی هستند واین مهم تا زمانی که روحانیت ما متحول نشود محقق نخواهد شد.بدون شک هیچ انسانی با روحانی واقعی وروحانیت مخالف نیست واثرات مثبت وشگرف معنویت در زندگی انسانها بر کسی پوشیده نیست.
سلام
سلام
از نظر لطف تان سپاس گزارم و اگر به آن گره ای که باز نشده، اشاره کنید، شاید بتوان جواب را تکمیل کرد.
با تشکر از شما
با تشکر از شما
شمایی که مثل علی ع بودن را
شمایی که مثل علی ع بودن را تصور خام می دونید به نظرتون یه روحانی خدمتش به دین و بشریت بیشتر از امام علی ع تو زمان بی مهری مردم هستش؟ که علی ع را لایق گرفتن پول نمی دونید ولی روحانی لیاقت گرفتن پولو داره؟
با سلام و تشکر از ارتباطتان
با سلام و تشکر از ارتباطتان با شهر سوال!
درابتدا لازم است مختصرا درباره فلسفه ووظایف روحانیت اشاره شود :جامعه انسانی، -مخصوصاً جامعه مسلمان- مکلّف است گروهها تخصصی جهت خدمت به جامعه تشکیل دهد.تخصص در علوم دینی نیز از این قاعده مستثنا نیست. قرآن می گوید: "چرا از هر گروهی، طایفه ای نمی روند تا در دین (معارف اسلام) آگاهی پیدا کنند و به هنگام بازگشت به سوی قوم خود آنان را بیم نمایند تا (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند ". (۱)
خداوند متعال، جامعه انسانی را برای آشنایی به احکام حلال و حرام و امور دینی، مکلّف کرده و دستور داده تا گروهی از آن جامعه جهت تخصص در علوم الهی همت بگمارند، لذا یاد گیری و یاد دادن احکام الهی سابقه طولانی دارد و حتی در صدر اسلام هم مطرح بوده است .به عبارت دیگر گرچه روحانیت به معنای امروز آن در صدر اسلام وجود نداشت، اما برخی افراد بودند که وظایف روحانی را انجام میدادند، یعنی از دین تبلیغ ومردم را هدایت می کردند. در صدر اسلام، پیامبر (ص) برخی را به عنوان مبلّغ و برخی را به عنوان قاری قرآن اعزام مینمود.
ائمه(ع) نیز شاگردان و دانشآموختگانی داشتند که وظایف روحانی را انجام میدادند. علی(ع) قثم بن عباس را به عنوان فرماندار مکه برگزید و فرمود: « برای پرسشگر فتوا را بیان کن و جاهل را تعلیم ده». (۲) امام باقر (ع) به ابان بن تغلب فرمود: «در مسجد مدینه بشین و برای مردم فتوا بده، زیرا دوست دارم مانند تو میان شیعیان دیده شوند». (۳)
روحانیت وظایف مهم را برعهده داردند، از جمله:
۱. تبیین معارف قرآنی
یکی از وظایف مهم رسول خدا (ص)تیین و تفسیرآیات قرآن است:" قرآن را به سوی تو نازل کردیم تا آن را برای مردم توضیح دهی و بیان کنی". (۴) بعد از نبی اکرم(ص) تفسیر قرآن بر عهده جانشینان آن حضرت؛ یعنی، ائمه اثنی عشر قرار گرفت. در زمان غیبت نیز بر عهده علما میباشد
۲. تبیین و تفسیر معارف اسلامی و سنت
منبع دیگری در معارف اسلامی احادیث و سننی است که از نبی اکرم(ص) و ائمه هدی(ع) به یادگار مانده است. این روایات نیز نیازمند بیان و تفسیر است. عالمان دینی با تخصصی که درعلم الدرایه، علم الروایه و علم الحدیث، دارند به تبیین و تفسیر روایات می پردازند
۳. اجتهاد واستنباط احکام
تطبیق احکام و موضوعات با منابع فقهی، نیاز به اجتهاد و تلاش دانشمندان متخصص این فن دارد که این نیز یکی از وظایف خطیر عالمان دین است. اتفاقا این عالمان دینی بودند که با تحمل زحمات طاقت فر سا احکام الهی را از منابع اجتهاد استنباط واستخراج نمودند، و نتیجه آن این بود که مردم با احکام ومعارف دین آشنا شدند. اگر زحمات عالمان دینی نبود، مردم بخش وسیع از احکام الهی را نمی دانیستند
۴. هدایت و تزکیه و رسیدگی به مشکلات
یکی ازوظایف مهم روحانیت هدایت مردم ورسیدگی به مشکلات آنان می باشد .نیازهای انسانی، تنها در نیازهای جسمی خلاصه نمی شود.جامعه تنها به پزشک،مهندس و... (که مربوط به جسم و بدن و نیازهای آن هستند) نیاز ندارد، بلکه علاوه بر آن، انسانها از نیازهای روحی و معنوی نیز برخوردارند. این نیازها نیاز به پاسخگویی دارند. بخش عمده برآورده کردن این نیازها بر عهده روحانیون است. در واقع نقش روحانیون در جامعه مانند پزشک و طبیب می باشد. که نیاز های معنوی و روحی مردم را تامین می نمایند
۵. تعلیم آموزه های دینی
آشنا کردن مردم با معارف اسلامی از وظایف مهم عالمان دین است. آنان به عنوان مرجع دینی به مسایل شرعی مردم پاسخ می دهند و به تعلیم و تربیت آنان می پردازند. این کار کار انبیا است که به همین جهت در روایات از عالمان به عنوان وار ث پیامبران یاد شده است. (۵) یکی از مصادیق وارث بودن، انتقال فرهنگ اسلام به نسل های بعد و آشنا کردن آنان به دستورهای اسلام است.
روحانیت برای انجام این وظایف الهی نیاز به درآمد دارد، و درآمد آنان ازطرف دولت نیست، و روحانیت از دولت حقوق نمی گیرند ، بلکه از طریق کمک های حوزه ومردم امرار معاش می کنند، یعنی طلاب از وجوهات شرعيه، نظير خمس ، سهم و تبرعات که برای آموزش تعاليم اسلامي و تبليغ آن و تربيت مبلغان ديني اختصاص يافته است، تامین می شوند. همچنین مردم به آنها کمک می کنند، یعنی طلبه ها در ایام مختلف - به ویژه ایام محرم، صفر و محرم - به تبلیغ احکام الهی می پردازند و مردم نیز - به دلیل علاقه به روحانیت و تبلیغ اسلام توسط آن ها - به روحانیت کمک می کنند. البته برخی از طلاب در سازمان ها و نهاد های دیگر مشغول و حقوق می گیرند و برخی نیز از راه نوشتن کتاب و مقاله در آمد هائی دارند . امام جماعت ها تنها به جهت اقامه نماز پول نمی گیرند ، بلکه فعالیت های دیگر - مانند تبلغ اسلام و رسیدگی به مشکلات و پاسخ به مراجعات مردم از اهم کارهای انان است.
مردم نیز در ازای فعالیت و خدمات مهم آنان به امام جماعت ها کمک می کنند. در مجموع روحانیت از دولت حقوق نمی گیرند، اما در خصوص استقلال حوزه باید گفت:
استقلال حوزه موجب می شود که آنان در هدف و رسالت شان موفقتر باشند؛ زیرا وابستگی، فکر و اعمال را در جهت خاصی حرکت می دهد و از انتقادهای سازنده باز می دارد. هر چه انتقاد سازنده در جامعه بیشتر باشد، رشد و شکوفایی نیز بیشتر و بالنده تراست. حوزه های علمیه شیعه در طول تاریخ برآن بوده اند که با وجود مشکلات فراوان دست نیازی به سوی دولت ها دراز نکنند. این امر موجب روح آزادی و حریت و ضامن استقلال حوزه ها از دخالت حکام بوده است. استاد مطهری در این زمینه می گوید: «روحانیت شیعه از ابتدا بر اساس بی نیازی از قدرتهای حاکم پایه گذاری شده و همیشه سلاطین و بزرگان مجبور بودند دستان آنها را ببوسند و پیشانی به درگاه آنها بسایند (۶) »در زمان حاضر نیز هر چند نظام حاکم اسلامی برخاسته از حوزه های علمیه است، ولی همچنان این اصل باقی است.
حوزه همیشه تلاش کرده که حتی الامکان مشکلات خویش را با امکانات محدود داخل خود برطرف سازد و از امکانات دولتی که ممکن است سبب از بین رفتن استقلال و روح آزادگی حوزه ها گردد خودداری نموده است. از این رو امام راحل و مقام معظم رهبری بارها به استقلال حوزه تاکید نمودند. البته معنای استقلال حوزه آن نیست که حوزه از دولت حمایت نکند و حتماً در مقابل آن موضع گیرد؛ حوزه وظیفه دارد - ضمن نقد دولت - آن را در خط دهی و تغذیه فرهنگی حمایت کند، زیرا که حمایت دولت، وظیفه عمومی است.
پی نوشت ها:
۱. توبه، آیه ۱۲۲.
۲. فیض الاسلام، نهج البلاغه ، تهران، چاپ آفتاب، ص ۱۰۵۳-۱۰۵۴، نامه ۶۷ .
۳. محمد غروی حایری، جامع الرواة، قم ،از منشورات مکتبه آیت الله مر عشی نجفی، ۱۴۰۳ ه، ج ۱، ص ۹.
۴. نحل، آیه ۴۴.
۵. کلینی ، الکافی، ج ۱، اسلامیه، ص۳۱ .
۶. مرتضی مطهری ،پيرامون انقلاب اسلامي، انتشارات صدرا، ۱۳۷۴ ، ص ۱۸۵.
موفق باشید.
سلام
سلام
بنده با حق الزمه به طلبه مشکلی ندارم و کاملا عقلانی هست و جز این اشتباهه
اما در بالاترین سطح طلبه ای برای ۱ ماه ۳۰ میلیون بگیره اشکال نیست ( در ۲ فاز عسلویه ) !
و پایین ترین سطح ماهی ۲۵۰ هزار تومان به تمامی طلاب که واریز میشه فقط فقط چون طلبه هستند و اگه فقط ۲ جا نماز هم بخونن ۱۰۰۰۰۰۰ تومن میشه ۱۲۵۰۰۰۰ تومن فقط برای نماز خوندن و طلبه بودن ! در حالی که کارگر معدن ماهی ۱ میلیون به زور میدن بهش!
حال اگر در فضای واقعی جامعه دقیق شویم مردم دین گریز و دین ستیز شده اند و حتی به ادیان دیگر میگروند نکته مهم اینجاست که ما در تولید طلاب سیر صعودی داریم ولی در دین مداری نه ! دلیل واضح است بسیاری از طلاب با توجه به اقتصاد رکودی جامعه طلبگی را به عنوان شغل و درامدی بسیار بی دردسر مینگرنند و حتی به دنبال علم اندوزی نیستند ! شما در خیابان از هر کسی سوال کنی ایا طلاب زحمت میکشند جوابی دندان شکن خواهی گرفت و واقعیت این است که خیر درصد بسیار کمی هستند که درست کار میکنند
حال فکر نمیکنید باید درباره این مسعله کمی جدی تر و کمی با دقت بیشتری اندیشید ! ایا هدف تولید طلبه است یا دینداری مردم !
سلام
سلام
تصور می کنم اگر یک مرتبه مجدد به اصل پست بازگردید، می بینید که اشکال شما به نوشته اصلی مرتبط نیست.
ما نگفته ایم هر چه رخ می دهد درست است. من خبر ندارم در عسلویه چه می گذرد، و ضمن آنکه مطلب شما را با توجه به کثرت شایعات بعید می دانم، اگر هم باشد، آن را تائید نمی کنم.
مطالب دیگر شما را هم چندان صحیح نمی دانم. شهریه طلاب برای کسانی است که مشغول تحصیل هستند. و اگر طلبه ای شاغل شود، شهریه دریافت نمی کند.
دین گریزی و دین ستیزی را هم در جامعه عمومی نمی دانم. بله همیشه عده ای با دین مشکل داشته اند. کما اینکه همیشه آخوند فاسد هم داشته و داریم.
نظرات