چرا ازدواج موقت برای مردان متاهل جایز است؟

سلام
یک نکته اساسی همان مطلبی است که در پاراگراف نهایی خود به آن اشاره کرده اید.
و نکته دیگر آنکه ما هر چه می گوییم حکمت هایی است که از یک حکم الهی شناخته ایم. اصل این است که دستور اوست.
درباره طلاق عاطفی نیز باید توجه کرد که کانون خانواده آن قدر مهم است که باید نهایت تلاش انجام شود، تا از بین نرود.
البته به مردان نیز توصیه می شود که تنوع طلب نباشند که هوای نفس شان بدترین دشمنشان است که حق زن و بچه شان را ادا کنند و ... اما آنجا که این توصیه ها افاقه نمی کند، چه باید کرد؟ او را به سمت طلاق زن اول یا رابطه نامشروع کشاند؟ البته این تنها یک جنبه ماجراست که به ابعاد دیگر در کلام خودتان نیز اشاره هایی شده است.

پاسخ :
باسلام وتشکر .
در این گونه مسایل کمی جامع نگر باید بود و نه منفعت اندیش ، برای تبیین فلسفه جواز این مسله باید گفت :
قوانین اسلام براساس نیازهای واقعی بشراست، وقتی مصلحت تمام جامعه درنظر گرفته شود و احساسات را به کنار بگذاریم، فلسفه تعدد زوجات روشن می‏شود. هیچ کس نمی‏تواند انکار کند که مردان در حوادث گوناگون زندگی، بیش از زنان در خطر مرگ قرار دارند و در جنگ‏ها و حوادث دیگر، قربانیان اصلی را آن‏ها تشکیل می‏دهند.
نیز نمی‏توان انکار کرد که بقای غریزه جنسی مردان از زنان طولانی‏تر است، زیرا زنان در سن معینی، آمادگی جنسی خود را از دست می‏دهند، در حالی که در مردان چنین نیست.
همچنین زنان به هنگام عادت ماهانه و قسمتی از دوران حاملگی، عملاً ممنوعیت آمیزش دارند، در حالی که در مردان این ممنوعیت وجود ندارد.
از همه گذشته زنانی هستند که به علل گوناگونی همسران خود را از دست می‏دهند و اگر تعدد زوجات نباشد، آن‏ها باید برای همیشه بدون همسر باقی بمانند.
با درنظر گرفتن این واقعیت‏ها در این گونه موارد (که تعادل میان مرد و زن به هم می‏خورد) ناچاریم یکی از سه راه ذیل را انتخاب کنیم.
أ) مردان تنها به یک همسر در همه موارد قناعت کنند و زنان بیوه تا پایان عمر بدون همسر باقی بمانند و تمام نیازهای فطری و خواسته‏های درونی و احساسی خود را سرکوب کنند.
ب) مردان فقط دارای یک همسر قانونی باشند، ولی روابط آزاد و نامشروع جنسی را با زنانی که بی شوهر مانده‏اند، به شکل معشوقه برقرار سازند.
ج) کسانی که قدرت دارند بیش از یک همسر را اداره کنند و از نظر جسمی و مالی و اخلاقی مشکلی برای آن‏ها ایجاد نمی‏شود، نیز قدرت بر اجرای کامل عدالت میان همسران و فرزندان دارند، به آن‏ها اجازه داده شود که بیش از یک همسر انتخاب کنند.
حال اگر بخواهیم راه اول را انتخاب کنیم، باید گذشته از مشکلات اجتماعی که به وجود می‏آید، با فطرت و غرائز و نیازهای روحی و جسمی بشر به مبارزه برخیزیم. به فرض که این طرح عملی بشود، جنبه‏های غیر انسانی آن بر هیچ کس پوشیده نیست.
اگر راه دوم را انتخاب کنیم، باید فحشا را به رسمیت بشناسیم. تازه زنانی که به عنوان معشوقه مورد بهره برداری جنسی قرار می‏گیرند، نه تأمین دارند و نه آینده‏ای. چنان که شخصیت آن‏ها پایمال شده است. این‏ها اموری نیست که انسان آگاه آن را تجویز کند.
بنابراین تنها راه سوم می‏ماند که هم به خواسته‏ های فطری و نیازهای غریزی زنان پاسخ مثبت داد و هم از عواقب شوم فحشا و نابسامانی زندگی این دسته از زنان برکنار ماند و جامعه را از گرداب گناه بیرون برد.
اما در خصوص فلسفه صیغه و عقد موقت:
این موضوع را نمى‏توان انکار کرد که غریزه جنسى یکى از نیرومندترین غرائز انسانى است، تا آن جا که پاره‏اى از روانکاوان آن را تنها غریزه اصیل انسان مى‏دانند و تمام غرائز دیگر را به آن باز مى‏گردانند.
این یک قانون کلى و عمومى است که اگر به غرائز طبیعى انسان به صورت صحیحى پاسخ گفته نشود ،براى اشباع آن ها متوجه طریق انحرافى خواهد شد، زیرا این حقیقت قابل انکار نیست که غرائز طبیعى را نمى‏توان از بین برد، فرضا هم بتوانیم از بین ببریم، چنین اقدامى عاقلانه نیست زیرا این کار یک نوع مبارزه با قانون آفرینش است.
بنابراین راه صحیح آن است که آن ها را از طریق معقولى اشباع و از آن ها در مسیر سازندگى بهره‏بردارى کنیم. " ازدواج دائم" نه در گذشته و نه در امروز به تنهایى جوابگوى نیازمندى‏هاى جنسى همه طبقات مردم نبوده و نیست.
در بسیارى از شرائط و محیط ها، افراد فراوانى در سنین خاصى قادر به ازدواج دائم نیستند، یا افراد متاهل در مسافرت‏هاى طولانى و یا ماموریت‏ها با مشکل عدم ارضاى غریزه جنسى روبرو مى‏شوند.با این وضع چه باید کرد؟
بر سر دو راهى قرار داریم یا باید" فحشا" را مجاز بدانیم (همان طور که دنیاى مادى امروز عملا بر آن صحه گذارده و آن را به رسمیت شناخته) و یا طرح ازدواج موقت را بپذیریم، معلوم نیست آن ها که با ازدواج موقت و فحشا مخالفند ،چه جوابى براى این سؤال فکر کرده‏اند؟!
طرح ازدواج موقت، نه شرائط سنگین ازدواج دائم را دارد که با عدم تمکن مالى یا اشتغالات تحصیلى و مانند آن نسازد و نه زیان هاى فجایع جنسى و فحشا را در بر دارد. (۱)

پی نوشت:
۱. تفسیر نمونه ،ج۳ ،ص۳۴۱.

پاسخ :
باسلام وتشکر .
از این که منفعت اندیش نیستید و برای دفاع از حقوق زنان تلاش می کنید جای تقدیر دارد .
ولی توجه داشته باشید که ازدواج موقت اگر به طور صحیح و قانونمند اجرا بشود، صحیح بوده و مفید است و برخی از مشکلات جامعه را برطرف می کند. البته سوء استفاده هایی از هر قانون، مسئله را لوث می کند و نزد اقشار جامعه آن قدر بد جلوه می کند که منافع خوب آن فراموش می شود. امروزه با توجه به مشکلات بسیار، دوران جوانی و طولانی بودن زمان تحصیل و مشکلات شغلی و مسافرت و مسایل بسیار دیگر، برخی از متفکران و اندیشمندان فارغ از مسله دین پیشنهاد ازدواج موقت برای رهایی از خطرات و آفات هرج و مرج جنسی را می دهند؛
ولی با نگاه دینی در این میان دو ضرورت مهم اجتماعی مهم وجود دارد :
یکی آن که وجود زنان بی سرپرست و بیوه در جامعه به دلایل گوناگون اقتصادی و روحی و غریزی می تواند موجب مفاسد و مشکلات فردی و اجتماعی هم برای خودشان و هم برای مردان جامعه و هسران و فرزندان شان گردد، در حالی که با یک ازدواج موقت یا دائم اما کمرنگ تر از ازدواج اول، بخش عمده این نیازها برطرف شده و خطرات بسیاری در این زمینه برطرف می گردد.
دیگر آن که انگیزه های موجه جنسی در مردان آن هم در شرایط خاصی که معمولا از طریق همسر خود توان برآورده ساختن آن را ندارند، در پاره ای موارد تعدد زوجات را کاملا منطقی می‏کند. با ازدواجی مشروع از فشارهای ویرانگر روحی که ممکن است همه توان مفید اجتماعی یک مرد را گرفته و او را وادار به رفتارهای بسیار پر خطر و پر آسیب نماید، جلوگیری می شود.
اگر واقع بینانه بنگریم می بینیم در وضعیت احساس نیاز، با توجه به قدرت این نیرو در مردان و تاثیرگذاری آن در تصمیمات و رفتارهای فردی و اجتماعی شان و توانایی مردان در برآورده ساختن تمایلات خود از طریق ابزارهای مالی و اجتماعی که دارند، در بسیاری از موارد این نیاز اگر از طریق مشروع ارضا نشود، مردان را وادار به اقدام از طریق نامشروع می‏کند که تبعات منفی فردی و اجتماعی و خانوادگی آن بسیار بیش تر و خطرناک تر است.
از طرفی راهکارهای گوناگون ديگري هم برای ارضای نیازهای جنسی وجود دارد که تحت عنوان انحرافات جنسی شناخته مي شوند، اما اسلام ورود در حوزه های انحرافی برای ارضای نیازهای جنسی را بسیار خطرناک به حال فرد و جامعه دانسته، آن را خروج از مرز و نوعی عدوان و تعدی قلمداد نموده ؛ تنها راهکارهای اسلام برای برخورد منطقی با این حقیقت وجودی، طبیعی ترین و جامع ترین راهکار ممکن یعنی ازدواج است.
اما اگر زمینه ازدواج دائم وجود نداشت، نمی توان نیازهای جنسی را با همه شدت و قدرتش به حال خود رها کرد و به آن توجه ننمود، زیرا تجربه انسان در طول تاریخ نشان داده که این امر به طغیان ها و خسارات وحشتناکی منتهی می گردد؛ به همین خاطر اسلام راهکار دومی برای پاسخگويي به برخی از این نیازها معرفی کرده که ازدواج موقت باشد. تا لااقل بستر ناقصی برای فروکش کردن این نیاز شدید فراهم شده، زمینه تمرد و عصیان انسان در برابر دستور خداوند را سد نماید.
البته باز تاکید می کنیم در اسلام ازدواج موقت به عنوان راهکاری برای مواقع غیر عادی و ضروری قرار داده شده، هم‌ چنان که طلاق حرام نشده و راهکاری برای مواقع خاص و اجتناب ناپذیر قرار داده شده است.
به همین خاطر در روایات، ازدواج موقت و چند همسری تشویق نشده است. اگر در مواردی نسبت به متعه تشویق شده، به جهت مبارزه با بدعتی بود که افرادی گذاردند و حلال خدا را حرام شمردند. (۱) به نظر مي رسد كه ازدواج موقت به خودی خود مورد تشویق نیست، بلکه در روایاتی از ازدواج موقت بدون لزوم و ضرورت نهی شده است.
در برخی روایات آمده : خداوند مردان و زنان هوسباز را دوست نمی‌دارد و آنان را لعن می‌کند. (۲)
در روایت دیگر ضمن نهی از ازدواج موقت غیر ضروری می‌فرماید:
«بر ازدواج موقت اصرار نداشته باشید. بر شما لازم است بر ازدواج دائم، به عنوان سنت رسول خدا؛ پس با مشغول شدن به ازدواج موقت، از همسران خود غافل نگردید که آنان کافر شوند. از این حلال و حکم خداوند بیزاری بجویند. اجازه دهنده آن (یعنی ما امامان) را نفرین کنند و دشنام دهند». (۳)
نگاه کلی اسلام در این خصوص نگاهی خاص و در مقام اضطرار و ضرورت های خاص است؛ اما باید بپذیریم که چه در گذشته و چه در حال به دلایل گوناگون، امکان ازدواج دائم برای بسیاری از افراد فراهم نبوده و نیست و به رغم گروه هاي نام برده شده در بسیاری از محیط ها و فرهنگ ها افراد در سنین خاصی قادر به ازدواج دائم نیستند، یا افراد متأهل در مسافرت‏های طولانی و یا در مأموریت‏ها و یا به علل دیگری با مشکل عدم ارضای غریزه جنسی رو به رو می‏شوند، كه ضرورت تجويز اين راهكار خاص را منطقي و معقول بلكه لازم نشان مي دهد.
پی‏نوشت‏ها:
۱. نظام حقوق زن در اسلام، ص ۸۲.
۲. وسایل الشیعه، ج ۷، ص ۲۶۷ ـ ۲۶۸.
۳. همان، ج ۲۱، ص ۲۳.

از اظهار نظر شما متشکریم. به اعتقاد ما (و شما) اسلام در ذات خود هیچ نقصی ندارد و احکام خالق انسان و موجودات قطعا به نفع انسانها و موجودات خواهد بود (نفع شخصی یا جمعی). این نکته شما کاملا درست است که ما نباید اسلام را سلیقه ای معرفی کنیم (و البته نباید سلیقه ای آن را رد کنیم) و تلاش ما باید انتقال درست مفاهیم و احکام اسلام باشد، همان گونه که هست. و البته وظیفه ما نیز بعنوان پیروان اسلام آن است که پذیرنده و اجرا کننده احکام اسلام باشیم.
موفق باشید.

سلام
قبل از هر چیز باید بین اسلام و آنچه دیگران مطابق میل خود از آن انتخاب می کنند، تفکیک قائل شویم.
در این صورت می بینیم که همه چیز به نفع مرد نیست. بلکه خانواده کانونی با حقوق متقابل است. خصوصا که پرداخت نفقه و صیانت از خانواده به عهده مرد است. و حتی در مساله جنسی نیز، رابطه دو طرفه است. نه آنکه همه چیز برای مرد باشد.
اما درباره نیاز جنسی زنان، اولا که مساوی دانستن زن و مرد، غلط است. زن و مرد با یکدیگر تفاوت های بسیاری دارند که یکی از آنها مدل و نوع غریزه جنسی آنهاست. از همین رو نباید توقع داشت که هر چه برای مردان قرار داده شده، برای زنان هم قرار داده شود. ثانیا اگر مردی دچار بیماری است که هرگز نمی تواند همسر خود را از نظر جنسی تامین کند، این مساله در فقه بحث شده و چنین نقصی در مرد (بیماری خاصی که هر گونه عمل جنسی را منتفی می کند) به زن حق فسخ نکاح را می دهد.
در پایان باید توجه نماییم که نظام مقدس خانواده صدها سال با این احکام مستحکم مانده و آنچه سبب فروپاشی خانواده ها شده است، مدل زندگی غربی است که تا حدودی در جامعه ما راه یافته است.

پاسخ :
باسلام وتشکر .
مثل که شما کمی تند رفته اید ولی توجه داشته باشید :
تردیدی نیست که اسلام صیغه را با درنظر گرفتن شرایطی مجا زشمرده است . شما که اهل مطالعه هستید لابد بامطالعه درمورد صیغه دریافته اید که مجاز بودن صیغه یک ضرورت اجتماعی است. البته همان گونه که اشاره کرده اید نه درهمه زمان ها ودرهمه موارد بلکه درموارد ی که ممکن است برای افرادی ضرورت پیش بیاید .اسلام برای این که دراین قبیل موارد انسان به فساد کشیده نشود عقد موقت را حلال کرده است. پس مجاز بودن صیغه برای جلوگیری از فحشا است، نه آزاد گذاشتن مرد درشهوت رانی وشهوت پرستی.
از این رو آیت الله مکارم فرموده:شک نیست که نکاح موقت درشریعت اسلام جایز است. ولی نباید وسیله هوسبازی افراد هوسباز شود . احتیاط آن است تا ضرورتی نباشد اقدام به این کار نشود. اساسا عقد موقت در اسلام برای ضرورت است ،نه عیاشی مشروع. بنابراین کسانی که همسرشان در اختیار آن ها است ومی توانند غریزه جنسی را به وسیله همسر اطفا نمایند ،عقد موقت به نظر این جانب محل اشکال است بلکه محکوم به منع وعدم جواز است.(۱)
پی نوشت:
۱. آیت الله مکارم ،مسائل کثیر الابتلا ،مسئله ۹۶.

سلام
همان طور که فرمودید ما نمی توانیم مساله را همان طور لمس کنیم که شما با آن درگیر بوده اید. اما این را هم می دانیم که در دنیا همه کم و بیش مشکلاتی دارند و مشکلات بعضی ها بسیار بزرگ تر از مشکل شماست. به گونه ای که آنها آرزوی آن را دارند که کاش جای شما بودند.
اما درباره راهنمایی، حقیقتا بنده دو بار نوشته شما را مطالعه کردم، اما متوجه نشدم به چه راهنمایی ای نیاز دارید. خودتان مسیر درست را می روید و به راهنمایی نیاز ندارید.

دوست نداری جای زن دیگه ای رو بگیری؟؟؟...خانم محترم خودت میدونی که بااین کار بنیان خانواده رو از هم میپاشونی...خودتو زدی به اون راه؟؟ هیچ کس نمیتونه ادعا کنه همسر مرد متاهلی که صیغه میکنه از زندگیش راضیه.. صیغه مرد متاهل چیزی جز تنوع طلبی نیست مردی که با چندزن رابطه داره دیگه نمیتونه شهوتش رو کنترل کنه و به همسر خودش راضی بشه این بنیان خانواده ررو متلاشی میکنه

سلام علیکم
مقایسه دنیا با آخرت، قیاس درستی نیست. در آخرت محدودیتی وجود ندارد تا زیاد پرداختن به یک جنبه از خواسته ها سبب پایمال شدن استعدادهای انسانی شود و عدم محدودیت سبب می شود تعارض و تضادی بین منافع افراد هم شکل نگیرد. حال آنکه در دنیا این گونه نیست و محدودیت ها به شکل جدی وجود دارند.
و در پاسخ به سوال دوم شما باید گفت مرد تنوع طلب نیست. و افراط در یک خواسته آن را به وجود می آورد. مثل اینکه بعضی از انسان ها پرخوری می کنند. این دلیل نمی شود که بگوییم خدا آنها را پرخور آفریده. خدا اشتها و میل به غذا را در انسان قرار داده و افراط در این میل به خاطر انتخاب و اعمال خود انسان هاست.

بسم الله الرحمن الرحيم.
با عرض سلام وادب محضر پرسشگر محترم.سوال شما مرکب از چند پرسش است که مقداري از آن جنبه فقهي دارد چون تفکيک آن مشکل است ارجاع به گروه فقه داده نمي شود وبه ترتيب پاسخ داده مي شود.
مقدمه:نظام خانواده، از مهمترين نهادهاي اجتماعي است. براي حفظ اين نهاد و تحكيم روابط خانوادگي با رعايت اصول و قواعد آن مي توان پيوند و پيمانِ زناشويي را استمرار بخشيد. در روابط زناشويي دو عنصر مهم، نقش دارند: ۱. رابطة غريزي و جنسي ۲. رابطة عاطفي ـ رواني و معنوي. يكي از تفاوت هاي اساسي در ازدواج در بين زن و مرد، اين است كه معمولاً براي زن عنصر عاطفي و رواني از عنصر جنسي اهميّت بيشتري دارد.[۱]
سوال يکم:(هرمرد متاهلي ميتواند صيغه داشته باشد؟من جايي خواندم که مرد با اجازه ي زنش ميتواند صيغه داشته باشد و زن هم با اجازه ي شوهرش ميتواند اين کار را انجام دهد.؟)
جواب:مرد متاهل مي تواند بدون اجازه همسر ش صيغه کند ولي زن شوهر داربا اجازه شوهرش هم نمي تواند صيغه اي کسي شود حرام است وزنا محسوب مي شود وهمين طور بدون اجازه.
در مرد متاهل به اين نکته توجه شودکه ازدواج موقّت براي كسي است كه به سنّ ازدواج رسيده است توان ازدواج را ندارد ويا همسرش فوت کرده است ويا مسافر است ولي به دلايل گوناگون، دسترسي به همسرش ندارد. به دليل اينكه فردِ متديّن و پاي بند به احكام و دستورات ديني است، از طريق غير شرعي، نياز جنسي خود را نمي تواند، ارضا كند، تنها راه براي چنين افرادي ازدواج موقت است. امّا فردي كه داراي همسر و فرزند مي باشد و مي تواند نيازهاي خود را برطرف نمايد، چرا و به چه دليل منطقي اقدام به ازدواج موقّت مي كند؟ توصيه اي ائمه اين است که از اين کار پرهيز شود.امام كاظم ـ عليه السّلام ـ فرمود: «اين كار (ازدواج موقت) براي كسي رواست كه خداوند او را با داشتن همسري از اين كار بي نياز نكرده است. امّا كسي كه داراي همسر است فقط زماني مي تواند دست به اين كار بزند، كه دسترسي به همسرش نداشته باشد.»[۲]
بنابراين ازدواج موقت براي كساني است كه نياز به زن دارند، يعني افراد مجرد و يا مرداني كه همسران آنان، يا همراهِش خود نيستند و يا به دلايل مختلف توانايي ارضاء نياز همسر خود را ندارند، تشريع شده است.[۳]
. امام كاظم ـ عليه السّلام ـبه مرد متاهل فرمود: «تو را با متعه چه كار و حال آنكه خداوند تو را از آن بي نياز كرده است.»[۴] پس گريه هاي دو روزه شما از سر بي خبري از حکم شرعي وفلسفه صيغه بوده است هر چند خود شما هم احتمال اشتباه بودن را مي داديد.
سئوال دوم:(چرا انقدر حديث راجع به ثواب صيغه وجود دارد؟)
جواب: در برخي روايات ، اين عمل مورد تشويق قرار گرفته است؛ براي تأمين اهداف خاصي بوده است. اولاً براي جلوگيري از انحرافات جنسي و اخلاقي در جامعه، ازدواج موقت ضروري است. امام صادق ـ عليه السّلام ـ : «هركس به اين سنّت الهي عمل كند و آن گاه غسل نمايد، خداوند از هر قطرة آب غسلش، ۷۰ ملك مي آفريند تا براي او تا روز قيامت استغفار كنند.».[۵]
ثانياً چون خليفة دوم، اين سنّت اسلامي را ممنوع كرد، كه البته اين نهي خليفه يك نهي سليقه اي بود نه نهي شرعي و قانوني، ائمة اطهار ـ عليهم السّلام ـ كه حافظان دين اسلام هستند، براي حفظ اين سنّت اسلامي و فراموش نشدن آن، ديگران را تشويق به آن مي كردند. اينجا بود كه يك مصلحت و حكمت ثانوي با حكمت اولي، نكاح منقطع توأم شد. لذا جايي كه اهل بيت مردان متأهل را از اين كار منع مي كردند به جهت حكمت اولي (جلوگيري از انحرافات جنسي) بود. و جايي كه افرادي را ترغيب مي كردند به اعتبار حكمت ثانويِ آن بود.[۶]
سئوال سوم:(مدت مسافرت بايد چه قدر باشد که مرد مجاز به انجام همچين کاري شود؟ يعني با يک مسافرت رفتن مرد ميتواند دست زن ديگري را بگيرد و به خانه برگردد؟ يا حتي يک بچه؟)
جواب:زمان خاص ندارد به قدري که نتواند خود را حفظ کند وبه گناه بيفتد مي تواند صيغه کند ولازم نيست بجه دار شود؛سعي کند جلوگير ي کند.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
۱. نظام حقوق زن در اسلام، مطهري، مرتضي، صدرا، چاپ: چهاردهم، ۶۹.
۲. مسائل ازدواج و حقوق خانواده، بابازاده، علي اكبر، بدر، چاپ: چهاردهم، ۷۸.
۳. تحليلي بر روانشناسي در ازدواج موقّت،رافعي، طلعت، دانژه، چاپ: اول، ۸۲.
۴. سيري در مسائل خانواده، حبيب الله طاهري.

منابع:
[۱] . رافعي، طلعت، تحليلي بر روان شناسي در ازدواجِ موقت، دانژه، چاپ اول، ۱۳۸۲، ص ۱۰۹.
[۲] . مطهري، مرتضي، نظام حقوق زن در اسلام، صدرا، چاپ چهاردهم، ۱۳۶۹، ص ۸۲.
[۳] . همان، ص ۸۴.
[۴] . همان، ص ۸۲.
[۵] . بابازاده، علي اكبر، مسائل ازدواج و حقوق خانواده، بدر، چاپ چهارم، ۱۳۷۸، ص ۱۷۰.
[۶] . مطهري، مرتضي، نظام حقوقي زن در اسلام، ص ۸۲.

/۴۲۱۴۲۹/