آیا می توان از پیامبر (ص) و سایر معصومان انتقاد کرد؟

منظور نوشته بالا این است که رد کردن سخن معصوم اشتباه است. نه اینکه چنین اشتباهی اتفاق نیفتاده و هیچ کس در هیچ جایی با سخن معصوم مخالفت نکرده است. بله ، می دانیم که با معصومان مخالفت های زیادی شده است. اما اتفاق افتادن به معنی درستی آن نیست.
علاوه بر این باید توجه کنیم، پذیرش کامل و تمام عیار نظرات معصومان، بر مسلمانانی که عصمت را پذیرفته اند، لازم است. اما طرف مقابل در این ماجرا، و کسی که زره در دست او بوده است، یهودی یا مسیحی بوده است. و نسبت به اهل ذمه (غیر مسلمانان در کشور اسلامی) تعهد شده است که عادلانه رفتار شود. و عدالت در دعاوی نیز قاعده رسمی دارد که اقامه شاهد و نظایر آن را شامل می شود.

اگر منظور از نقل این کلام قسمت انتهایی آن است، و خواسته شده با استناد به کلام حضرت عصمت ایشان نفی شود، باید توجه کرد که :
اولا چنین برداشتی خلاف عقیده مسلم و قطعی شیعیان درباره عصمت معصومان است. و نمی توان با استناد به یک حدیث، یک عقیده قطعی و مسلم را تکذیب کرد.
ثانیا واقعا چنین معنایی از این جمله قابل استفاده نیست. چون برای فهم معنای یک مطلب، باید آن را به طور کامل و بدون حذف بخشی از آن مد نظر قرار داد. یعنی مثلا نمی توان گفت پیامبر (ص) منکر خدا بود، چون مکرر می فرمود : لا اله ! چون پیامبر (ص) پس از بیان این مطلب استثنایی می آورد که معنای کلام را کاملا متفاوت می کرد (الا الله)
نظیر این جمله در قرآن در آیه ۵۳ سوره یوسف آمده است. ایشان در مقابل تهمتی که زده شده است، می فرماید من خود را تبرئه نمی کنم، نفس خیلی به بدی امر می کند. مگر کسی که خدا به او رحم کرده باشد.
معلوم است که حضرت یوسف گناهی مرتکب نشده بود. و این نوع بیان عصمت را رد نمی کند، بلکه در حال بیان توحید فاعلی است. که معصوم نشان می دهد هر چه دارد از خدا است.
کما اینکه ادبیات قرآنی نیز همین گونه است، مثلا می فرماید کسی علم غیب ندارد بعد اضافه می کند مگر آنکه خدا به او بدهد.
یعنی ما باید هر صفت کمالی را به شکل مستقل از خودمان نفی کنیم و آن کمال را تنها در صورتی که در ذیل عنایت الهی دیده می شود، ببینیم. و این لازمه توحید است.

بخش اول کلام نقل شده نیز در زمان تقیه حضرت علی (ع) بوده است. حضرت با کسانی مواجه بود که ایشان را معصوم نمی دانستند. و الا لازم نبود حضرت چنین سخنانی بفرمایند که من را مثل پادشاهان نبینید. و به خاطر همین تقیه حضرت حتی در مشروعیت حکومت خود، به بیعت اشاره می کنند نه به نصب الهی! باید توجه کنیم حضرت علی ع حتی در زمان خلافت در تقیه بودند و نمی توانستند تمام حقایق را همان گونه که حق است بیان کنند. ایشان یک بار از نماز تراویح نهی کردند علیه شان تظاهرات شد و حضرت سخنی دارند که به چهل بدعت اشاره می کنند که اگر توانش را داشتند از آنها جلوگیری می کردند اما نتوانستند از آن بدعت ها نهی کنند. (رک: کافی ج ۸، ص ۵۸)

در ابتدای این نوشته به ماجرای مناظره هشام بن حکم اشاره شده است، و احتمالا منظور آقای اراکی نیز اشاره به همین مساله است.
زمانی می توان از درست و غلط سخن گفت که معیاری برای سنجش وجود داشته باشد و بتوان در یک جا به نتیجه قطعی رسید. و الا باید در هر سختی احتمال درست بودن و غلط بودن بدهیم و هیچ گاه به نتیجه قطعی نرسیم که چه چیز درست است.
اما اگر یک مطلبی داشته باشیم که به شکل قطعی درست باشد، آن وقت می توان با تکیه کردن به این معیار، باقی مطالب را بررسی کرد.
و معیاری که ما از آن استفاده می کنیم، عصمت و صحت قطعی وحی است.
و الا مشخص است که حتی درباره سخنان بسیاری ادعای قطعیت شده، اما صحیح نبوده اند. حتی بسیاری از استدلال های فلاسفه ابطال شده اند. و کسانی که مدعی سخن عقلی هستند، با یکدیگر اختلافات و تعارضات جدی دارند که معلوم است حداقل یک طرف ماجرا ادعای بیهوده کرده است و نمی توان به صرف ادعای عقل مطلبی را پذیرفت.

پس از ماجرای غدیر خم، مردی به مسجد پیامبر ص آمد و پيشاپيش رسول خدا صلى الله عليه وآله بر دو زانو نشست و عرض كرد: اى محمد! تو به ما فرمان دادى كه گواهى بدهيم خدايى جز الله نيست و تو رسول خدا هستى ما نيز پذيرفتيم. تو به ما فرمان دادى كه شبانه روز پنج نماز بخوانيم، در ماه رمضان روزه بگيريم، به حج خانه خدا برويم و زكات مال را بپردازيم; ما نيز پذيرفتيم. اما تو به اين اندازه راضى نشدى تا اين كه دست عموزاده خود را بالا بردى و او را بر مردم برترى دادى و گفتى: هر كس من مولاى او هستم، على نيز مولاى اوست!

اين سخن توست يا سخن خداوند؟

پيامبر خدا صلى الله عليه وآله در حالى كه ديدگانش قرمز شده بود فرمود: به خدايى كه جز او خدايى نيست، اين امر از جانب خداوند است. و اين را سه مرتبه تكرار نمود.
در اين هنگام آن مرد برخاست و مى گفت: خدايا! اگر آن چه محمد مى گويد، حق است، سنگى از آسمان بر ما نازل كن، يا عذابى دردناك بر ما فرو فرست!
راوى مى گويد: به خدا سوگند، هنوز آن مرد به شترش نرسيده بود كه خداوند از آسمان سنگى را به سوى او پرتاب كرد و بر فرق او اصابت كرد و از دُبُرش خارج شد، او فورى جان داد، و خداوند متعال اين آيه بر پيامبر نازل كرد: (سَأَلَ سائِلٌ بِعَذاب واقِع)