اگر عایشه در ماجرای جنگ جمل، گناه کار است چرا علی(ع) او را قصاص نکرد؟

به این شبهه دشمنان شیعه و مدافعان کم سواد و بی اطلاع  از قوانین و احکام اسلامیٍ عایشه چند پاسخ می توان داد:

۱. سرخسی فقیه و عالم بزرگ سنی پاسخ این شبهه را می دهد :

از علی رضی الله عنه آموختیم که  ... هنگامی که به وی در جنگ جمل گفته شد که آیا غنائم را تقسیم نمی کنی ، فرمود : کدام یک از شما عائشه را برای خود بر می دارد و همانا این را گفت تا خطای ایشان را ظاهر نماید در آنچه که طلب نمودند و اگر زنی از اهل بغی و تجاوز گرفتار شود اگر جنگیده باشد حبس می شود تا احدی از آنها باقی نماند و کشته نمیشود زیرا زن به خاطر ارتدادش کشته نمی شود چه برسد پس چگونه کشته شود در حالی که ستمکار باشد( ۱)
بنابراين طبق نظر آقاى سرخسى، عائشه اگر مرتد هم شده بود، كشتن او جايز نبود؛ چه رسد كه او عليه حاكم قيام كرده و...

۲. کشتن اسیر جایز نیست.
سرخسى حنفى در ادامه مى‌نويسد كه عائشه در جنگ اسير شده بود و كشتن اسير جايز نيست:

البته در حال جنگيدن، كشتن زن باغيه براى دفاع از خود، جايز است؛ اما وقتى اسير شد، كشته نمى‌شود؛ همانند فرزندى كه پدرش را به خاطر دفاع از خود مى‌كشد؛ اما اگر خطر كشته شدن توسط پدر دفع شود، حق كشتن او را ندارد. اما اين زن زندانى مى‌شود؛ چرا كه مرتكب معصيت شده. و از شر و فتنه بازداشته مى‌شود.

اين مطلب جناب سرخسى قابل قبول و به حقيقت نزديك است؛ زيرا از ديدگاه اسلام كشتن اسير (مگر در شرایط بسیار خاص و ویژه) جايز نيست. بلى كشتن رقيب در ميدان جنگ جايز است؛ اما زمانى كه اسير مى‌شود و خود را تسليم مى‌كند، كشته نمى‌شود.

۳. اطاعت از دستور رسول خدا

رواياتى در كتاب‌هاى شيعه و سنى وجود دارد كه ثابت مى‌كند كه رسول خدا صلى الله عليه وآله به اميرمؤمنان عليه السلام دستور داده است كه وقتى بر عائشه پيروز شدى، با او مدارا كن.
بيهقى در دلائل النبوة، حاكم نيشابورى در المستدرك، شيخ مفيد در كتاب الجمل و... نقل كرده‌اند:

از ام سلمه نقل شده است كه رسول خدا (ص) از شورش برخى از همسرانش خبر داد عايشه از اين خبر خنديد پيامبر به او فرمود: «مراقب باش اى حميراء كه تو نباشى» سپس رو به على عليه السّلام كرد و گفت: «اى ابو الحسن اگر كارى از امور او را عهده دار شدى با او مدارا كن».(۲)
 

پی نوشتها:

(۱). المبسوط،ج۱۰،ص۱۲۷.

(۲). *  البيهقي، أبي بكر أحمد بن الحسين بن علي (متوفاى۴۵۸هـ)، دلائل النبوة، ج۶، ص۴۱۱، طبق برنامه الجامع الكبير.   **  الحاكم النيسابوري، ابو عبدالله محمد بن عبدالله (متوفاى ۴۰۵ هـ)، المستدرك علي الصحيحين، ج۳، ص۱۲۹، ح۴۶۱۰، تحقيق: مصطفي عبد القادر عطا، ناشر: دار الكتب العلمية - بيروت الطبعة: الأولى، ۱۴۱۱هـ - ۱۹۹۰م.   ** التميمي المغربي، أبي حنيفة النعمان بن محمد (متوفاى۳۶۳ هـ)، شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار، ج۱ ص۳۳۸، تحقيق: السيد محمد الحسيني الجلالي، ناشر: مؤسسة النشر الاسلامي ـ قم، الطبعة: الثانية، ۱۴۱۴ هـ.  **  الشيخ المفيد، محمد بن محمد بن النعمان ابن المعلم أبي عبد الله العكبري البغدادي (متوفاى۴۱۳ هـ)، الجمل، ص۲۳۰، ناشر: مكتبة الداوري ـ قم.