آیا قبل از روی کار آمدن صفویه،در ایران شهر شیعه نشین هم وجود داشته است؟

حکومت صفویه که مذهب شیعه را در ایران بعنوان مذهب رسمی انتخاب و معرفی کرده است،در سال ۹۰۷ هجری قمری یعنی اوایل قرن دهم روی کار آمده است. تصور غلطی که وجود دارد این است که قبل از صفویه در ایران شیعه نبوده یا اگر هم بوده بسیار اندک و اقلیت بودند.حال آنکه بررسی تاریخ ایران نادرست بودن این تصور را ثابت می کند.

قرنها قبل از روی کار آمدن صفویان،شهرهای متعددی بعنوان شهر های شیعی شناخته شده اند،که یا کاملاً شیعی بودند یا اکثریت با شیعیان بوده است.  

قرن سوم
-ری و طبرستان،از قرن سوم تا پنجم دو مرکز مهم استقرار علویان در ایران هستند.

قرن پنجم

- در قرن پنجم این شهرها بعنوان شهرهای شیعی ایران معروفند:قم،کاشان،آبه یا اوه،ورامین،ساری،سبزوار،طوس.در این چند شهر یا همه شعیه بودند یا در اکثریت بودند،ولی در شهرهایی مانند قزوین و همدان شیعیان در اقلیت و غالباً تحت فشار بودند.

   قرن ششم
- شهرها و مناطق مهم شیعی در قرن ششم:قم، ری،خراسان.طبرستان که در طول قرن ششم مرکز پرورش علویان و شیعیان بوده است؛  
قزوین هم از جمله شهرهای است که در قرن ششم تشیع در آن گسترش زیادی داشته است و دو خاندان بزرگ شیعی در این شهر زندگی می کردند:خاندان حمدانی و خاندان عجلی؛
ورامین که مهمترین خاندان شیعی این شهر در قرن ششم خاندان ابوسعد ورامینی است.
سبزوار و کاشان،جرجان ، استراباد و اصفهان هم از دیگر شهرهای شیعی ایران در قرن ششم هستند. 

  قرن هفتم
- مهمترین شهرهای شیعی در قرن هفتم عبارت بودند از:قم،اصفهان،ری،کاشان،قزوین

قرن هشتم

-از قرن هشتم تا تشکیل حکومت صفویان مهمترین شهرهای شیعی ایران عبارت بودنداز:
ری،که اکثریت مردم ان شیعه دوازده امامی بودند.
طهران، که مردمش شیعه دوازده امامی بودند.
قم که همه مردمش شیعه اثنی عشری بودند.
کاشان که اکثریت شیعه بودند.
تفرش ، فراهان،نهاوند ،بیهق و جرجان از دیگر شهرهای شیعی ایران از قرن هشتم تا روی کار آمدن صفویان بودند.  

منبع جهت مطالعه:

تاریخ تشیع در ایران تا طلوع دولت صفوی،رسول جعفریان.